لزوم گذار از شعار به راهبرد
جهان‌صنعت– رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی البرز با اشاره به ظرفیت‌های بزرگ و بالفعل ایران در حوزه صنعت حلال تاکید کرد: اگرچه طی سال‌های اخیر شاهد رشد قابل‌توجه بازار جهانی حلال بوده‌ایم اما همچنان جایگاه ایران در این بازار در حد انتظار نیست و این مساله نیازمند یک بازنگری اساسی در رویکردهای سیاستگذاری و اجرایی است.
وی با بیان اینکه بازار جهانی حلال یکی از پویاترین و در حال رشدترین بخش‌های اقتصاد بین‌المللی است، بیان کرد: امروزه برچسب «حلال» صرفا یک نشان مذهبی نیست بلکه به یک استاندارد جهانی در زمینه‌های گوناگون از جمله غذا، آرایشی و بهداشتی، پوشاک، گردشگری و حتی خدمات مالی تبدیل شده و این بازار نه‌تنها برای کشورهای مسلمان بلکه برای بسیاری از کشورهای غیرمسلمان نیز اکنون جایگاه یک فرصت اقتصادی مهم را دارد و به همین دلیل کشورهایی نظیر مالزی، اندونزی، ترکیه، استرالیا و حتی برزیل، با برنامه‌ریزی دقیق، موفق به تصاحب سهم قابل‌توجهی از این بازار شده‌اند.
به گفته پرهام رضایی، ایران با توجه به جایگاه تاریخی در تولید محصولات سنتی و بومی در حوزه حلال، ظرفیت‌های علمی و فناورانه و موقعیت ژئوپلیتیکی ممتاز در این زمینه، می‌تواند یکی از بازیگران اصلی بازار جهانی محصولات مرتبط به این صنعت مهم باشد اما متاسفانه به دلایل گوناگون ازجمله نبود راهبرد واحد، پراکندگی مسوولیت‌ها، ضعف در برندسازی و کمبود گواهی‌های بین‌المللی معتبر تاکنون نتوانسته است از این ظرفیت به شکلی مطلوب بهره‌برداری کند.
وی با اشاره به برخی مشکلات ساختاری در این حوزه افزود: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، نبود یک سیاست منسجم و فرابخشی در توسعه صنعت حلال در کشور است. هنوز مشخص نیست متولی اصلی توسعه این صنعت کدام نهاد است و چگونه می‌توان میان سازمان‌هایی چون وزارت صمت، سازمان ملی استاندارد، سازمان غذا و دارو و دیگر دستگاه‌های ذی‌ربط، هماهنگی موثری ایجاد کرد. وقتی حتی در گواهی‌سازی محصولات داخلی اختلاف‌نظر وجود دارد، نمی‌توان انتظار داشت صادرکنندگان ایرانی بتوانند در بازار جهانی رقابت کنند.
رییس اتاق البرز تصریح کرد: این ناهماهنگی‌ها و نبود استانداردهای همسو با مراجع بین‌المللی، تولیدکنندگان داخلی را با چالش‌های متعددی مواجه کرده است، بسیاری از فعالان این عرصه یا از دریافت گواهی‌های حلال بین‌المللی ناتوان هستند یا با مسیر پیچیده و پرهزینه‌ای روبه‌رو می‌شوند و در نتیجه بروز این موارد در شرایطی که تولیدکننده باید بر کیفیت و نوآوری تمرکز کند، مجبور است بیشتر توان خود را برای عبور از پیچ‌وخم‌های اداری و ناهماهنگ داخلی صرف کند.
وی در ادامه افزود: مشکل دیگر ضعف در برندسازی و بازاریابی بین‌المللی است. بسیاری از برندهای ایرانی هنوز برای مصرف‌کننده جهانی شناخته‌شده نیستند و عمدتا تمرکز خود را بر بازار داخلی گذاشته‌اند، از طراحی بسته‌بندی گرفته تا تبلیغات و توزیع در تمامی این مراحل ما نیازمند نگاهی تازه و حرفه‌ای‌تر هستیم. باید قبول کنیم که با روش‌های سنتی نمی‌توانیم وارد بازاری شویم که به‌شدت رقابتی، فناوری‌محور و حساس به مقولات فرهنگی و کیفی است.
رییس اتاق بازرگانی البرز با اشاره به برنامه‌ریزی این مجموعه برای برگزاری «همایش ملی به مناسبت گرامیداشت روز جهانی حلال و با رویکرد توسعه تجارت این صنعت در بازارهای جهانی در تاریخ ۳۱اردیبهشت ماه سال‌جاری و در حاشیه نمایشگاه ایران آگروفود۲۰۲۵ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران بیان کرد: این همایش که با همکاری سازمان ملی استاندارد، اتاق بازرگانی ایران و خانه صنعت و معدن استان برگزار می‌شود، فرصتی برای گفت‌وگو و تعامل میان نهادهای اجرایی، بخش‌خصوصی و فعالان حوزه تولید و صادرات است، ما باید این رویداد را نه به‌عنوان یک مراسم نمادین بلکه به‌عنوان نقطه شروعی برای تدوین یک راهبرد جامع ملی ببینیم.
وی تاکید کرد: اگر می‌خواهیم در بازار جهانی حلال نقش‌آفرینی موثری داشته باشیم، باید همزمان به چند محور توجه کنیم: تسهیل فرآیند گواهی‌سازی، تدوین نقشه راه مشترک میان نهادهای ذی‌ربط، آموزش و توانمندسازی تولیدکنندگان، حمایت از نوآوری و ایجاد زیرساخت‌های بازاریابی جهانی. در کنار اینها، بهره‌گیری از تجربه کشورهای موفق و تعامل فعال با نهادهای بین‌المللی مانند سازمان همکاری اسلامی، می‌تواند مسیر ما را هموارتر کند.
وی با اشاره به نقش بخش‌خصوصی در رشد و توسعه صنعت حلال در کشور گفت: اتاق‌های بازرگانی باید میدان‌دار این تحول باشند. ما در اتاق البرز آماده‌ایم با تشکیل کارگروه‌های تخصصی، برگزاری دوره‌های آموزشی، ارائه مشاوره‌های صادراتی و بازاریابی و تسهیل ارتباط با نهادهای بین‌المللی، به توسعه این صنعت کمک کنیم البته این نقش‌آفرینی، زمانی اثربخش خواهد بود که همراهی واقعی نهادهای حاکمیتی نیز وجود داشته باشد.
رییس اتاق بازرگانی البرز خاطرنشان کرد: بازار حلال می‌تواند یکی از پیشران‌های اصلی برای توسعه صادرات غیرنفتی ایران باشد اما این مسیر، نیازمند عزم ملی، اصلاح نگاه‌ها و عبور از نگاه صرفا شعاری به نگاه راهبردی است، اگر بخواهیم از این فرصت به‌درستی استفاده کنیم، باید از اکنون برای فردا تصمیم بگیریم، نه اینکه فقط در آمارها و سخنرانی‌ها از ظرفیت‌های بالقوه سخن بگوییم.
