1 - 01 - 2024
مشاغل خانگی، نظامیافته نیست
یکی از مشکلات در مسیر مشاغل خانگی بحث فروش و عرضه محصولات تولید شده از سوی شاغلان در این عرصه است.
رضا وفایییگانه با اشاره به ظرفیت بالای مشاغل خانگی در حوزه اشتغال کشور گفت: دولت حساب ویژهای روی این بحث باز کرده و یکی از آسیبهای موجود در اشتغال و نیروی کار مشارکت اقتصادی پایین بانوان است و براساس آمار مرکز آمار ایران این رقم حدود ۱۵ درصد است و این در حالی است که آمار ورودی زنان به دانشگاه بسیار بالاتر است؛ کشور منابع خود را صرف تربیت نیروهای متخصص میکند و عقل سلیم میگوید این افراد وارد بازار کار شوند و خلق ارزش کنند، ولی این آمار در حدود ۱۵ درصد بوده که براساس سطح توانمندی و ظرفیت کشور نیست.
معاون اقتصادی اتاق تعاون ایران افزود: اشتغال زنان بر اساس فرهنگ ایرانی اسلامی نیست و ما همان انتظاری که از مردان در حوزه کار داریم، از بانوان نیز همان انتظار وجود دارد و این رویه باید تعدیل شود، چراکه از نظر ما ظرفیت مشاغل خانگی بسیار برای بانوان بالاست و یک ظرفیت برای مشارکت بیشتر خانمها در اقتصاد ایران است و در این بین بخش تعاون به معنای در کنار هم بودن برای خلق ارزش است و شورای عالی مشاغل خانگی در وزارت تعاون ایجاد شده و ما نیز عضو آن هستیم.
وفایییگانه با بیان اینکه مشاغل خانگی یک اشکال اساسی دارد که به نحوه فعالیت و ساماندهی بازمیگردد، گفت: دسترسی مشاغل خانگی به مواد اولیه با مشکلاتی روبهرو است و از طرفی سامان و نظامیافته نیست و از طرفی برای ورود کالاها به بازار مصرف برنامهریزی نداشتیم و از دیگر مسائل تولید استاندارد با برندی مشخص است؛ چراکه وقتی کالایی تولید میشود تا به بازار برسد، باید استاندارد بوده تا امکان برندسازی برای آن وجود داشته باشد و در این زمینه برنامهریزیهایی صورت گرفته است.
وی با اشاره به شکلگیری تعاونیهای تامین نیاز که باید پشتیبان مشاغل خانگی شوند، خاطرنشان کرد: کسانی که در این زمینه فعالیت میکنند صرفا باید دغدغه تولید داشته باشند ولی تولیدی که بازار پسند باشد و از طرفی در مورد تامین مواد اولیه نگرانی نداشته باشد و باید در منزل این مواد تحویل داده شود و از طرفی برای کالای تولیدی بازارسازی شود و آموزشی نیز به منظور استانداردسازی باید ارائه شود و ما در اتاق تعاون یک مرکز آموزش داریم که از فنی و حرفهای مجوز گرفته است و اتحادیهها نیز در تامین نیاز به مواد اولیه میتوانند کمککننده باشند؛ ما در حال حاضر در این حوزه دغدغهمند هستیم و انشاالله بتوانیم خدمتی به کشور داشته باشیم.
معاون اقتصادی اتاق تعاون ایران با بیان این که گاه در زمینهای خاص خلاقیت و تولید اختصاصی را در نظر بگیریم، گفت: بحث اصلی براساس تولیدی انبوه است و برخی اثرات هنری هم قابلیت استانداردسازی را ندارد که در بحث فروش هم باید راهکارهای دیگر را برای آنها در نظر گرفت، اما غالب محصولات تولید شده در رشته مشاغل صنایعدستی و یا کشاورزی و… پتانسیلهای بسیاری برای ورود به بازار کار دارند و همین امر موجب شده دپوی محصولات تولیدی در زمینه مشاغل خانگی داشته باشیم.
وفایییگانه خاطرنشان کرد: این محصولات فاقد قابلیت بازاریابی هستند، چراکه نمیتوان اقدام به برندسازی برای آنها کرد و از طرفی هماهنگ کردن دیگر محصولات نیز با آنها مشکل است و در این زمینه تمرکز دولت در زمینه مشاغل خانگی عمدتا در حوزه مالیات و بیمه است که دغدغه اصلی نیست و مساله مهم به مکانیسم تولید بازمیگردد تا بازارپسند باشد.
نگاه سنتی به مشاغل خانگی آسیبزاست
محمدرضا کارگر معاون پژوهشی موسسه کار و تامین اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پاسخ به این سوال که مهمترین چالش پیش روی مشاغل خانگی چیست، اظهار کرد: در حوزه مشاغل خانگی مزیتها، ویژگیها و کارکردهای اساسی وجود دارد، ولی نگاه سیستم اجرایی به مشاغل خانگی و ابزارهای مورد استفاده برای توسعه این سطح از مشاغل بسیار متفاوتتر از حوزههای معمول اقتصادی نیست و به نوعی میتوان گفت در پی راهکارهای اثربخش برای مشاغل خانگی نبودهایم یا اینکه ابزار مورد نظر در دسترس نبوده است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر تسهیلات حمایتی را مثل باقی مشاغل و دیگر کار آفرینان در اختیار فعالان حوزه مشاغل خانگی قرار میدهیم خاصه با سازوکارهایی که به گمان دولتمردان کمک میکند مشکلات و چالشهای فعالان در حوزه مشاغل خانگی کاهش یابد اما واقعیت این است که بررسی دقیقی صورت نگرفته تا مشخص شود نوع تعاملات این مشاغل و رویکرد سنتی به این کارها که مختص فضاهای درون خانوادگی است، در حال تغییر است و تحولات به سمتی است که محدودیتها در زمینه شغل از بین میرود.
کارگر تصریح کرد: از طرفی شکلهای جدیدی از جمله دورکاری و آزادکاری شکل گرفته است و این دیدگاههای جدید به کار نیازهای جدیدی را میطلبد و تفاوت زیادی با دورانی دارد که بحث ساماندهی مشاغل خانگی مطرح شده بود و به نظر میرسد مقداری قانونگذاران و سیاستگذاران در این حوزه عقب هستند و نمیتوانند چالشهای روزِ مشاغل خانگی را که اتفاقا ایجاد مشکلاتی هم میکنند، برطرف کنند و حتی در بسیاری زمینهها مشکلات از جنس نبود قوانین و مقرراتی است که باید بر این حوزه حاکم شود تا ما نیز نظارت بیشتری داشته باشیم.
این کارشناس بازار کار در بخش دیگری از سخنان خود در رادیو گفتوگو با تاکید بر اینکه باید از ظرفیتهای موجود در این عرصه بیش از پیش استفاده کنیم، به برخی از این ظرفیتها اشاره کرد و در این راستا تنوع ابزارهای حمایتی را مثال زد و افزود: در این زمینه نباید صرفا به ارائه تسهیلات بسنده کنیم و موضوع آموزش نیز باید در نظر گرفته شود تا روی توانمندسازی و آموزشهای مهارتی فعالان مشاغل خانگی بیشتر کار شود.
وی با بیان اینکه بخش عمده فعالیتهای مربوط به مشاغل خانگی هم به حوزه صنایعدستی بازمیگردد و در این راستا بسیاری امور به مشاغل هنری ارتباط مییابد، گفت: در این زمینه استانداردسازی مشاغل خانگی خیلی منطقی نیست، چون ویژگی آنها منحصربهفرد بودن است و همین مساله بازاریابی خاصی را میطلبد؛ از این رو باید مشخص شود نوع خاصی از مشاغل خانگی برای چه گروه از مخاطبان ساماندهی و مدیریت و برنامهریزی میشود و این بسیار نزد قانونگذاران و سیاستگذاران اهمیت دارد و باعث میشود بتوانیم از بخش عمدهای از این ظرفیت و در جهت توسعه اقتصادی بهتر استفاده کنیم.
معاون پژوهشی موسسه کار و تامین اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: به عنوان مثال با نگاهی به گرمسیر بودن کشورمان در بسیاری نقاط نیمی از روز را نمیتوان خارج از منزل سپری کرد و در این راستا تحت عنوان اشتغال ناقص زمانی میتوان مشاغلی را در فضای خانواده تعریف کرد خاصه در مواقعی که افراد مجبور هستند زمان خود را در فضای خانه سپری کنند و لذا میتوانند به اقتصاد خانوار و اقتصاد ملی کمک کنند و در عین حال فعال بودن در نرخ مشارکت اقتصادی برای بانوان و آقایان فعال شود.
محمود کریمیبیرانوند معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در بیان اقدامات انجام شده برای توسعه مشاغل خانگی اظهار کرد: تهیه، تدوین و ابلاغ دستورالعمل اجرایی برنامههای ایجاد ۱۰۰ هزار فرصت شغلی در حوزه مشاغل خانگی در سال ۱۴۰۱، انعقاد تفاهمنامه دوجانبه بهصورت جداگانه با بانکهای عامل(توسعه تعاون، رفاه کارگران، کشاورزی و پست بانک) از جمله اقدامات در این حوزه است.
وی مانعزدایی و تسهیلگری در صدور مجوزهای مشاغل خانگی، توسعه و افزایش رشتههای مشاغل خانگی به تعداد ۶۲۲ رشته شغلی و تشکیل تعاونیهای تامین نیاز مشاغل خانگی در ۲۰ استان را از دیگر اقدامات انجامشده در دولت سیزدهم بیان کرد.
کریمیبیرانوند با اشاره به دیگر اقدامات شاخص مشاغل خانگی اظهار کرد: اعطای اینماد (نماد اعتماد الکترونیک) به دارندگان مجوز مشاغل خانگی، ایجاد و راهاندازی ۵۱۲ نمایشگاه و بازار عرضه و فروش محصولات مشاغل خانگی در کشور و ایجاد بیش از ۷۰۰ شبکه و زنجیره تامین از جمله این اقدامات است.
وی همچنین از کسب رتبه اول صدور مجوزها در بین دستگاههای اجرایی خبر داد و خاطرنشان کرد: تهیه، تدوین و ابلاغ دستورالعمل اجرایی برنامههای هدفگذاری ایجاد ۱۵۰ هزار فرصت شغلی در حوزه مشاغل خانگی در سال ۱۴۰۲، تهیه و تدوین «دستورالعمل نظارت بر مشاغل خانگی با همکاری دستگاههای اجرایی ذیربط» با رویکرد تقویت نظارتهای پسینی، ایجاد و تشکیل اتحادیه کشوری تعاونیهای تامین نیاز، طراحی و ایجاد اپلیکیشن و فروشگاههای مجازی مشاغل خانگی از دیگر اقدامات انجامشده است.
کریمیبیرانوند یادآور شد: برنامه مهم امسال ما در این حوزه توسعه بازار این مشاغل است و تمام تلاش دبیرخانه بر فروش و عرضه محصولات خانگی و ایجاد سکوهای فروش مجازی و تامین بازارهای فصلی است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد