29 - 11 - 2022
قطع سلطه مالی دولت
گروه اقتصادی- مراسم معارفه رییسکل جدید بانک مرکزی روز گذشته بدون حضور خبرنگاران و در سکوت رسانهای برگزار شد.
در این مراسم وزیر اقتصاد، معاون اول رییس جمهور، مقامات اقتصادی، دولتی، اجرایی و مدیران ارشد نظام بانکی کشور حضور داشتند تا پس از یک دوره کوتاه از بحث و جدل پیرامون ریاست کلی بانک مرکزی در نهایت ولیالله سیف به عنوان سکاندار بانک مرکزی عنان مهمترین نهاد اقتصادی کشور را در دست بگیرد.
رییسکل بانک مرکزی در این مراسم با اشاره به اولویتهای بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی در این شرایط باید نسبت به کنترل تورم و جلوگیری از افزایش بیرویه بهای کالاهای مصرفی اقدام و به عنوان اولویت اصلی توجه کند.
سیف همچنین در این مراسم اظهار کرد: چارهاندیشی برای بدهیهای مسکن مهر به شبکه بانکی و ممانعت از منفی شدن نرخ سود سپردههای بانکی جزو برنامههای اصلی بانک مرکزی خواهد بود.اما شاید مهمترین حرف و سخن این مراسم سخنان وزیر اقتصاد بود که بیانگر نکتهای اساسی از حال و روز بانک مرکزی کشور طی سالهای گذشته بوده است.
علی طیبنیا که در این مراسم حضور داشت به بیان خاطرهای پرداخت از محمود بهمنی که یادآور سالهای پیشین بانک مرکزی بود. وی گفت: آقای بهمنی یک نکتهای به من گفتند اما نمیدانم ایشان راضی هستند این مطلب را بگویم یا خیر، آقای بهمنی گفتند من در این شش سال تنها یک هفته رییسکل بانک مرکزی بودم و آن هم پس از ریاست جمهوری آقای دکتر روحانی بود.
وی از برنامههای زیادی سخن گفت که هر کدام از آنها نیازمند تلاش و جهد فراوانی است.عملیاتی کردن کنترل تورم و سر و سامان دادن به اقتصاد با تنظیم سیاستهای پولی مناسب، تنها و تنها لازمهاش استقلال حداقل عملیاتی بانک مرکزی است.
معاون اول رییس جمهور نیز در این مراسم با بیان اینکه متاسفانه در معیشت مردم گرفتاری جدی وجود دارد، گفت: در انتخاب رییسکل بانک مرکزی مجبور شدیم به قوانین قبل عمل کنیم.
روایت طیبنیا از درد دلهای بهمنی
علی طیبنیا در مراسم تودیع و معارفه محمودبهمنی و ولیالله سیف گفت: دکتر بهمنی به حد توان خود در جهت اعمال سیاستهای بانک مرکزی تلاش کردند گرچه محدودیتها و مقیداتی در محیط تصمیمگیری وجود داشت اما تلاش خود را کرد.
وزیر اقتصاد به حضور خود در جلسات شورای پول و اعتبار اشاره کرد و گفت: متاسفانه در مورد استقلال بانک مرکزی تصور نادرستی در دولتمردان وجود داشت. وی به نقل قول محمود بهمنی اشاره کرد و افزود: بهمنی به من گفت من فقط یک هفته رییسکل بانک مرکزی بودهام که آن هم در زمان روحانی بود.
طیبنیا به رشد نامطلوب اقتصادی در شرایط فعلی اشاره کرد و گفت: هماکنون تورم نیز در وضعیت بیسابقهای قرار گرفته و به ۴۴ درصد رسیده است گرچه ما نرخ تورم بالا را در سال ۷۴ نیز شاهد بودیم اما آن نرخ تورم همراه با رونق و رشد اقتصادی بود و تحمل آن برای مردم سادهتر بود.
وزیر اموراقتصادیودارایی با بیان اینکه هماکنون در شرایط بسیار سختی از لحاظ اقتصادی قرار گرفتهایم، گفت: ساختار اقتصاد کشور نامتعادل و ناسالم است که از گذشته به ارث بردهایم و سیاستهای نادرست که این وضعیت را شرایطی تحریمی به ما تحمیل کرده است و همگی در ایجاد این شرایط بسیار سخت دخیل بوده است.
وی در ادامه بر هماهنگی و همافزایی مجموعه دستگاههای حاکمیتی به ویژه ستاد اقتصادی دولت تاکید کرد و گفت: همیشه بر استقلال بانک مرکزی از سالهای گذشته تاکید میشده اما عملیاتی کردن استقلال بانک مرکزی امکانپذیر نشده است.
طیبنیا با تاکید بر اینکه برای استقلال بانک مرکزی باید عملیات مالی و بودجهای دولت به منابع پایه پولی قطع شود، تاکید کرد: استقلال بانک مرکزی بدون قطع سلطه مالی امکانپذیر نیست و قطع سلطه مالی نیز مستلزم قطع بودجه دولت از منابع نفتی است.
وزیر اقتصاد گفت: اگر دولت در جهت قطع سلطه مالی تلاش نکند استقلال بانک مرکزی در حد کلان باقی خواهد ماند. وی گفت: سیف مورد اعتماد کامل رییسجمهور است و هیات وزیران نیز با دادن رای بالا به وی نشان دادند که سیف را قبول دارند.
وزیر اموراقتصادیودارایی با اشاره به اتفاق آرا هیات دولت برای انتخاب سیف به عنوان رییسکل بانک مرکزی عنوان کرد: در جمعی که دو اقتصاددان حضور داشته باشند سه نظر و تصمیم وجود دارد اما در جمع ۱۴-۱۵ نفره به اتفاق آرا توافق کلی روی برنامههای دکتر سیف وجود داشت.طیبنیا خاطرنشان کرد: شرایط کشور خطیر است و باید هماهنگیهای لازم باید وجود داشته باشد.
جلوگیری از بروز تلاطم ارزی
طیبنیا در حاشیه مراسم تودیع و معارفه رییسکل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که آیا از نظر شما نرخ ارز منطقی است، گفت: در بازار ارز مهمتر از تعیین نرخ، ثبات مطرح است و آن چیزی که فعالیتهای اقتصادی به آن نیاز دارند، ثبات و آرامش در این بازار است.
وی ادامه داد: فعالان باید بتوانند نرخ ارز را برای یک دوره مشخص پیشبینی و براساس آن برنامهریزی کنند بنابراین جهتگیری اقتصادی برقراری آرامش و جلوگیری از بروز تلاطم در این بازار است.وزیر اموراقتصادی و دارایی تاکید کرد: تغییر نرخ ارز چه در جهت کاهش و چه درجهت افزایش میتواند نااطمینانیهایی را برای فعالان ایجاد کند بنابراین به دنبال ثبات نرخ ارز هستیم.
نباید به بودجه محدود دولت وابسته باشیم
طیبنیا در پاسخ به این سوال که چه برنامهای برای جلوگیری از فشار مالی بخشهای مختلف اقتصادی بر خزانه بانک مرکزی دارید، اظهار کرد: خوشبختانه وزرای بخشی افرادی هستند که تجربه طولانی و کامل در مسایل اقتصادی دارند به طوری که برخی دانشآموخته اقتصاد هستند و مسایل اقتصاد کلان را به خوبی میشناسند و آنهایی نیز که رشته تحصیلیشان اقتصاد نبوده با مسایل و محدودیتها به طور کامل آشنایی دارند و با برنامه اقتصاد کلان دولت هماهنگ هستند.وی با بیان اینکه در این مدت فشاری را از ناحیه وزرای بخشی احساس نکردهایم، گفت: در شرایط فعلی نباید به بودجه محدود دولت وابسته باشیم.
وزیر امور اقتصادی و دارایی اضافه کرد: باید تکیه خود را بر منابع بخش خصوصی و مردم بگذاریم و سعی کنیم از منابع مردم برای حل مشکلات استفاده کنیم.
طیبنیا با تاکید بر اینکه وزرای بخشی به این موضوع واقفند، اظهار کرد: یکی از اهداف ما قطع وابستگی فعالیتهای بخشی به بودجه دولت است.
به دنبال افزایش درآمدهای مالیاتی هستیم
وزیر امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به این سوال که برای افزایش درآمدهای مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی چه برنامهای دارید، گفت: به دنبال افزایش درآمدهای مالیاتی هستیم اما نه از طریق افزایش مالیات.
وی با اشاره به اینکه حتی در برخی موارد ممکن است مالیات کاهش یابد، گفت: در برخی بخشها با مشکل فرار مالیاتی روبهرو هستیم اما با استقرار نظام جامع اطلاعات مالیاتی این مشکل برطرف میشود.
طیبنیا درباره اولویتهای نظام بانکی گفت: در حال حاضر در عین اینکه با حجم بالای نقدینگی روبهرو هستیم که باعث رشد تورم شده است، فعالیتهای اقتصادی و بنگاههای تولیدی هم با کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش روبهرو هستند. بنابراین آن چیزی که در اولویت دولت تدبیر و امید است هدایت نقدینگی و اعتبارات سیستم بانکی به سمت فعالیتهای تولیدی و تامین سرمایه در گردش بنگاههای اقتصادی است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به این سوال ایسنا که اساسیترین برنامه دولت برای بهبود معیشت مردم و کاهش نرخ تورم چیست، خاطرنشان کرد: حفظ ارزش پول ملی و مقابله، تورم دو وظیفه اصلی بانک مرکزی است.
کنترل رشد نقدینگی
طیبنیا با اشاره به اینکه بانک مرکزی با کنترل رشد نقدینگی در این زمینه عمل میکند، افزود: دولت هم با سیاستهای بودجهای خود کمک میکند تا هدف بانک مرکزی در کنترل رشد نقدینگی محقق شود.وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا تجربه مسوولان اقتصادی دولت مانند رییسکل بانک مرکزی برای پذیرش این سمت کم نیست، گفت: در بین همه دولتهایی که بعد از انقلاب روی کار آمدهاند تجربه تیم اقتصادی فعلی از تمام دولتها بیشتر است.
طیبنیا با اشاره به تجارب رییسکل جدید بانک مرکزی در مدیریت بانکهای مهم کشور مانند بانکهای ملی، صادرات، سپه و کارآفرین گفت: با توجه به تجربه وی در مدیریت بانکهای خارجی، در شرایط فعلی که تحریمها یکی از مشکلات اصلی ماست حضور ایشان در بانک مرکزی میتواند نقش مهمی در بهبود وضعیت داشته باشد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی سیف را جزو قویترین چهرههای اقتصادی کشور دانست و اضافه کرد: اطمینان دارم که وی در حوزه تنظیم سیاستهای پولی کشور و در عملکرد نظام بانکی به نحوه شایستهای عمل خواهد کرد.وی در پاسخ به این سوال که در شرایط فعلی کدام برنامه جزو اولویتهای بانک مرکزی به شمار میرود، افزود: این مساله را از رییسکل بانک مرکزی سوال کنید، با توجه به اینکه وی کار را با تاخیر نسبت به سایر اعضا شروع کرده است براساس اولویتها برنامهریزی میکند و منطبق با آنچه رییس جمهور اعلام کرده کار را انجام خواهد داد.
۱۱ کلید سیف برای مدیریت نظام بانکی کشور
رییسکل بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی در شرایط کنونی باید نسبت به کنترل تورم و جلوگیری از افزایش بیرویه بهای کالاهای مصرفی اقدام و به عنوان اولویت اصلی به آنها توجه کند.
ولیالله سیف نیز در این مراسم با گرامیداشت یاد و خاطره مرحوم نوربخش و همرزمهای بانک مرکزی گفت: ایشان حق همیشگی بر گردن نظام بانکی دارند و خدماتی را برای نظام بانکی انجام دادهاند که به هیچوجه فراموش شدنی نیست.
برنامههای رییسکل برای بانک مرکزی
سیف با بیان اینکه بارزترین نقش تعاملی بانک مرکزی در ستاد اقتصادی دولت به عنوان مرکزیتی که ماموریت خطیر تصمیمگیری نسبت به سمتگیری، ابعاد و اصلاحات اقتصادی را برعهده دارد، گفت: پیشنیاز تحقق این مسوولیت خطیر میل به همفکری، هم بعدی و همراستایی در اجرای اصلاحات، تقویت نقش شورای پول و اعتبار در سیاستگذاریهای کلان اقتصادی و تلاش برای میل به هماهنگی کارکردی از طریق ایجاد اتاق فکر برای شوراست.رییسکل بانک مرکزی در ادامه با اشاره به برنامه خود در مدت فعالیتش در بانک مرکزی گفت: اولین برنامه در این حوزه کنترل پایه پولی با هدف مهار تورم از طریق تجهیز بانک مرکزی و استفاده از ابزارهای مدیریت بازار پول پرقدرت و کسب استقلال ابزاری برای بانک مرکزی است.
سیف با اشاره به ممانعت از بدهکار شدن دولت و شرکتهای دولتی به بانک مرکزی به عنوان یکی دیگر از برنامههای خود گفت: چارهاندیشی برای بدهیهای مسکن مهر به نظام بانکی کشور، کنترل روزانه بدهی بانکها، توسعه بازار بین بانکی به عنوان مرکز مبادلات نظام بانکی کشور و اصلاح رابطه مالی بانک مرکزی و خزانه از طریق توسعه بازار سرمایه اشاره کرد.
وی بازگرداندن آرامش به بازار ارز و ممانعت از مداخلات غیراقتصادی در این بازار از دیگر برنامههای خود عنوان و اضافه کرد: اصلاح سازوکار تصمیمگیری در مورد نرخهای سود بانکی، برقراری انضباط در بازار پول و قاعدهمند کردن فعالیت موسسات اعتباری را برنامه چهارم خود اعلام کرد.رییسکل بانک مرکزی تنظیم رابطه بانک مرکزی و بانکها و تقویت نقش تنظیمی و نظارتی بانک مرکزی همراه با آزادی عمل بانکها در انتخاب مدل کسب و کار را از دیگر برنامههای خود اعلام و اضافه کرد: رقابتی کردن صنعت بانکی کشور، اعمال استانداردهای حاکمیت شرکتی و حمایت از شکلگیری نهاد صنفی بانکی، تسریع در به کارگیری فناوریهای نوین در کسب و کار بانکی کشور، همکاری و کمک به نهادسازیهای ضروری برای کارکرد صحیح و تعمیق بازارهای مالی کشور و بازسازی و نوسازی بانک مرکزی از طریق تنظیم راهبردی بانک مرکزی در سال ۱۴۰۰ از دیگر برنامههای ماست.
تلاش برای تضعیف تحریمهای مالی و رفع تحریم از بانک مرکزی
سیف نگاه تخصصی به دیپلماسی اقتصادی و تلاش برای تضعیف تحریمهای مالی و رفع تحریم از بانک مرکزی را برنامه دیگر اعلام و همچنین تعهد به تهیه و ارایه آمارهای دقیق بهنگام و منظم اقتصادی و تولید و انتشار آمارهای تخصصی با هماهنگی شورای عالی آمار محور یازدهم برنامههای خود در بانک مرکزی عنوان کرد.
رییسکل بانک مرکزی با بیان اینکه استقلال عملیاتی بانک مرکزی، تعهد جدی مدیران نظام بانکی بر اجرای مقررات و الزامات نظارتی و مدیریت بازار پول که از ناحیه بانک مرکزی ارایه میشود از جمله پیشنیازهای لازم برای تحقق برنامههاست، تصریح کرد: صبر و شکیبایی همگانی برای به نتیجه رسیدن سیاستهای دولت تدبیر و امید در راستای کنترل تورم، عزم مدیران و کارشناسان بانک مرکزی برای بازگرداندن به جایگاه زیبنده خود و اعاده اعتبار سیاستی بانک مرکزی، حمایت کامل از بانک مرکزی و تاکید بر ضرورت تایید صلاحیت حرفهای مدیران نظام بانکی اعم از بانکهای دولتی و خصوصی توسط بانک از دیگر اقدامات موردنیاز برای تحقق این اهداف است.
بهمنی از عملکرد خود دفاع کرد
محمود بهمنی نیز در حاشیه مراسم تودیع خود و معارفه ولیالله سیف در بانک مرکزی با حضور معاون اول رییسجمهور ضمن دفاع از عملکرد خود در این بانک گفت: با امکاناتی که موجود بود، نمیتوان بیش از آنچه انجام شد توقع داشت. طی این مدت ۴۶ سال سابقه بانکی را به کار گرفتم. ۳۲ سال تدریس دانشگاهی به دردم نخورد و تنها چیزی که طی این مدت به من کمک کرد تجربه سیستم بانکی و هماهنگی همکاران بانکها و بانک مرکزی بود وگرنه این موفقیتها را نمیتوانستیم کسب کنیم.
رییسکل سابق بانک مرکزی با تاکید بر اینکه تمام آنچه به ذهنم رسید انجام دادم، افزود: در شرایط تحریم کار را پیش بردیم، اگر میخواستم در مورد کارهایی که انجام شده صحبت کنم باید فقط سه ساعت به اقداماتی که برای عبور از تحریم انجام دادیم میپرداختم که کاملا محرمانه بود. اگر میخواستم در پاسخ به نمایندگان مجلس و افرادی که سوال میکنند این مسایل را بازگو کنم به ضرر کشور و نظام بود زیرا این مسایل محرمانه است.
وی با تاکید بر اینکه در مورد چگونگی رفع اتهامات به بانک مرکزی در مورد تامین منابع یارانه نقدی در جبران کمبود منابع دولت گفت: بانک مرکزی کار خلافی نکرده و در مقابل بسیاری از مسایل ایستاده است. در این زمینه میتوان به مصوبه ۵۷ هزار میلیارد تومانی مجلس در مورد اجرای قانون هدفمندی یارانهها در سال ۸۹ اشاره کرد و با توجه به اینکه در ابتدای قانون قیمت حاملهای انرژی افزایش پیدا نکرده بود، منابعی برای پرداخت یارانه وجود نداشت بنابراین بانک مرکزی به دولت مبلغی را قرض داد که به عنوان بدهی دولت به حساب میآید اما هیچگاه برای هیچ امری برداشت غیرقانونی از بانک مرکزی صورت نگرفته است.
کسری بودجه شدید در پرداخت یارانه نقدی
معاون اول رییسجمهور با تاکید بر اینکه نمیگوییم نرخ ارز پایین آورده شود اما باید قابل پیشبینی باشد، گفت: در انتخاب رییسکل بانک مرکزی مجبور شدیم به قوانین قبل عمل کنیم.
اسحاق جهانگیری نیز در این مراسم به چالش دولت در انتخاب رییسکل بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: مجبور شدیم طبق قوانین قبل عمل کنیم چراکه در قانون برنامه پنجم توسعه برخی مسایل مسکوت بود.
معاون اول رییسجمهور با بیان اینکه متاسفانه در معیشت مردم گرفتاری جدی وجود دارد، اظهار داشت: مردم انتظار دارند دولت جدید برای برونرفت از وضع موجود راهکار پیدا کنند. وی افزود: اگرچه در گذشته تعداد اقتصاددانان کشور در حد تعداد انگشتان دست بود اما امروز دهها صاحبنظر اقتصادی وجود دارد و دست دولت به سوی این صاحبنظران دراز است تا با ارایه راهکارها و نقدهای برنامهها ما را یاری کنند.
جهانگیری با تاکید بر این نکته که ما به هیچوجه به دنبال نفی خدمات گذشته نیستیم، افزود: بدون آنکه بخواهیم بگوییم چه کسی و چه کسانی مقصر وضع موجود هستند باید بگوییم که شرایط کشور پیچیده است و چالشهای پیش رو نیازمند ساعتها کار کارشناسی است.
وی تاکید کرد: ما با تورم دو رقمی روبهرو هستیم، نرخ بیکاری در کشور بالاست و تولید هم در شرایط نامناسبی قرار دارد، هم تورم و هم تولید ما آسیب دیده است. معاون اول رییس جمهور تاکید کرد: ما در این دوره نیازمند حاکمیت عقلانی و جاری شدن علم اقتصاد در تصمیمگیریهای خود هستیم.
معاون اول رییسجمهور همچنین هدفمندی یارانهها را یکی دیگر از چالشهای پیش روی دولت عنوان کرد و ضمن اشاره به اینکه مبالغی به صورت نقدی پرداخت میشود اما باید گفت که ما با کسری بودجه بسیار بالایی روبهرو هستیم، گفت: تورم و نرخ ارز باید برای فعالان اقتصادی قابل پیشبینی باشد. ما نمیگوییم که نرخ ارز پایین آورده شود اما نرخ ارز باید قابل پیشبینی باشد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد