مس در کانون توجه بازار فلزات پایه
جهانصنعت– درپی اختلالات گسترده در معادن جهان و تقویت چشمگیر تقاضا انتظار میرود که قیمت مس در آستانه سال آینده میلادی بیش از این افزایش یابد چراکه کسری بازار قرار است عمیقتر شود. گفته میشود اگر نگاه ایران توجه به صنایع مس و به دست آوردن سهم بالا در بازار جهانی و همچنان حفظ کیفیت و رقابتی بودن باشد، نیازمند آن هستیم علاوه بر نتیجه محوری در این صنعت به جای توجیه، از ظرفیتهای فعلی بهره بهتر ببریم و فرآیندهای اشتباه کنونی را نیز اصلاح کنیم.
سالانه بیش از یک میلیارد دلار کاتد از ایران صادر میشود که در صورت تغییر سیاست تعرفهای یعنی محدودیت صادرات کنسانتره و تسهیل واردات آن با حقوق ورودی صفر درصد میتوان طی یکسال این میزان را به بیش از ۲میلیارد دلار رساند. همین میزان سودآوری خود میتواند سرمایهای برای استخراج معادن و تولید کنسانتره باشد. در این بین تاکید میشود که تقویت توان تولید منجر به رونق آن و در نهایت بهرهبرداری مناسب منابع برای کشور خواهد شد.
احتیاط در معاملات کوتاهمدت
کیوان جعفریطهرانی، تحلیلگر ارشد بازارهای بینالمللی در ارزیابی تازه خود از وضعیت چهار فلز پایه مس، آلومینیوم، روی و سرب خاطرنشان کرد: در حالی که اختلال در تامین برخی فلزات از قیمتها حمایت میکند، حساسیت معاملهگران نسبت به تصمیمات آتی فدرالرزرو، فضای معاملات کوتاهمدت را محتاط کرده است. به گفته جعفریطهرانی، افزایش تقاضا و اختلال در عرضه تولیدکنندگان معدنی بزرگ از عوامل اصلی این رشد بهشمار میرود.
قراردادهای مس در بورس SHFE شانگهای در سطوح معقولی قرار دارد اما هزینههایی مانند تبدیل ارز، حمل، انبارداری و مالیات باعث میشود لزوما مس در بورس شانگهای از بورسهای نیویورک و لندن ارزانتر نباشد. جعفریطهرانی با تاکید بر اینکه آربیتراژ میان بورسها بهویژه بین LME وSHFE، تنها در صورت لحاظ کامل هزینههای جانبی امکانپذیر است، گفت: عواملی چون ریسک ارز، زمان، هزینه حمل و مالیات اغلب سود آن را از بین میبرند بنابراین آربیتراژ همیشه قابل اجرا نیست.
فلز آلومینیوم به دلیل چشمانداز کمبود عرضه در برابر تقاضا از سوی برخی تحلیلگران بهعنوان پیشتاز فلزات پایه در ۲۰۲۶ مطرح میشود. باوجود اینکه این فلز طی ماههای اخیر روندی صعودی داشته، روز ۸دسامبر در بورس فلزات لندن با افت قیمت ۵دلاری (۰/۱۷درصدی) به ۸۸۸/۲دلار رسید.
وی همچنین اشاره کرد که صادرات آلومینیوم چین در ۱۱ماه نخست۲۰۲۵ به ۵/۵۹میلیون تن رسیده که ۹/۲درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است و افزود: این موضوع از افزایش مصرف داخلی چین و نزدیک شدن تولید به سقف سالانه ناشی شده و در کنار کمبود عرضه جهانی موجب افزایش قیمت آلومینیوم در بازار شده است. در بورس فلزات لندن قیمت روی در ۸دسامبر با رشد ۲۴/۵دلاری (۰/۷۹درصد) به ۱۲۱/۳دلار رسید.
جعفریطهرانی گفت: قیمت نقدی و سهماهه روی در محدوده ۱۲۰/۳تا۱۳۰/۳دلار معامله شد و قیمت قراردادی آن در SHFE حدود ۴۲۵/۲۲یوآن در هر تن بوده، یعنی نسبت قیمت روی در بورس شانگهای به بورس فلزات لندن که مرجع است در محدوده ۷/۴ قرار دارد. قیمت سرب روندی کاهشی داشته است.
به گفته این تحلیلگر، قیمت نقدی سرب در این روز بین ۰۰۰/۲ تا ۰۲۰/۲دلار نوسان کرد و افت آن در ۹دسامبر تا محدوده ۹۹۰/۱دلار ادامه یافت.
جعفریطهرانی بیان کرد که مس و آلومینیوم همچنان در کانون توجه بازار فلزات پایه قرار دارند و تداوم تقاضا در حوزه زیرساخت، خودروهای برقی، انرژیهای سبز و فناوریهای نو میتواند به رشد بیشتر قیمت این فلزات منجر شود.
پیشبینیها در ۲۰۲۶
تحلیلگران پیشبینی میکنند که قیمت مس برای فصلهای متوالی سال۲۰۲۶ افزایش یابد. ۵۰۰/۱۱دلار به ازای هر تن برای ماه مارس، سپس ۰۰۰/۱۲دلار و ۵۰۰/۱۲دلار بهترتیب برای ژوئن و سپتامبر سال جدید میلادی خواهد بود، همچنین آنها نخستین هدف قیمتی برای دسامبر را ۰۰۰/۱۳دلار اعلام کردهاند.
به گفته تحلیلگران، این پیشبینیهای جدید عمدتا ناشی از تداوم ریسکهای عرضه و کاهش موجودی انبارهاست که انتظار میرود شرایط بازار را همچنان محدود نگه دارد، همچنین این بانک اشاره کرده است که اختلالات معدنی در سالجاری از جمله حادثه مرگبار در معدن گراسبرگ متعلق به شرکتFreeport-McMoRan در اندونزی، روند کند بازیابی تولید در شیلی و اعتراضات مکرر در پرو همگی نشاندهنده محدودیتهای ساختاری عرضه هستند که احتمالا تا سال۲۰۲۶ ادامه خواهند داشت. با درنظر گرفتن این ریسکها، بانکUBS پیشبینی میکند کسری بازار مس امسال و سال آینده به طور قابلتوجهی افزایش یابد. طبق این گزارش، کسری بازار در سال۲۰۲۵ ممکن است به ۰۰۰/۲۳۰تن برسد و در سال۲۰۲۶ تقریبا دوبرابر شده و به ۰۰۰/۴۰۷تن افزایش یابد. این در حالی است که پیشتر پیشبینیهای بانک برای این دو سال بهترتیب ۰۰۰/۵۳ تن و ۰۰۰/۸۷تن بود که تقریبا یکچهارم برآورد فعلی است. UBS همچنین برآورد رشد تولید مس تصفیهشده را کاهش داده و آن را برای سال۲۰۲۵ برابر ۲/۱درصد و برای سال۲۰۲۶ برابر ۲/۲درصد اعلام کرده است؛ موضوعی که عمدتا ناشی از افت عیار ذخایر و چالشهای عملیاتی است.
در همین حال این بانک انتظار دارد تقاضای جهانی مس در هر دو سال با رشد ۸/۲درصدی همراه باشد؛ رشدی که تحتتاثیر خودروهای برقی، انرژیهای تجدیدپذیر، سرمایهگذاری در شبکه برق و توسعه مراکز داده خواهد بود. در نتیجه UBS معتقد است که هرگونه کاهش قیمت مس کوتاهمدت خواهد بود و توصیه میکند سرمایهگذاران در موقعیت خرید باقی بمانند یا از استراتژیهای معاملاتی مبتنی بر فروش نوسان استفاده کنند.
ارزآوری ۲برابری در کمتر از یکسال
پیشتر سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت تکمیل زنجیره صنعت مس را فرصتی بزرگ برای توسعه اشتغال ارزآوری دانست و افزود: در صورت تحقق اهداف برنامه هفتم، این صنعت بیش از ۸میلیارد دلار ارزآوری برای کشور دارد.
سیدروحاله لطیفی اظهار داشت: ایران بیش از ۷درصد منابع زیر زمینی جهان را دارا است اما به دلیل خامفروشی یا نیمه خام فروشی و بیتوجهی به سرمایهگذاری در تکمیل زنجیره ارزش صنایع معدنی نتوانسته از این مزیت خدادادی به درست بهره ببرد.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب توجه به زنجیره ارزش در معدن را یکی از مسیرهای مزیتدار برای رونق اقتصادی بیان داشتند که در برنامه هفتم نیز به آن تاکید شده است. یکی از این محصولات معدنی، مس بوده که در برنامه هفتم رسیدن به یک میلیون تن کاتد با تولید ۳/۴میلیون تن کنسانتره از محورهای توسعه این صنعت دیده شده در صورتی که در حال حاضر نزدیک به ۳۰۰هزار تن کاتد و ۳/۱میلیون تن کنسانتره تولید میشود.
لطیفی گفت: برای رسیدن به اهداف این برنامه نیازمند برداشت سنگ سولفوری از ۵۵میلیون تن با خاکبرداری ۲۸۰میلیون تن به ۱۷۷میلیون تن سنگ سولفوری با خاکبرداری ۶۳۰میلیون تن هستیم.
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت در ادامه توضیح داد: با سیاستهای فعلی ما شاهد تولید حداقلی واحدهای تولیدی کاتد، مفتول و لوله مسی در کشور هستیم بهگونهای که بزرگترین واحد تولیدی بخشخصوصی با ۳۰درصد ظرفیت در حال کار است و با وجود اشتغال بیش از ۷۰۰نفر در این واحد تولیدی که در مناطق محروم نیز واقع شده، میشد آن را به نزدیک به ۲هزار نفر رساند.
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت گفت: با تغییر سیاستهای تعرفهای تا رسیدن به تولید ۳/۴میلیون تنی کنسانتره میتوان اشتغال و ارزآوری را تضمین کرد.
بستن عوارض بیشتر بر صادرات کنسانتره به عنوان مواد خام با هدف ورود همه این کنسانترهها به چرخه تولید و کاهش عوارض واردات کنسانتره برای پر کردن خلأ فعلی، یک سیاست استانداردی است که در همه دنیا مرسوم است در حالی که متاسفانه ما صادرات مواد خام را آسان و واردات آن را سخت کردهایم.
