3 - 08 - 2022
مردم در انتظار وام خرید کالا
سرانجام بعد از بالغ بر دو ماه از اعلام طرح کارت اعتباری ۱۰ میلیون تومانی از سوی رییس کل بانک مرکزی، این کارتها چاپ و آماده توزیع شدهاند. اما تغییر رویکرد اجرا در این مدت کارشناسان را به این باور رسانده که اصلا این طرح از ابتدا بدون ایده بود و بانک مرکزی بدون برنامه قبلی آن را اعلام کرد و بعد به دنبال سازوکار طرح رفت که در نهایت به مشکلات بعدی آن انجامید.
از اواخر مهرماه که رییس کل بانک مرکزی، رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی و وزیر اقتصاد گردهم آمده و از طرحهای خاص دولت برای اجرای بسته تسریع رونق اقتصادی سخن گفتند، بیش از ۷۰ روز گذشته است. گرچه طیبنیا خواسته تا این حد در مورد این سه سیاست یعنی وام ۲۵ میلیونی خودرو برای فروش ۱۱۰ هزار دستگاه، کارتهای اعتباری ۱۰ میلیونی برای خرید کالا و همچنین وام کالاهای واسطهای بحث نشده و ابعاد دیگر بسته مورد توجه باشد اما واقعیت چیزی جز این نیست و در چند ماه گذشته از اجرایی شدن بسته تاکنون میتوان این طرح را در مجموع در سه سیاست اعتباری بانک مرکزی خلاصه کرد. آن هم در شرایطی که از بین همین سه طرح هم فقط وام ۲۵ میلیون تومانی خودرو با هزینهای حدود ۲۵۰۰ میلیارد تومان به اجرا درآمده است.
آنطور که سیف در نشست تشریح بسته اقتصادی اعلام کرده بود کارتهای اعتباری ۱۰ میلیون تومانی نیز جزو دیگر سیاستهای بانک مرکزی است که قرار بود در قالب صدور کارت با اولویت کارکنان بخشهای دولتی و حتی خصوصی با بازپرداخت دوساله و سود ۱۲ درصد برای خرید کالای داخلی اجرایی شود اما در مدتی که از این اعلام گذشته تاکنون بارها سیاست اجرایی این طرح تغییر کرده و هنوز هم کاملا مشخص نیست که اقشار هدف کدامند، اعتبار لازم چقدر بوده و قرار است اجرای آن تا کجا پیش رود. حتی با وجود اینکه اعلام شده تعدادی از کارتها چاپ و در هفته آینده توزیع خواهد شد، نمیتوان زمان دقیقی برای آن متصور بود چراکه بارها زمان مدنظر تغییر کرده و از هفتهای به هفته دیگر منتقل شده است.این در حالی است که حتی بانک مرکزی در دورهای به این نتیجه رسید که گستره توزیع و کاربرد کارتهای اعتباری را افزایش داده و در کنار امکان خرید کالای ایرانی با سود ۱۲ درصد، شرایط خرید کالای خارجی با سود ۲۱ درصد را فراهم آورد که البته این موضوع با وجود اینکه در نشست خبری معاون فناوری اطلاعات بانک مرکزی اعلام شد در مدتی کوتاه از سوی رییس کل بانک مرکزی مورد تایید قرار نگرفت و وی در جمع خبرنگاران اعلام کرده که چنین اخباری برداشت اشتباه عدهای است!
به هر حال اگر هم به قول سیف، برداشت اشتباهی رخ داده بود، تولیدکنندگان اصلا ورود کالای خارجی به طرح کارت اعتباری را نپذیرفته و حتی از کاهش دوره بازپرداخت که از دو سال مصوب در شورای پول و اعتبار به ۱۲ ماه رسیده بود نیز به شدت انتقاد کردند. هر چند که بانک مرکزی بازهم اعلام کرد که هیچگاه دوره بازپرداخت دوساله به طور جدی مورد بحث و تایید نبوده است!
تعیین گروه هدف جدید
اما آخرین موضع بانک مرکزی حاکی از صدور کارتهای اعتباری و آمادگی برای توزیع آن است اما این بار با گروه هدف جدید. حکیمی معاون فناوری اطلاعات بانک مرکزی از شناسایی گروههای هدف سخن گفته و اعلام کرده است که جمعبندی ما برای اجرای این طرح اکنون برای افرادی است که تازه ازدواج کردهاند، هر چند که حکیمی به چگونگی اجرای آن اشارهای نکرده که این هم باز تغییر جهتی دیگر در توزیع کارتهای اعتباری محسوب میشود چراکه همین چندی پیش بود که بانک مرکزی اعلام کرد کارتها عام بوده و گروهای خاص را دربرنمیگیرد و به نظر میرسد با اولویت زوجهای جوان، بازنشستگان و کارمندان دولت اجرایی میشود.
حکیمی اما با بیان اینکه مشخص کردن گروههای هدف و چانهزنی نمایندگان تولیدکنندگان روی نرخ کالاها مشکلات تاخیر دو ماهه اجرای طرح کارت اعتباری است اعلام کرد که زیرساختهای صدور کارت اعتباری فراهم است.
به هر حال این عدم ثبات و تصمیمات متفاوت طی دو ماه برای اجرای یک طرح موجب شده تا طهماسب مظاهری، رییس کل اسبق بانک مرکزی به صراحت اعلام کند که این طرح از ابتدا ایدهای پشتسر نداشته و بدون برنامه بوده است.
وی همچنین با اشاره به اینکه در مجموع طرح کارت اعتباری میتواند در رونق اقتصادی تاثیرگذار باشد از اعلام طرحی که هنوز ساماندهی نشده و سیاستهای آن تعیین نشده بود، انتقاد کرده و گفته که آن زمانی که این طرح اعلام شد یک ایده بود و نه یک طرح ساماندهی شده و نظاممند. اکنون نیز ساز و کاری برای اجرای طرح کارت اعتباری وجود ندارد.
مظاهری البته نسبت به توزیع همگانی کارتهای اعتباری هم انتقاد و تاکیده کرده است که دولت از انجام این کار به وسیله کارت اعتباری بگذرد و اگر خانوارهای نیازمند را شناسایی کرد طرح تسهیلات خرید لوازم خانگی را در همان کارتهای معمولی اجرا کند.
ورشکستگی چند کارخانه قطعی است
در عین حال که طحانپور، رییس اتحادیه لوازم خانگی هم با اعلام اینکه ساز و کار طرح توزیع کارتهای اعتباری نادرست و بدون هماهنگی است در میزگردی که به بررسی این طرح اختصاص داشت، عنوان کرد که تاکنون هیچ کارت اعتباری ای به شخصی داده نشده است. از سویی دیگر بانک مرکزی برای پرداخت تسهیلات خرید لوازم خانگی با سود ۱۲ درصد سر مردم منت میگذارد.طحانپور با بیان اینکه لوازم خانگی صنعت خودرو نیست و تولید این لوازم اکنون در رکود است گفت اینکه میگویند برای ۷۰ هزار بازنشسته کارت خرید تهیه شده نادرست است زیرا فقط ۱۳ هزار بازنشسته از این طرح استقبال کردهاند و معلمان نیز انصراف دادهاند.
رییس اتحادیه لوازم خانگی اعلام کرد به دلیل تشدید رکود در بازار و نبود مشتری، ۶۰ درصد چکهایی که فروشندگان لوازم خانگی به کارخانجات دادهاند، یکی پس از دیگری برگشت میخورد.محمد طحانپور در مورد آخرین وضعیت بازار لوازم خانگی اظهار داشت: اکنون بهدلیل تشدید رکود در بازار و کاهش قدرت خرید مردم، وضع به شکلی درآمده که کارخانجات با شرایط مالی بسیار بدی مواجه هستند.
وی افزود: فروشندگان لوازم خانگی، مغازههایشان پر از کالاست، درحالی که خبری از مشتری نیست و قادر نیستند چکهای کارخانجات را پر کنند، در نتیجه طبق آمار موجود ۶۰ درصد چکها برگشت میخورد و با این روند ورشکستگی چند کارخانه تا چند ماه آینده قطعی است.
وی همچنین در رابطه با اینکه طرح اعتباری خرید کالا تا چه حد میتواند به این مساله کمک کند، اظهار داشت: اجرای این طرح از دو ماه پیش از این هفته به آن هفته موکول میشود و با توجه به اینکه گروه هدف تشکیل خواهد شد، شناسایی و روند همین طرح نیز زمانبر است، این درحالی است که بانکها بهدلیل حساب و کتاب پایان سال، از نیمه دوم بهمنماه هیچ تسهیلات و وامی را به روال هر سال نمیدهند و موضوع به ابتدای سال آینده موکول خواهد شد.
بخش خصوصی وارد عمل شد
رییس اتحادیه لوازم خانگی همچنین گفت: افرادی که گواهی کسر از حقوق داشته باشند میتوانند از تسهیلات جدید خرید اقساطی لوازم خانگی استفاده کنند و شرایط اعطای این تسهیلات توسط بخشخصوصی شبیه طرح دولت است و در اقساط ۱۰ ماهه پرداخت میشود.محمد طحانپور در ارتباط با طرح جدید این اتحادیه برای فروش اقساطی لوازم خانگی به مردم اظهار کرد: این طرح در مرحله اول به صورت پایلوت در تهران آغاز میشود و در مرحله بعد به سایر استانها توسعه مییابد.
وی خاطرنشان کرد: سعی میکنیم در اجرای این طرح تنوع مناسبی برای عرضه کالاها ایجاد شود و بتوانیم علاوه بر کالاهای داخلی کالاهای خارجی را نیز در طرح شرکت دهیم تا مردم بتوانند به آسانی کالای مورد نظر خود را انتخاب کنند.
طحانپور با اشاره به رکود در فروش لوازم خانگی در کشور تصریح کرد: مردم به دلیل تاخیر طولانی در شروع طرح دولت، از خرید لوازم خانگی صرفنظر کردهاند و قصد ما از اجرای این طرح رونق بخشیدن دوباره به بازار است.
به هر حال آنطور که میدری، معاون اقتصادی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده است، ۷۰ هزار کارت چاپ شده که احتمالا این هفته در میان بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی توزیع میشود. هرچند که باید منتظر بود و دید که آیا این قول به وعدهای مانند وعدههای قبلی تبدیل میشود یا اینکه در نهایت یکی دیگر از سیاستهای بسته رونق اقتصادی به اجرا درخواهد آمد یا اینکه اجرای این طرح توسط بخش خصوصی قطعی میشود و مردم از آن استقبال خواهند کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد