18 - 09 - 2021
لزوم «غربالگری روانی» کادر درمان
گروه جامعه- امروزه ابعاد تبعات منفی اپیدمی کرونا، هر روز گستردهتر میشود. اگر در یک دوره زمانی صحبت از مشکلات ناشی از قرنطینه و یا پیامدهای تعطیلی کسبوکارها و نیز مرگومیرهای گسترده بود، حالا با گذشت نزدیک به ۱۹ ماه از همهگیری این ویروس، برخی وجوه کمتر آشکار آن، هویدا شده است. در ابتدای بحثهای مربوط به محدودیتهای اجتماعی و فاصلهگذاری، بسیاری از متخصصان حوزه روان درباره موجهای آینده اختلالهای روانی و آسیبهای غیرجسمانی آحاد جامعه هشدار داده بودند.برخی از این هشدارها مانند رشد افسردگی، اضطراب، وسواس، پرخاشگری و تنهاییهای آسیبزا اکنون قابل مشاهده است؛ با اینکه هنوز تا برآورد کاملی و قطعی پیامدهای روانشناختی کووید۱۹ چند ماهی زمان نیاز است، اما یکی از وجوه بارز این تبعات در روحیه و اعصاب کادر درمانی کشور رخ داده است. طبق برخی آمار و اظهارنظرهای رسمی و غیررسمی، کادر بهداشتی درمانی کشور دچار آسیبهای جدی روان شدهاند و در هنگام توجه به آمار مرگومیرها و ابتلاها، از وضعیت آنها غفلت شده است.چندی پیش دکتر شروین شکوهی متخصص بیماریهای عفونی که از نزدیک با همکاران خود در ارتباط است، از بیتوجهی به سلامت روان کادر درمان کشور انتقاد کرد و گفته است: «هیچکس به مسائل روانی پزشکان و کادر درمان فکر نمیکند.»دکتر فریبرز درتاج عضو شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور نیز از اوضاع وخیم روانی پرستاران خبر داده و برآورد کرده است که ۳۸ درصد آنها افکار خودکشی دارند.این استاد روانشناسی البته خودکشی و افکار مرتبط با آن را تنها یکی از نشانههای رشد آسیبهای روان در میان پرستاران و کادر درمانی کشور دانسته است و با استناد به نتیجه یک پژوهش، گفته است با شیوع ویروس کرونا، میزان اضطراب متوسط تا شدید در میان پرستاران، به رقم نگرانکننده ۴۷ درصد رسیده؛ ضمن آنکه برخی بیماریهای روانی مانند «اختلال استرس پس از حادثه»(PTSD) رشد یافته است.مجله دانشگاه علومپزشکی اراک نیز به تازگی نتایج یک پژوهش علمی روانشناسی را منتشر کرده که بر اساس یافتههای آن، «افسردگی، کاهش تمرکز و بیانگیزگی» مهمترین پیامدهای روانی ناشی از ویروس کووید۱۹ در میان پرستاران ایرانی بوده است.این وضعیت را اگر به بقیه مشاغل درمانی و بهداشتی که مستقیما با کرونا مرتبطاند، تعمیم دهیم، به احتمال زیاد با وضع مشابهی برای پزشکان، متخصصان عفونی و تنفسی، متخصصان بیهوشی، اتاق عمل و دیگر افراد شاغل در بیمارستانها مواجه خواهیم شد.
اگر مردم عادی اخبار نگرانکننده درباره عواقب عدممراعات شیوهنامههای بهداشتی، آمار مرگ و ابتلا را از رسانهها دریافت میکنند و یا بخشهایی از آنها با سوگ از دست دادن عزیزانشان مواجه هستند، کادرهای بهداشتی ماههاست که به طور مستقیم با بیماران کووید۱۹ و رنجها، مشقتها، کمبودهای دارویی و تجهیزاتی، دردها و مرگهای آنها روبهرو هستند و روزانه با موارد متعددی از مشکلات تنفسی تا قطع نفس بیماران و ضجههای اطرافیان و همراهان مواجه میشوند.در کنار این موارد میتوان به خستگی ناشی از فشار شدید کاری نیز اشاره کرد که رمق کادر درمان نجیب کشور را بریده است، این وضعیت را باید به نگرانیهای ناشی از دوری از خانواده، نگرانی ناشی از احتمال انتقال ویروس به عزیزان، شیفتهای کاری متغیر و طولانی، برخی دستمزدهای پایین، برخی تاخیرها در پرداخت کارانه و حقوق و مشکلات دیگر اضافه کرد و آنگاه متوجه شد که در ۱۹ ماه گذشته چه حجم بزرگی از فشار جسمی و روانی به عزیزان شاغل در خط مقدم نبرد با کرونا وارد آمده است.
فشار روحی و جسمی به کادر درمان در کشور ما البته با موجهای سهمگین، طولانی و چندگانه نیز همراه بوده است و در حدود دو سال گذشته، هرگز اجازه بازپروری جسمی و روانی را به فعالان این بخش نداده است.
اینها و مواردی از این دست، میتواند همه مردم و مسوولان را متقاعد کند که اوضاع روان کادر درمانی کشور تا این اندازه نامساعد و نیازمند توجه فوری و جدی است.
به عنوان یک راهکار فوری و عملی برای کاهش التیام روانی کادر درمان، میتوان در قالب طرحی شبیه به طرح غربالگری، وضعیت سلامت روانی کادر درمان را غربالگری کرد تا پیش از بروز و ظهور هرگونه تبعات شدیدتر، مورد درمان و بازپروری قرار گیرد.
وزارت بهداشت میتواند برای مداخلات درمانی این حوزه، اولویتها و امتیازاتی خاص وضع کند تا پرستاران و دیگر متخصصان درگیر با کرونا به صورت ویژه و فوریتی خدمات مشاورهای، رواندرمانی، تشخیصی و روانپزشکی و احیانا بستری را دریافت کنند. مقابله موثر با موجهای بعدی کرونا و دیگر مشکلات بهداشتی جامعه، در گروی داشتن کادر درمانی سالم، قوی، بانشاط، شاداب و استوار است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد