1 - 05 - 2017
قفل سیستم بانکی شکست
گروه اقتصادی- ۱۰سال تحریم و لغو روابط بانکی با کشورهای دنیا، باعث عقبماندگی و انزوای ایران در برقراری روابط تجاری بینالمللی و سرمایهگذاریهای خارجی در کشور شده بود و فاصله ایجادشده بین ما و استانداردهای روز دنیا مانع از عادی شدن روابط کارگزاری با کشورهای بزرگ جهان شده بود، حال هماکنون پس از گذشت ۱۵ ماه از اجرای برجام، باید به دنبال چرایی برآورده نشدن انتظارات در زمینه بانکداری قابل اتکای بینالمللی باشیم.
در شرایطی که ایران یکی از بهترین بسترها جهت سرمایهگذاری کشورهای خارجی به ویژه اروپاییان است و طرفهای اروپایی علاقهمند به برقراری روابط تجاری با ایران هستند اما شناخت نداشتن و نبود کار جدی در دولت قبلی نسبت به بانکداری بینالمللی و تحولات آن باعث شده انتظارات در زمینه بانکداری همچنان حاصل نشود و گامهای گسترش روابط به آهستگی طی شود.
اگرچه در نتیجه اجرای برجام، ارتباط سوئیفتی بانکهای ایرانی برقرار شد و روابط کارگزاری به تدریج گسترش یافت و دیون و تعهدات گذشته سیستم بانکی ایران که در نتیجه تحریمها معوق شده و قابل پرداخت نبودند، تسویه شدند، با این حال بالا بودن مطالبات معوق، بانکمحور بودن تامین مالی و بهرهگیری کم از بازار سرمایه و در کنار آن عدم تطابق استانداردها در بانکهای ایرانی با استانداردهای بینالمللی مشکلات و چالشهای پیش روی کشور هستند که لازم است هرچه سریعتر مرتفع شوند.
موضوعاتی از قبیل پولشویی، تامین مالی تروریسم و عدم انطباق با مقررات بانکداری بینالمللی، عضویت نداشتن کامل ایران در FATF که در دولت پیشین چهره ایران را در جوامع بینالمللی تیره و تار کرده است و از سوی دیگر موقعیت برتر آمریکا در بانکداری جهانی و تاثیر فشارهای آن بر بانکهای اروپایی از دیگر دلایلی است که باعث شده در ایجاد روابط کارگزاری بانکی ایران با بانکهای بزرگ با مشکل مواجه شویم. با این حال اتصال ۳۰ بانک ایرانی به سوئیفت و ایجاد السیهای مختلف میتواند ارتباط بانکهای ایران با کشورهای اروپایی را تقویت کند و تا حدودی چالشهای موجود را کاهش دهد لذا اگرچه رفع تحریمها در این میان ضروری بوده است اما گامهای مهم دیگری باید برداشته شود که به همت و تلاش سیستم بانکی ما برمیگردد و با وجود زمانبر بودن این فرآیند لازم است عزم جدی برای گسترش روابط تجاری با دنیا ایجاد شود.
بر همین اساس روز گذشته چهارمین همایش تجاری و بانکی ایران – اروپا با هدف ایجاد فضاهای مناسب و مستمر برای معرفی هر چه بیشتر فرصتهای مهم سرمایهگذاری با حضور مهمان ویژه همایش محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، ولیالله سیف رییس کل بانک مرکزی و علی دیواندری رییس پژوهشکده پولی و بانکی و دبیر همایش برگزار شد. به دنبال برگزاری سه دوره موفق از همایش تجاری ایران و اروپا در شهرهای تهران و فرانکفورت، چهارمین همایش تجاری ایران- اروپا با هدف ایجاد فضاهای مناسب و مستمر جهت معرفی هر چه بیشتر فرصتهای مهم سرمایهگذاری برگزار شد.
طی سالهای گذشته با توافق تاریخی برجام درهای کشور به سوی سرمایهگذاران خارجی پیش از پیش گشوده شده و شاهد گسترش تعاملات تجاری بینالمللی با ایران هستیم بنابراین برگزاری این همایشها میتواند زمینه همکاری بیشتر فعالان اقتصادی ایران با سایر کشورها را فراهم کند.
انجماد منابع ارزی
محمدجواد ظریف در همایش تجاری و بانکی ایران – اروپا اظهار کرد: در ماههای پایانی دولت تدبیر و امید و در حالی که قریب به یک سال و چهار ماه از اجرایی شدن برجام میگذرد، زمان مناسبی است تا به گشایشهای اقتصادی ناشی از برجام و ظرفیتهای مغفول آن با عنایت بیشتری پرداخته شود.
وزیر امور خارجه نتیجه آسیبهای تحریمی واردشده به اقتصاد ایران را تعطیل شدن تمام فاینانسها و پرداخت کمکهای بلاعوض و توسعهای نهادهای بینالمللی و همچنین رشد بیسابقه فساد، رانتهای ناشی از عدم شفافیت و منجمد شدن منابع ارزی کشور دانست.
رییس دستگاه دیپلماسی برای نمونه به یک مورد خاص در این زمینه اشاره کرد و افزود: براساس اعلام منابع بانکی در یک مورد ۳۵ میلیارد دلار از منابع ارزی این کشور و مردم در یک فرآیند خاص سر از جاهایی درآورد که بخشی از آن در پرونده فساد بیان شد؛ نمونه دیگر آن مصادره حدود دو میلیارد دلار و ضبط ۵/۱ میلیارد دلار دیگر از منابع بانک مرکزی توسط آمریکا بود که یک رایزنی بینالمللی است.
ظریف تاکید کرد: شاید اگر مدیران وقت کشور مفهوم کاغذپاره را بهتر درک میکردند و به موقع و با درایت رفتار میکردند هرگز حدود ۵/۳ میلیارد دلار از منابع بانک مرکزی در دسترس آمریکا قرار نمیگرفت. امیدوارم بانک مرکزی در موقع مناسب جزییات این موضوع را در اختیار مردم قرار دهد.
وی ادامه داد: اگرچه به دلایل غیربرجامی و بدعهدیهای ایالات متحده هنوز با عادی شدن روابط بانکی فاصله داریم اما امیدواریم شرکای اروپایی ایران با توجه به منافع راهبردی و بلندمدت خود از این بدعهدیهای آمریکا عبور کنند.
وزیر امورخارجه گفت: از همه مهمتر این است که امروز با بازگشت انضباط و شفافیت به سیستم مالی و پولی کشور میتوان امید داشت که سیستم بانکی کشورمان نقش کلیدی در اقتصاد مقاومتی و تولید و اشتغال پیدا کند.
وی افزود: دور بودن روابط به دلیل تحریمهای ناعادلانه بود که باعث جاماندگی بانکهای ایرانی از استانداردهای روز بینالمللی به ویژه در بخش شفافیت شده و امید است زمینههای همکاری به افزایش این شفافیت کمک کند.
توسعه روابط بانکهای ایرانی و اروپایی
ولیالله سیف، رییس کل بانک مرکزی نیز در ادامه اقتصاد ایران را بهشتی برای سرمایهگذاری خارجی دانست و گفت در آیندهای نزدیک شاهد گسترش روابط بلندمدت بانکهای اروپایی و ایرانی به ویژه در زمینه تامین مالی پروژههای عمرانی و تولیدی خواهیم بود.
وی با اشاره به مناسب بودن شرایط فعلی بانکها و موسسات مختلف بینالمللی برای ازسرگیری روابط بانکی و مالی با ایران عنوان کرد که ظرفیتهای منحصر به فرد و بالا و امنیت خاصی که در اقتصاد ایران وجود دارد، آن را به یکی از بهترین گزینههای ممکن برای سرمایهگذاران خارجی تبدیل کرده است.
سیف در ادامه از خروج بانکهای ایرانی از فهرست تحریمها خبر داد و گفت: در نتیجه اجرای برجام، ارتباط سوئیفتی بانکهای ایرانی برقرار شد. روابط کارگزاری به تدریج گسترش یافتند. دیون و تعهدات گذشته سیستم بانکی ایران که در نتیجه تحریمها معوق شده و قابل پرداخت نبود، تسویه شد.
او اضافه کرد: یکی از مهمترین دستاوردهای برجام و دولت یازدهم این بوده است که بانک مرکزی و سیستم بانکی، اکنون به وظایف اصلی خود یعنی برنامهریزی و اقدام برای رشد و توسعه اقتصادی و ثبات و استحکام بخش مالی، تعامل سازنده با بازارهای مالی بینالمللی و پیادهسازی استانداردهای روز و ایجاد شفافیت در عملیات نظام بانکی، جهتدهی تسهیلات و اعتبارات بانکی به بخشهای مولد اقتصاد وکمک به ایجاد اشتغال میپردازند.
وی افزود: همچنین باید در نظر داشت که بسیاری از مشکلات ساختاری، ریشه در اموری دارند که خارج از کنترل نظام اجرایی کشور اعم از دولت و سیستم بانکی است. بنابراین برای رسیدن به وضعیت مطلوب و آرمانی، همکاری و مساعدت همه دستگاهها و نهادها ضرورت دارد و انشاءالله با همکاری و تلاش جمعی قوا و نهادهای ذیربط مسایل به تدریج حل خواهند شد.
سیف با اشاره به مناسب بودن شرایط کنونی بانکها و موسسات گوناگون بینالمللی برای از سرگیری روابط بانکی و مالی با نظام مالی ایران، خاطرنشان کرد: اقتصاد ایران، با ظرفیتهای منحصر به فرد و بالا و امنیت مثالزدنی خود، یکی از بهترین گزینههای ممکن و در حقیقت بهشتی برای سرمایهگذاری خارجی است. شبکه بانکی و نظام مالی ایران نیز با رعایت استانداردها و موازین بینالمللی و ارتقای شفافیت مالی، بیش از هر زمانی آماده تعامل با نظام مالی بینالمللی است.
وی اضافه کرد: در فضای پس از برجام و در نتیجه اقدامات و تلاشهای انجام شده، بانکهای اروپایی متعددی اقدام به برقراری روابط با بانکهای ایرانی کردهاند و بانکهای دیگری نیز گامهای اولیه را در این مسیر برداشتهاند.
راهاندازی شعب بینالمللی
رییس پژوهشکده پولی و بانکی از اروپا نیز به عنوان دومین شریک تجاری ایران پس از آسیا یاد کرد و ابراز امیدواری کرد که برگزاری این همایشها بتواند در تسهیل فضای تجاری و بانکی دو طرف موثر باشد.
علی دیواندری در همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا افزود: بررسی روند پیشرفت اصلاحات در نظام بانکی ایران برای تسریع در اتصال به نظام بینالملل از محورهای اصلی این همایش است.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی گفت: اکنون که فرصت ارزشمندی برای گسترش روابط تجاری و بانکی فراهم آمده است، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و نظام بانکی کشور نیز اقدامات مهمی را به منظور اتصال مجدد به نظام پولی و بانکی بینالملل، در دستور کار خود قرار داده و انتظار دارد مشکلات، موانع و محدودیتهای موجود در سایه تعامل و همکاری، با سرعت بیشتری مرتفع شوند.
دیواندری با تاکید بر بهبود مناسبات اقتصادی با قاره اروپا که پس از قاره آسیا دومین شریک تجاری بزرگ جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، افزود: همچنین بررسی نحوه راهاندازی شعب بانکهای ایرانی در اروپا و آینده صنعت، ارتقای شفافیت مالی و به روزرسانی استانداردهای گزارشگری مالی همگرا با استانداردIFRS، نحوه تامین مالی و سرمایهگذاری در صنایع زیربنایی مانند صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و راه و ساختمان از دیگر محورهای این همایش خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: در کنار اجرایی شدن اقدامات زیرساختی ضروری توسط نهادهای ذیربط، پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز وظیفه خود میداند با مشارکت جدی در برگزاری چنین جلساتی، فضای مثبت و سازنده تسهیل روابط اقتصادی را گسترش دهد.
نقدینگی به هزار و ۲۵۳ هزار میلیارد تومان رسید
در این شرایط بانک مرکزی در راستای افزایش اعتبار نظام بانکی، تورم تکرقمی و رشد اقتصادی نسبتا پایداری را حاصل و سعی کرده در راستای شفافیت مالی گام بردارد اما رقم نقدینگی در پایان سال گذشته با رشد ۲/۲۳ درصدی به یک هزار و ۲۵۳ هزار میلیارد تومان رسیده است که میتواند زنگ خطر جدی برای اقتصاد کشور و تاثیر منفی بر جذب سرمایههای خارجی داشته باشد.
با این حال معاون اقتصادی بانک مرکزی با بیان اینکه رشد نقدینگی کاهش یافته و به ۱/۲۳ درصد رسیده است، افزود: زمینه مقابله با تورم فراهم شده است ضمن آنکه بانک مرکزی تقویت انضباط پولی و بهبود رشد اقتصادی را در دستور کار دارد.
پیمان قربانی در همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا، نرخ سود بازار بین بانکی در سال ۹۵ را ۶/۱۸ درصد اعلام کرد و از نقدینگی هزار و ۲۵۳ هزار میلیارد تومانی در این بازه زمانی خبر داد و گفت: از این رقم ۱۸۰ هزار میلیارد تومان مربوط به پایه پولی و ضریب فزاینده بوده است.
وی از فراهم شدن فرصت برای کاهش ضریب فزاینده پولی به رقم هفت خبر داد و سیاستهای اقتصادی دولت را برشمرد.
معاون اقتصادی بانک مرکزی ایجاد سازگاری و انضباط در سیاستهای پولی و بانکی و افزایش اعتبار و اقتدار بانک مرکزی را از جمله این سیاستها اعلام و تصریح کرد: بانک مرکزی در سه سال گذشته به تمامی قولها پایبند بوده است و هدف تورم تکرقمی محقق شده است. وی با اشاره به تلاش دولت برای ثبات بازار ارز عنوان کرد: افزایش اعتبار نظام بانکی مورد توجه بوده است همچنین مهار انتظارات تورمی نیز انجام شده است؛ این در حالی است که بانک مرکزی در سالهای اخیر سعی کرده در راستای شفافیت مالی گام بردارد.
قربانی به آمارهای اقتصادی تولیدی بانک مرکزی و اعلام آن اشاره کرد و گفت: در این سالها نرخ تورم از ۴/۴۰ درصد در مهر ۹۲ در مسیر و روند کاهشی قرار گرفته و به ۵/۹ درصد رسیده است و این وعده تورم تکرقمی بعد از ۲۶ سال محقق شد.
معاون اقتصادی بانک مرکزی با بیان اینکه ساختار تامین مالی در کشور ما ساختاری بانکمحور است، گفت: ۹۰ درصد تامین مالی در کشور ما با نظام بانکی شکل میگیرد.
وی با اشاره به افزایش سهم بانکداری غیردولتی در کشور اظهار داشت: سهم بانکداری غیردولتی ۶۵ درصد است که طی سالهای اخیر بانکداری از شکل دولتی فاصله گرفته است.
قربانی پایین بودن نسبت بدهیهای خارجی را عاملی برای جذب سرمایههای خارجی خواند و گفت: بدهیهای خارجی نسبت به تولید ناخالص داخلی دو درصد بوده که این زمینه مناسب برای سرمایهگذاران خارجی را فراهم میکند. وی به بهبود رشد اقتصادی در سال ۹۵ اشاره کرد و گفت: در سال ۹۴ شوک منفی قیمت نفت رشد اقتصادی را تحت تاثیر قرار داد ولی از فصل آخر همان سال بهبود رشد آغاز شد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر رشد اقتصادی روند خوبی دارد، افزود: رشد ۹ ماهه ۶/۱۱ درصد برآورد شده است هر چند قالب این رشد نفتی بوده ولی سهم تولید ناخالص داخلی بدون نفت هم خوب است. چراکه در گروه کشاورزی و صنعت رشد خوبی مشاهده میشود.
قربانی برنامههای آتی بانک مرکزی را کمک به تولید و اشتغال پایدار، حفظ تورم پایین، تولید و رشد غیرتورمی، یکسانسازی نرخ ارز، استمرار حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط و اصلاح نظام بانکی اعلام کرد.
اطمینان بانکداران بینالمللی به بانکهای ایرانی
رییس شورای هماهنگی بانکهای دولتی ضمن اینکه از بانکهای دنیا تقاضا کرد که به همکاری با بانکهای ایرانی به صورت حرفهای و به دور از مسایل سیاسی نگاه کنند، گفت: این بانکها باید به بانکهای ایرانی اطمینان داشته باشند.
محمدرضا حسینزاده گفت: بانکهای ایران دو اتحادیه مستقل دارند که یکی شورای هماهنگی بانکهای دولتی و دیگری کانون بانکهای خصوصی است که هر دو یا سه ماه یکبار هر دو جلسات مشترکی دارند و تبادل نظر میکنند و رقابت تنگاتنگ دارند که همین موضوع عامل پویایی و ترقی خدماترسانی نظام بانکی است.
وی با اشاره به اینکه برای برداشته شدن تحریمها زحمات زیادی کشیده شد، افزود: ۱۰ سال تحریم بودیم و در این مدت بانکهای جهان قوانین متعددی برپا کردند و مبارزه با تروریسم و پولشویی با شیوههای جدید انجام شد و نرم افزارهای هوشمند بر پا کردند و حال بعد از ۱۰ سال که آمدیم کار کنیم میبینیم با آنها فاصله داریم اما دست به کار شدیم تا به استانداردهای روز دنیا برسیم.
حسین زاده از بانکهای دنیا تقاضا کرد که به فعالیتهای بانکی به صورت حرفهای نگاه کنند و افزود: از تجار و سرمایهگذاران خارج از کشور که مشتری بانک هستند تقاضا میشود با فضاسازی به نفع بانکهای ایرانی گشایشهای السی به نفع بانکهای ایرانی صورت گیرد.
عملکرد مثبت وزارت امور خارجه
رییس فروم بینالمللی بانکداری فرانکفورت با اشاره به علاقهمندی طرف اروپایی برای برقراری روابط تجاری با ایران تاکید کرد: ایران بهترین بستر برای اروپاییان جهت سرمایهگذاری است.
نادر مالکی در چهارمین همایش تجاری و بانکی ایران- اروپا با مثبت ارزیابی کردن روابط تجاری ایران و اروپا گفت: ما به همه اهدافمان نایل شدیم و دلایل خوبی برای امیدواری به آینده داریم.
وی با تاکید بر اینکه طبق گفتههای وزارت خارجه آمریکا، ایران به همه تعهداتش عمل کرده است، تصریح کرد: وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده است که دولت بهدنبال رفع همه تحریمهاست که این نشانهای برای خوشبینی به آینده است. رییس فروم بینالمللی بانکداری فرانکفورت و مدیرعامل گروه مالکی با تاکید بر اینکه ایران بهترین بستر برای شرکتهای ایرانی و حتی اروپایی جهت سرمایهگذاری است، گفت: ایران میتواند بهترین شریک برای اروپا و کشورهای دیگر باشد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد