مذاکره درباره برنامه هستهای ایران هفته آینده در آمریکا آغاز میشود ؛ آژانس بین المللی چه خوابی دیده است؟

جهان صنعت، در شرایطی که روابط ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی تحتتأثیر تحولات اخیر به سردی گراییده، بلومبرگ گزارش داد که هیأتی از مقامات آژانس هفته آینده به واشنگتن سفر میکنند تا درباره وضعیت برنامه هستهای ایران با مقامات آمریکایی رایزنی کنند.
انتقاد ایران از سکوت آژانس
تهران طی ماههای گذشته بارها از سکوت آژانس در برابر حملات مستقیم آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات هستهای خود انتقاد کرده است. مقامات ایرانی تأکید دارند که این تأسیسات تحت شدیدترین نظارتهای آژانس بوده اما هیچ محکومیتی از سوی این نهاد صادر نشده است؛ موضوعی که به گفته آنان اعتماد ایران به آژانس را بهشدت تضعیف کرده است.
همکاری محدود و مشروط
ایران پس از این حملات، اعلام کرد که همکاریهای خود با آژانس را تعلیق و چارچوب تازهای برای این همکاری تعریف خواهد کرد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در گفتوگویی اخیر تأکید کرد: «ما به نقطه قطع همکاری نرسیدهایم، اما همکاریهای آینده مشابه گذشته نخواهد بود.»
نگرانی آژانس و آمریکا
به نوشته بلومبرگ، آژانس مدعی است موقعیت حدود ۴۰۹ کیلوگرم اورانیوم غنیشده ایران پس از جنگ ۱۲ روزه اخیر نامشخص است. در حالیکه تصاویر ماهوارهای نشان میدهد بخشی از تأسیسات غنیسازی آسیب دیده، ایران همچنان دانش و مواد لازم برای ادامه برنامه هستهای صلحآمیز خود را در اختیار دارد. ایران بارها هرگونه هدف نظامی در برنامه هستهایاش را رد کرده و حتی گزارشهای اطلاعاتی آمریکا نیز وجود چنین برنامهای را تأیید نکردهاند.
فشارهای سیاسی و مالی
توقف بازرسیها علاوه بر جنبه سیاسی، بار مالی سنگینی نیز برای آژانس ایجاد کرده است. حدود ۲۷۴ بازرس که سال گذشته نزدیک به ۵۰۰ مأموریت در ایران انجام دادند، اکنون بلاتکلیفاند و کشورهای عضو نیز نسبت به اختصاص بودجه ۲۳ میلیون دلاری پیشنهادی گروسی برای فعالیت بدون مأموریت مشخص در ایران تردید دارند.
تهدید مکانیسم ماشه
این تحولات همزمان با شمارش معکوس اروپا برای تهدید به فعالسازی «مکانیسم ماشه» صورت میگیرد؛ اقدامی که ایران آن را غیرقانونی میداند و هشدار داده در صورت بازگشت تحریمهای شورای امنیت، ممکن است از معاهده NPT خارج شود.