مادران سزارینی روی زمین می‌خوابند
جهان صنعت_زنان سیستان‌وبلوچستانی که از شهرهای دور و نزدیک استان برای وضع حمل به زاهدان می‌آیند و بعضا عمل سزارین یا طبیعی را پشت‌سر می‌گذارند با درد بخیه، خونریزی و خستگی مطلق، ناگزیرند شب و روز روی صندلی‌های بخش زنان و زایمان این بیمارستان بنشینند و درد بکشند یا کنار تخت نوزادشان روی زمینی که احتمال انتقال هرگونه عفونتی وجود دارد، استراحت کنند. در تنها اتاق محل استراحت در بخش نوزادان بیمارستان علی ابن ابیطالب زاهدان فقط یک روشویی برای شستن ظروف کودک و یک توالت غیربهداشتی وجود دارد و در این اتاق حتی حمامی برای دوش گرفتن مادری که همراه کودکش آمده است، وجود ندارد. هرگونه خوردن و آشامیدن در بخش نوزادان ممنوع است و مادران مجبورند غذای خود را در همین اتاق مملو از بوی نامطبوع بخورند.
تعدادی از مراجعان بیمارستان علی ابن ابیطالب زاهدان که با ایلنا گفت‌وگو کردند بیشترین گلایه و نارضایتی را از مشکلات بهداشتی و برخورد نامناسب برخی از کادر درمان در بخش نوزادان، زنان و زایمان داشتند. مادری که فرزندان دو قلویش در بخش نوزادان این بیمارستان بستری است، اظهار داشت: یک هفته است که فرزندانم را از بیمارستان ایرانشهر برای درمان به زاهدان آورده‌ام و در این بخش بستری هستند. هر شب برای مراقبت از فرزندانم، به دلیل نبود صندلی‌های تخت شو، در طول شبانه‌روز فقط دو ساعت می‌توانم روی زمین بخوابم و به همین دلیل درد بخیه‌هایم چند برابر شده است. در اتاق استراحت مادران نمی‌توانیم نفس بکشیم چه برسد به اینکه استراحت کنیم.
یکی دیگر از مادرانی که چهار روز است عمل سزارین کرده بود و با درد شدید روی زمین دراز کشیده و فرزندش را شیر می‌داد، گفت: در بخش زنان و زایمان این بیمارستان با ما رفتار مناسبی ندارند، این هم از وضعیت بخش نوزادان که باید روی زمین بخوابم و به فرزندم شیر بدهم. بیمار دیگری که چند ماهی از حضورش در بخش NICU می‌گذرد در گفت‌و گو با ایلنا می‌گوید: شرایط بهداشتی در بخش NICU اسفبار است. سرویس‌های بهداشتی آلوده و اتاق استراحت مادران بسیار کثیف است. در این بیمارستان که تنها بیمارستان تخصصی نوزادان استان است نه‌تنها حق انتخابی برای خانواده‌ها باقی نمی‌ماند بلکه هیچ سازوکاری برای حمایت از مادران تازه زایمان‌کرده وجود ندارد. مادرانی که باید در دوران نقاهت باشند، خود نقش پرستار نوزاد را هم ایفا می‌کنند. با حداقل توان جسمی، بدون حمایت روحی و در فضای کاملا ناسالم به سر می‌برند.
پرستاران بخش نوزادان نیز شرایط مناسبی ندارند. آنها با شیفت‌های طولانی و خستگی‌های طاقت‌فرسا، بدون فضای مناسب برای استراحت، در فشار کاری مزمن قرار دارند. در مقایسه با بیمارستان‌های استاندارد کشور، چنین شرایطی به واقع فاجعه‌‌بار است. در بسیاری از مراکز درمانی کشور، مادران در اتاق‌هایی با تخت مناسب، تهویه مطبوع، فضای خصوصی و امکان حضور همراه بستری می‌شوند. حتی در برخی بیمارستان‌های درجه دو کشور، حداقل فضا برای استراحت، دوش و تغذیه بیمار و همراه وی در نظر گرفته می‌شود.
بی‌تفاوتی مسوولان به شرایط بخش نوزادان
رییس بخش نوزادان بیمارستان علی ابن ابیطالب زاهدان و فوق تخصص بیماری‌های نوزادان اظهار داشت: در حال حاضر شرایط در این بیمارستان کمی بهتر شده اما در گذشته وضعیت اسفباری داشتیم. مادران مجبور بودند روی زمین خارج از بخش بخوابند و فضای فیزیکی بخش به هیچ‌وجه مناسب نبود. تمام هزینه‌هایی که برای تجهیز بخش NICU شده، توسط خیرین تامین شده و دانشگاه یا بیمارستان هیچ هزینه‌ای نکرده‌اند. ما بارها درخواست تغییر فضای فیزیکی بیشتری داده‌ایم اما ترتیب اثری داده نشد. چندین پروپوزال به تهران فرستادیم، حتی از آژانس‌های بین‌المللی هم کمک خواستیم اما هیچ‌کدام نتیجه‌ای نداشت. محمد حیدرزاده افزود: حتی وزیر بهداشت و مسوولان هم برای بازدید آمدند اما فقط وعده دادند و اقدامی در راستای بهبود شرایط در بخش زنان و زایمان صورت نگرفت. دو سالی می‌شود که مسوول این بخش هستم بارها برای تجهیزات بیشتر درخواست داده‌‌ام ولی هیچ اقدامی نشده است. اگر بخواهند، می‌توانند به‌سرعت تجهیزات را تهیه کنند اما نمی‌خواهند. وی افزود: متاسفانه دانشگاه علوم پرشکی استان به‌جای کمک در جهت رفع مشکلات این بیمارستان از ما ایراد می‌گیرد. وقتی مسوولان ملی برای بازدید می‌آیند و ما مشکلات را بیان می‌کنیم، دانشگاه از ما گلایه می‌کند که چرا مشکلات را مطرح کردید. مدام می‌گویند بودجه نیست، در حالی که بودجه‌ها را در بخش‌های دیگر مانند ICU بزرگسالان هزینه می‌کنند و به نوزادان کم‌توجهی می‌شود. بهترین تجهیزات برای ICU بزرگسالان خریداری می‌شود اما وقتی نوبت به بخش نوزادان بیمارستان می‌رسد، می‌گویند بودجه نیست. نگاه سیاستگذاران به کودکان سطحی و نادرست است چون نوزادان کوچک‌اند، فکر می‌کنند به فضای کمی نیاز دارند. رییس بخش NICU در ادامه گفت: شرایط پرستاران بسیار نامناسب است. در بخش NICU، هر پرستار باید از ۸ تا ۱۰نوزاد مراقبت کند در حالی که در شهری مثل مشهد برای هر دو نوزاد یک پرستار در نظر گرفته می‌شود. من حتی یک‌سال تمام حقوقم را صرف تهیه امکانات برای پرستاران کردم ولی از جایی به بعد دیگر نتوانستم ادامه دهم.
حیدرزاده در ادامه گفت: خیرین حدود ۴میلیارد تومان برای بخش NICU کمک کردند. حتی در خارج از کشور هم دلار فرستادند و ما توانستیم بخش را تجهیز کنیم اما مشکل اساسی کمبود پرستار است. وزارتخانه به بخش دولتی پرستار تخصیص نمی‌دهد و آنها جذب بخش خصوصی می‌شوند. وی در ادامه گفت: وقتی مادران را در این شرایط می‌بینم، واقعا شرمنده می‌شوم. یک مادر تازه زایمان کرده نباید روی زمین بخوابد. حیدرزاده گفت: وضعیت بخش نوزادان در سایر نقاط کشور با اینجا قابل مقایسه نیست. در شهرهای دیگر، بالای هر تخت نوزاد تمامی امکانات لازم فراهم است. هر مادر یک تخت مجزا دارد و اضافه شدن هر تخت نوزاد منوط به اضافه شدن تخت مادر است. حتی برای شیر دوشیدن و استحمام، اتاق‌های ویژه و مناسب دارند اما اینجا هیچ‌کدام از این شرایط وجود ندارد.
گذشت ۵ تا ۱۰سال از عمر مفید ساختمان زنان و زایمان و نوزادان
رییس بیمارستان علی ابن ابیطالب زاهدان گفت: اگر بخواهیم بی‌پرده صحبت کنیم، باید بگویم که ساختمان بخش زنان و نوزادان در سال ۱۳۸۶ افتتاح شده و اکنون حدود ۲۵سال از عمر آن می‌گذرد. در حالی که عمر مفید ساختمان‌های بیمارستانی در کشور ما حدود ۱۵ تا ۲۰سال است. ساختمان دوم ما که بخش اطفال را شامل می‌شود، در سال ۱۳۹۸ و در اوج بحران کرونا به شکل اورژانسی افتتاح شد در حالی که هنوز تکمیل نشده بود. این شرایط ما را با چالش‌های جدی ساختمانی روبه‌رو کرده است.
کاوه اورعی یزدانی خاطرنشان کرد: در شش ماه اخیر به‌طور متوسط در هر ماه حدود ۲۲هزار بیمار سرپایی و ۸هزار بیمار بستری داشتیم. این عدد برای شهری با جمعیت یک‌میلیون نفر، عدد بالایی است. بخش NICU دارای ۲۸ تخت و بخش نوزادان تنها ۱۴ تخت دارد، در حالی که تمام بیماران بدحال از سراسر استان و حتی از دیگر بیمارستان‌های شهر، به ما ارجاع داده می‌شوند. طبیعی است که بیماران بدحال، با وضعیت بحرانی به ما می‌رسند و بار سنگینی بر دوش ما گذاشته می‌شود.
پذیرش ۴۴ نوزاد در ۲۸ تخت
یزدانی گفت: گاهی مجبور می‌شویم تا ۴۴ بیمار را در ۲۸تخت بخش NICU پذیرش کنیم، فقط به این دلیل که نمی‌خواهیم مردم ناامید شوند اما وقتی از ظرفیت بیشتر پذیرش می‌کنیم، طبیعتا کیفیت خدمات افت می‌کند، پرسنل خسته می‌شوند و امکان ارائه خدمات استاندارد دشوار می‌شود. همین مشکل را در اورژانس اطفال نیز داریم، با ۲۸ تخت، گاهی تا ۵۷ کودک بستری می‌شوند.
رییس بیمارستان علی ابن ابیطالب زاهدان در خصوص محدودیت منابع مالی بیمارستان گفت: درآمد ما مستقیم به حساب دانشگاه علوم پزشکی واریز می‌شود و سپس براساس ملاحظات کلی استان، بخشی از آن به ما اختصاص داده می‌شود. بنابراین، ما حق استفاده مستقیم از درآمد خود بیمارستان را نداریم.
شرایط بخش نوزادان نامناسب است
این مسوول در ادامه گفت: بخش NICU اخیرا بازسازی شده و با کمک خیرین توانستیم امکاناتی مانند صندلی برای همراهان بیمار فراهم کنیم اما بخش نوزادان شرایط مناسبی ندارد. این بخش قبلا بخش PICU بوده که به نوزادان اختصاص دادیم چون امکان ساخت بخش جدید را نداشتیم. اتاقی را به مادران اختصاص دادیم که دارای هشت تخت نزدیک به هم و از نظر سیستم گرمایشی و سرمایشی نیز دچار مشکل است.
وی در ادامه گفت: در شش‌ماهه دوم سال گذشته، مرگ‌ومیر ما تنها ۵/۱درصد بوده است. این آمار برای یک بیمارستان تخصصی که پذیرای بیماران بدحال است، بسیار مطلوب و قابل‌تقدیر است. اما متاسفانه همیشه همان ۵/۱درصد دیده می‌شود و ۵/۹۸ درصد بیمارانی که به سلامت مرخص شده‌اند، نادیده گرفته می‌شوند.
