25 - 01 - 2020
مجوز یا انحصار
«جهانصنعت»- به گفته جواد جاویدنیا سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور، بر اساس بخشنامه رییس قوه قضاییه سایتهایی که در حوزه صوت و تصویر در فضای مجازی فعالیت دارند، باید از سازمان صداوسیما مجوز فعالیت دریافت کنند. به نظر میرسد صداوسیما که از مدتها پیش نگران شکسته شدن انحصار خود از سوی استارتآپها و شبکههای اجتماعی بود اکنون قدرت آن را پیدا کرده تا بر فعالیت سایتها و کسبوکارهای مجازی فعال در زمینه VOD و آپلود فیلمها نظارت و کنترل داشته باشد، مجوز فعالیتشان را صادر و هر زمان که خواست سنگاندازی کند. اما پرسش کارشناسان و فعالان حوزه استارتآپها این است که چرا باید مجوز فعالیتشان را از صداوسیما دریافت کنند؟ پس وزارت ارشاد چه نقشی دارد؟
لزوم دریافت مجوز از صداوسیما
جواد جاویدنیا سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور درباره بخشنامه رییس قوه قضاییه مبنی بر دریافت مجوز سایتهای آپلود فیلم در فضای مجازی از سازمان صداوسیما گفت: طبق بخشنامه رییس قوه قضاییه سایتهایی که در حوزه صوت و تصویر در فضای مجازی فعالیت دارند، باید از سازمان صداوسیما مجوز دریافت کنند.
او افزود: تعدادی از سایتهای آپلود فیلم مانند آپارات برای دریافت مجوز اقدام کردهاند و درخواست صدور مجوز خود را دادهاند و فرآیندهایی در این خصوص انجام شده، اما هنوز مجوز صادر نشده است.
فعالیت در صوت و تصویر منوط به مجوز صداوسیماست
چندی پیش نیز رییس قوه قضاییه با ارسال بخشنامهای به مراجع قضایی سراسر کشور اعلام کرده فعالیت در حوزه صوت و تصویر فراگیر فضای مجازی تنها با مجوز صداوسیما امکانپذیر خواهد بود. هفته گذشته ابراهیم رییسی، رییس قوهقضاییه با ارسال بخشنامهای به مراجع قضایی با استناد به نظریه تفسیری شورای نگهبان در تاریخ ۱۰ مهر ماه سال ۱۳۷۹ و همچنین ابلاغیه مقام رهبری خطاب به رییس جمهوری در ۲۲ شهریور سال ۱۳۹۴ مبنی بر اینکه «مسوولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی و نظارت بر آن منحصرا برعهده سازمان صداوسیماست» تاکید کرده که مراجع قضایی و ستادی قوهقضاییه هر گونه استعلام درباره صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی را باید از سازمان صداوسیما جویا شوند.
مجوز نباشد، فعالیت غیرقانونی تلقی میشود
در این بخشنامه تاکید شده هر گونه فعالیت در این زمینه بدون مجوز این سازمان غیرمجاز است. براساس اعلام وحید فرهمند، معاون تدوین مقررات و امور حقوقی سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) به پیوست طبق این ابلاغیه و برای اجرای درست قوانین بالادستی که پیش از این موجود بودهاند فعالان حوزه صوت و تصویر فراگیر شامل سرویسهای VOD، اشتراک ویدئو، IPTV و… باید از این سازمان مجوزهای لازم خود را دریافت کنند. فرهمند در مورد جزئیات این ابلاغیه به پیوست گفت: ورود حاکمیت به مقوله تنظیمگری در این زمینه به دلیل فراگیر شدن سرویسهای صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی و استقبال خوب کاربران از آنها بوده است. با رشد این سرویسها کاملا طبیعی است که حاکمیت برای تصمیمگیری موثرتر و همچنین توسعه این صنعت چارهاندیشی کند و منفعل نباشد. این بازار نیاز به یکپارچگی در تنظیمگری و نظارت دارد تا شرایط رقابت سالم و رشد برای همه فعالان آن فراهم شود؛ بخشنامه رییس قوهقضاییه به مراجع قضایی سراسر کشور و اعلام اینکه فعالیت در حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی تنها با مجوز صداوسیما امکانپذیر است.
او با اشاره به چرایی اجرا نشدن قانون در این زمینه و ورود جدید قوهقضاییه به این اتفاق توضیح داد: «ریاست محترم قوه قضاییه پیش از این و در سال ۱۳۹۵ و زمانی که در کسوت دادستان کل کشور مشغول به فعالیت بودند شبیه این ابلاغیه را صادر کرده و دستور داده بودند که باید در زمینه صوت و تصویر فراگیر در حوزه فضای مجازی صلاحیت تنظیمگرانه سازمان صداوسیما در نظر گرفته شود. در همان سالها نیز ابلاغیهای به شورایعالی فضای مجازی داشتیم که به نوعی بر اجرای قانون و نظریه تفسیری شورای نگهبان در این زمینه تاکید داشت.» او طولانی شدن فرآیند برای دریافت مجوز فعالان صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی از صداوسیما را به فرآیند شکلگیری ساترا و در نظر گرفتن ساختاری نیمهمستقل از صداوسیما میداند و تاکید میکند که حالا با توجه به استقرار این سازمان و تعاملات خوبی که با بازیگران این حوزه داشته است، کاملا طبیعی است که قانونی که در سالهای گذشته اجرایش با تاخیر همراه بوده به درستی به اجرا گذاشته شود.
۶۰ مجوز صادر شده
پیش از این ابلاغیه هم ابتدای دیماه سال جاری رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در جلسهای با رسانهها اعلام کرده بود که تمامی محتوای صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی شامل پلتفرمهای اشتراک فیلم و VODها باید از سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر فضای مجازی مجوز بگیرند. همچنین بعد از این خبر نیز اعلام شد که آپارات، فیلیمو، نماوا و سرویس ویدئویی کافهبازار با ساترا برای دریافت مجوز و ادامه فعالیت به یک توافق اولیه رسیدند. آنطور که معاون تدوین مقررات و امور حقوقی سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر به پیوست میگوید تاکنون آنها به بیش از ۶۰ فعال در این حوزه مجوز دادهاند.
تا قبل از رسمی شدن دریافت مجوز فعالان VOD و اشتراک ویدئو در فضای مجازی از صداوسیما، این فعالان مجوز خود را از وزارت ارشاد دریافت میکردند اما در سال ۱۳۹۴ بر اساس ابلاغیه مقام رهبری به ریاستجمهوری به عنوان رییس مرکز ملی فضای مجازی مبنی بر اینکه فعالیت در این زمینه باید با مجوز سازمان صداوسیما باشد سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی یا ساترا تشکیل شد تا کار تنظیمگری بر فعالیت فعالان حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی را عهدهدار باشد. از همان زمان تاکنون به خاطر ساختار حقوقی این سازمان و قرار گرفتن آن زیر نظر مجموعه صداوسیما بسیاری از فعالان VOD و اشتراک ویدئو نسبت به بیطرف نبودن این سازمان انتقادهایی را مطرح میکردند.
درست است که ما (ساترا) نهادی زیرمجموعه سازمان صداوسیما هستیم اما از نظر عملکردی ساختاری مستقل از این سازمانیم چرا که ما نه وارد بازار تولید محتوا میشویم و نه قرار است در این زمینه دست به تصدیگری بزنیم.
اما معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا اعلام میکند نگاهها نسبت به چند سال پیش در این زمینه بسیار فرق کرده است. به گفته او تعامل ساترا با این فعالان و همچنین تجربه کار یک سال گذشته ساترا گویای این مطلب است که نگاه توسعهمحور و انبساطی در زمینه تنظیمگری این حوزه حکمفرماست. فرهمند در این زمینه گفت: دیگر از این فضا عبور کردهایم که صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی به چه معنی است و حدود آن تا کجاست. از طرفی تعریف ارائه شده توسط ساترا، منطبق بر قوانین بالادستی و همچنین ادبیات جهانی نیز حوزه تنظیمگری در بخش صوت و تصویر فراگیر را مشخص کرده و ما هم منطقا به دنبال جعل ادبیات مغایر با استانداردهای تعیینکننده چارچوب این عرصه نخواهیم بود.
از نظر محتوا از صداوسیما مستقل هستیم
او با تاکید بر اینکه ساترا یک سازمان مستقل و بیطرف است افزود: صداوسیما به دلیل شأن تولید محتوا و مدیریتی که در عرضه آن دارد میتواند با فعالان دارای مجوز قرارداد منعقد کند و محتوای سازمان صداوسیما را به دست مخاطب برساند. این در حالی است که ما به عنوان ساترا قرار است بر فعالیت فعالان این بازار به عنوان سازمانی مستقل نظارت کنیم. درست است که ما نهادی زیرمجموعه سازمان صداوسیما هستیم اما از نظر عملکردی ساختاری مستقل از این سازمانیم چرا که ما نه وارد بازار تولید محتوا میشویم و نه قرار است در این زمینه دست به تصدیگری بزنیم.
او معتقد است زمانی باید شرکتهای فعال در حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی نگران شوند که ساترا وارد حوزه تولید محتوا یا عرضه محتوا در این بخش شد.
او در مورد فعالیتهای تبلیغاتی سرویسهایی مانند آپارات در صداوسیما هم توضیح داد: فعالیت این گونه سرویسها تا قبل از حضور ساترا مورد چالش بوده است اما حالا با فعالیت ساختاریافته ما، مادامی که سرویسها از ما مجوز فعالیت دریافت کنند دیگر مشکلی برای همکاریشان با صداوسیما به وجود نخواهد آمد. از طرف دیگر به زودی نظام رتبهبندی و ارزیابی برای فعالان این بازار در نظر میگیریم تا شرکتهای برتر در این زمینه امکان دریافت تسهیلات از صداوسیما را داشته باشند.
همچنین فرهمند اعلام میکند امکان دریافت مجوز برای پخش برنامههای زنده تلویزیونی از طریق سرویسهایی vod مربوط به ساترا نمیشود و باید در این زمینه این سرویسها از معاونت فضای مجازی صداوسیما کمک بگیرند.
مجوز صادر کردن اشتباه است
کارشناسان بر این باورند که نفس دریافت مجوز به خودی خود اشتباه است و نباید برای فعالیت در سایتهای آپلود فیلم هیچ مجوزی صادر شود.
عادل طالبی، دبیر انجمن صنفی کسبوکارهای اینترنتی به «جهانصنعت» گفت: اصلا چرا سایتهای آپلود فیلم باید مجوز بگیرند؟ به طور کلی کسبوکارهای اینترنتی چرا باید مجوز بگیرند؟ ما با مجوز گرفتن مخالفیم.او افزود: اگر هم قرار باشد سایتها و استارتآپهای مرتبط با آپلود فیلم مجوز اتخاذ کنند باید از وزارت ارشاد آن را دریافت کنند.طالبی با تاکید بر اینکه صدور مجوز به طور کلی اشتباه است بیان کرد: چه کسی گفته است باید مجوز دریافت کنیم و به چه منظوری باید مجوز برای فعالیتمان بگیریم؟ در حال حاضر با روشهای دهههای ۴۰ و ۵۰ شمسی با کسبوکارهای اینترنتی برخورد میشود.او گفت: صدور مجوز روشی بود که محمدرضاشاه ملعون پهلوی راهاندازی کرد. چرا باید با روشهای پهلوی به فعالیت خود ادامه دهیم؟
صداوسیما هیچ فعالیت مفیدی ندارد
دبیر انجمن صنفی کسبوکارهای اینترنتی بیان کرد: صداوسیما هیچ فعالیت خاصی انجام نمیدهد. خدا روشکر برخی شبکههای منحط مانند بیبیسی و من و تو راهاندازی شدند تا صداوسیما از آنها کمی کار یاد بگیرد. میلیاردها تومان پول کشور به دلیل فیلمهای بیمحتوا و بیکیفیت صداوسیما به باد میرود.
او گفت: باید دید قدم بعدی چیست؟ آیا مناسبات مالی مطرح است یا خیر؟ کسبوکارهای اینترنتی فعال در زمینه آپلود فیلم باید پول بدهند مجوز دریافت کنند یا نه؟ یا اینکه شرکتهایی راهاندازی میشوند تا از این زمینه نفع مالی داشته باشند؟
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد