26 - 12 - 2019
قطع دست رانتخواران
گروه بازرگانی- بازار شکر طی هفتههای اخیر با افزایش قیمت ۱۰ تا ۱۵ درصدی همراه شده که به نظر میرسد ناشی از طرح مباحثی همچون حذف معافیت مالیاتی قند و شکر و همچنین حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از واردات شکر است. اگرچه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به طور کلی سیاستی قابل قبول و ضروری تلقی میشود که با توجه به هشدارهای کارشناسان باید هرچه زودتر اجرایی شود اما در مقابل این نگرانی هم وجود دارد که با حذف ارز دولتی از واردات این کالا، گرانی در این بازار تشدید شود.
این در حالی است که به گفته کارشناسان این حوزه، در رابطه با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از واردات شکر مشکل خاصی ایجاد نمیشود و تنها دست برخی رانتخواران از تجارت این کالا کوتاه خواهد شد. به گفته دبیر انجمن قند و شکر کشور، تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات شکر برای ۱۵۰ نفر رانت ایجاد کرده است در حالی که با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از شکر، رانتی که برای عدهای معدود ایجاد شده، از بین خواهد رفت. به باور فعالان بخش خصوصی، ارائه ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات کالاهای اساسی هیچ خروجی مثبتی برای مردم نداشته و تنها با تولید رانت، افزایش فساد در فضای اقتصادی کشور و همچنین افزایش قیمتهای پی در پی در بازار را به دنبال داشته است.
پیشنهاد سرپرست وزارت کشاورزی
از این رو سرپرست وزارت جهاد کشاورزی به تازگی اعلام کرده بهتر است ارز ۴۲۰۰ تومانی در رابطه با واردات برخی کالاها حذف شود و واردات با ارز نیمایی انجام شود. عباس کشاورز با بیان اینکه پیشنهاد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات شکر و برنج به دولت داده شده است، از احتمال پذیرفته شدن حذف ارز دولتی شکر خبر داد. وی با اشاره به اینکه دلمان میخواهد ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود، گفت: این امر بسیار به نفع این بخش است چرا که مسائل شفاف میشود اما به عنوان یک عضو دولت نمیتوانم این را مدنظر قرار ندهم که با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از نهادهای مثل ذرت، قیمت مرغ به حدود ۲۸ تا ۳۰ هزار تومان افزایش مییابد. کشاورز با بیان اینکه سال گذشته تلاش کردیم هر چه میتوانیم واردات کالاهای نهایی را با ارز نیمایی انجام دهیم، گفت: کالاهایی مانند چای، گوشت قرمز، کره و حبوبات شامل این طرح شدهاند.
بر این اساس اگرچه حذف ارز دولتی میتواند منجر به نوسان مقطعی در قیمت شکر شود اما به طور کلی اقدامی مثبت ارزیابی میشود که میتواند بازار را در نهایت با شفافیت و کاهش قیمت روبهرو کند چرا که همین حالا با وجود اینکه ارز دولتی به این کالا اختصاص داده میشود شاهد این هستیم که با اندک تغییر و تحول، مردم باید این کالای مورد نیاز را با قیمتهای گزاف خریداری کنند همانطور که طی ماههای اخیر شاهد افزایش قیمت عجیب و غریب شکر و همینطور نایاب شدن آن در فروشگاههای سطح شهر بودیم.
تحمیل هزینه بر قشر ضعیف
هرچند حذف ارز دولتی از واردات شکر، اقدامی مناسب ارزیابی میشود اما در مقابل انتقاداتی در خصوص حذف معافیت مالیاتی این کالا وجود دارد که میتواند بازار شکر را بیشتر از آنچه در حال حاضر اتفاق افتاده با افزایش قیمت روبهرو کند. به گفته برخی از کارشناسان، کاهش معافیتهای مالیاتی امری ضروری است اما در شرایط فعلی که مردم با مشکلات معیشتی روبهرو هستند و افزایش قیمت بنزین و دیگر کالاها بر آنها تحمیل شده، زمان مناسبی برای حذف معافیت مالیاتی کالاهای اساسی و مورد نیاز آنها نیست و میتواند افزایش قیمتهای بیرویه را به دنبال داشته باشد. در همین خصوص رییس اتحادیه صنف بنکداران مواد غذایی شیراز با بیان اینکه در لایحه قانون جدید مالیات بر ارزشافزوده معافیت دو کالای قند و شکر حذف شده است، گفت: بستن مالیات بر این دو کالا حداقل ۱۲ درصد هزینه بر قشر ضعیف جامعه تحمیل میکند. به گفته عبدالله رزاقمنش، در صورت تصویب قانون و اخذ مالیات از کالاهای اساسی شاهد تورم شدید، خروج سرمایه از بازار مواد غذایی، تعطیلی واحدهای صنفی به ویژه تاجران بزرگ و بیکاری شمار زیادی از کارگران فعال در این بخش خواهیم بود.
حذف معافیت مالیاتی فعلا منتفی است
بر همین اساس دبیر انجمن قند و شکر کشور با بیان اینکه شکر جزو کالاهایی است که از مالیات بر ارزشافزوده معاف بوده است، گفت: حدود سه هفته قبل مجلس تصمیم به اصلاح این قانون گرفت و قرار بود شکر را هم از لیست این کالاها خارج کند که همین مساله باعث شد قیمت شکر در بازار بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش یابد .
بهمن دانایی افزود: ما بعد از گرانی این کالا بلافاصله وارد ماجرا شدیم و با پیگیریهایی که قائممقام وزیر صنعت در امور بازرگانی انجام داد و مذاکراتی که با کمیسیون اقتصادی مجلس صورت گرفت، این طرح از دستور کار مجلس خارج شد و همین مساله باعث کاهش قیمت شکر شد اما هنوز قیمت با نرخ مصوب مقدار کمی فاصله دارد که پیشبینی میکنیم این گپ قیمتی نیز طی روزهای آینده از بین برود.
دانایی با اشاره به اینکه در حال حاضر فصل کممصرف شکر است و مصرف این کالا از نیمه بهمن و اسفندماه بالا میرود، گفت: در حال حاضر نیاز کشور به شکر ماهی حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار تن و در ایام پرمصرف حدود ۲۰۰ هزار تن است.
وی اضافه کرد: با این حال به دلیل هیجانی که بازار دارد ما طی ماههای اخیر بین ۱۹۰ تا ۲۰۰ هزار تن شکر را ماهانه به بازار عرضه کردهایم تا مشکلی بهوجود نیاید.
ورود شکرهای هندی
این فعال بخش خصوصی در بخش دیگری از سخنان خود وضعیت ذخایر شکر را مطلوب توصیف کرد و گفت: به دلیل تاخیری که سال گذشته در واردات رخ داد و باعث نابسامانی بازار شد، امسال به موقع برای این کار اقدام کردیم. دانایی با بیان اینکه تاکنون ۹۰۰ هزار تن شکر ثبتسفارش شده است، افزود: در مدت مشابه سال گذشته میزان ثبتسفارشها صفر بود و ما اواخر اسفند اقدام به این کار کردیم.
وی ادامه داد: برای ۳۰۰ هزار تن از شکرهای ثبتسفارش شده تخصیص ارز صورت گرفته و امیدوار هستیم این میزان از هفته آینده به تدریج وارد کشور شود. ضمن اینکه حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تن ثبتسفارش دیگر نیز انجام خواهد شد که امیدواریم همه این محصولات تا آخر سال وارد کشور شوند.
دانایی با بیان اینکه این میزان واردات برای تامین نیاز بازار داخلی به شکر تا پایان تابستان ۹۹ است، افزود: طی یکی دو روز آینده اولین محموله شکرهای وارداتی وارد کشور میشود و همه این واردات از هند انجام میشود. وی با اشاره به ذخایر استراتژیک کشور نیز گفت: شرکت بازرگانی دولتی ایران حدود ۵۰۰ هزار تن شکر را برای این منظور وارد کرده است.دانایی ادامه داد: تمام مصرفکنندگان حقیقی و حقوقی که شکر میخواهند میتوانند درخواست خود را به سازمان صنعت و معدن استانها یا شرکتهای غله هر استان ارائه کنند آنها نیز لیست را تحویل ما میدهند و ما نیز از کارخانجات میخواهیم که شکر مورد نیاز آنها را تحویل دهند.
کاهش قابل توجه تولید چغندر قند
دبیر انجمن قند و شکر کشور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه مقدار تولید چغندر قند در کشور برای اولین بار حتی از میزان پیشبینی شده توسط بخش خصوصی نیز کمتر شده است، گفت: ما پیشبینی میکردیم میزان تولید بین سه میلیون و ۸۰۰ هزار تن تا سه میلیون و ۹۰۰ هزار تن باشد اما در نهایت حدود ۲/۳ میلیون تن چغندر بهاره در کشور تولید شد که با احتساب تولید حدود ۷۰۰ هزار تن چغندر پاییزه مجموع تولید به ۹/۳ میلیون تن میرسد.
دانایی دلیل کاهش تولید چغندر قند را کاهش عملکرد در هکتار عنوان کرد و ادامه داد: اواخر سال گذشته و اوایل امسال بارندگیهای شدید باعث ایجاد مشکلاتی در کشت و در نهایت کاهش تناژ محصول شد. امسال عملکرد در واحد سطح به کمتر از ۵۰ تن در هکتار کاهش یافت.
وی اضافه کرد: امسال ۵۰۰ هزار تن شکر از نیشکر نیز در کشور تولید میشود که تاکنون ۱۰۰ هزار تن از آن تولید شده و حدود ۴۰۰ هزار تن دیگر تولید خواهد شد و با خشک شدن زمین بعد از بارندگیهای اخیر طی امروز و فردا برداشت آن مجددا آغاز خواهد شد.
مصرفکننده از ارز دولتی نفع نمیبرد
دانایی با اشاره به مباحث مطرح شده مبنی بر احتمال حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از شکر، به مهر گفت: ما از این مساله استقبال میکنیم چراکه اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات شکر منجر به ایجاد رانت برای عدهای معدود شده است.
وی اضافه کرد: عمده شکر وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی تبدیل به محصولات دیگر و از کشور صادر میشود. بنابراین مصرفکننده نفع چندانی از این مساله نمیبرد. ضمن اینکه به دلیل ارزان بودن شکر وارداتی با ارز دولتی، انگیزه قاچاق این محصول به کشورهای همسایه زیاد میشود.
دبیر انجمن قند و شکر کشور گفت: براساس آمار بانک مرکزی میزان شکر مصرفی یک خانواده چهار نفره هشت کیلوگرم و انواع قند ۱۵ کیلوگرم است ضمن اینکه این آمار مربوط به سال ۹۶ است و ما اطمینان داریم که در حال حاضر میزان مصرف کمتر شده است. دانایی توضیح داد: حتی اگر مجموع قند و شکر مصرفی خانوار را ۲۴ کیلوگرم در نظر بگیریم سهم هر نفر شش کیلوگرم میشود بنابراین نیاز کشور به مصرف مستقیم شکر بین ۴۸۰ تا ۵۰۰ هزار تن است.
وی ادامه داد: به عبارتی از مجموع ۲/۲ میلیون تن شکر وارداتی، ۷/۱ میلیون تن آن در صنوف و صنایع مصرف میشود که عمده آن نیز از کشور صادر میشود. بنابراین در این میان ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر از رانت ایجاد شده نفع میبرند نه مردم و مصرفکنندگان نهایی.
راهکار کنترل بازار
دانایی با اشاره به اینکه در صورت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از واردات شکر، راهکارهای مختلفی برای کنترل بازار آن وجود دارد، گفت: به عنوان مثال میتوان شکر را به صورت مستقیم عرضه کرد یا اینکه آن را در بستهبندیهای مختلف ارائه کرد. اما مساله اینجاست که در حال حاضر شکر اثر چندانی در سبد هزینه خانوار ندارد. هماکنون نرخ مصوب این کالا ۴۰۵۰ تومان است در حالی که پیشبینی میشود در صورت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و تبدیل آن به ارز نیمایی قیمت شکر به ۴۸۰۰ تا ۴۹۰۰ تومان برسد.
وی با بیان اینکه قیمت شکر شهریور هر سال بعد از اعلام نرخ خرید تضمینی چغندر قند و دستمزد تعیین میشود و تا شهریور سال آینده ثابت میماند، اضافه کرد: باید این نکته را متذکر شوم که با توجه به شرایط جامعه و قدرت خرید مردم این اتفاق بهزودی رخ نمیدهد و حداقل تا قبل از عید شاهد چنین اتفاقی نخواهیم بود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد