قطعات تقلبی در بازار خودرو: چگونه می‌توان از اصالت کالاها مطمئن شد؟
جهان صنعت، بازار قطعات و لوازم یدکی خودرو این روزها به دنیایی از برندها، بسته‌بندی‌ها و قیمت‌های متنوع تبدیل شده است؛ دنیایی که در آن تشخیص قطعه اصلی از تقلبی نه تنها برای مصرف‌کنندگان، بلکه حتی برای بسیاری از متخصصان هم دشوار شده است. در حالی که فعالان صنفی از واردات غیرتخصصی و ضعف نظارت سخن می‌گویند، سازمان استاندارد از حضور مستمر در بازار و تلاش برای کنترل اصالت کالاها خبر می‌دهد.
در مقابل این انتقادات، قاسم فدوی – مدیرکل سازمان استاندارد استان تهران – درباره وجود برخی استانداردهای تقلبی در بازار لوازم یدکی خودرو اظهار کرد: ما در بازار حضور فعال داریم و حدود شش یا هفت ماه است که واحد نظارت بر بازار را هم ایجاد کرده‌ایم. کارشناسان این واحد به طور مستمر بازار کالاها را رصد می‌کنند. اینکه رصد و برخورد ما به‌طور محسوس موثر نبوده است، شاید ناشی از کمبود امکانات باشد، اما با این حال حضور ما در بازار مستمر است.
وی ادامه داد: بررسی‌های مشترک با قوه قضاییه، واحدهای مرتبط، تعزیرات، نیروهای انتظامی و آگاهی به‌طور مرتب انجام می‌شود. این گشت‌ها به خصوص در بازار لوازم یدکی بر کنترل استاندارد کالا و اصالت پروانه‌های استاندارد متمرکز هستند. خریداران نیز می‌توانند اصالت نشان استاندارد را بررسی کنند. هر نشان استاندارد دارای یک کد ۱۰ رقمی است که با ارسال آن به سر شماره ۱۰۰۰۱۵۱۷، اصالت پروانه و درستی نشان مشخص می‌شود و این ابزار امکان کشف تقلب در نشان استاندارد را فراهم می‌کند.
کاهش کیفیت بعد از اخذ استاندارد
تولیدکننده هنگام اخذ نشان استاندارد، ویژگی‌های مورد نظر ما را رعایت می‌کند، اما بعداً در بازار کیفیت کالا کاهش می‌یابد. مدیرکل سازمان استاندارد استان تهران همچنین از همکاری با خودروسازان و قطعه‌سازان بزرگ خبر داد و گفت: با آن‌ها جلسات منظم داریم تا ابزارهای اطمینان‌بخش مانند QR کد یا پیامک برای قطعاتشان استفاده شود. نمایندگی‌های خودروسازها نیز چندین بار در سال با حضور کارشناسان ما و خود خودروسازان بازدید می‌شوند تا اصل بودن قطعات کنترل شود. البته برند یا تولیدکننده هر قطعه، مسئولیت اصالت کالا را بر عهده دارد.
وی افزود: تعدادی جلسات نیز در استانداری تهران، زیر نظر معاونت استانداری، برای برخورد با تقلب در قطعات یدکی برگزار شده است. تلاش ما بر این است که این مسئله کمرنگ‌تر شود و توصیه ما همواره این است که مردم از نمایندگی‌های رسمی خودروسازان یا فروشندگان معتبر قطعات خرید کنند.
فدوی درباره نحوه صدور پروانه استاندارد و وجود برخی شائبه‌ها مبنی بر صدور استاندارهای تقلبی توسط برخی افراد سودجو در سازمان استاندارد، توضیح داد: شخصا فکر نمی‌کنم چنین اتفاقی رخ دهد چون صدور پروانه استاندارد مراحل مختلفی دارد و تحت اختیار یک نفر نیست. آزمایشگاه‌ها، نمونه‌بردارها و بازرسان دخیل هستند و در نهایت پرونده در کمیته‌ای متشکل از بخش خصوصی و دولتی بررسی می‌شود. بنابراین احتمال دور زدن این فرآیند بسیار ضعیف است.
استاندارد اجباری برای نمایندگی خودروسازان
در سطح شهرها و به عنوان مثال تهران، امکان بازرسی صد درصدی وجود ندارد. او با اشاره به مشکلات بازار افزود: مشکل عمده ما شاید این باشد که تولیدکننده هنگام اخذ نشان استاندارد، ویژگی‌های مورد نظر ما را رعایت می‌کند، اما بعداً در بازار کیفیت کالا کاهش می‌یابد. برای جلوگیری از این موضوع طرح‌های مختلفی داریم. حضور مستمر در بازار یکی از راهکارهای ما است، نه فقط برای قطعات خودرو بلکه برای سایر کالاها هم همینطور عمل می‌شود. البته اگر ضعفی وجود دارد بخاطر کمبود امکانات است و سعی ما بر این است که تا حد امکان مانع این اتفاقات شویم.
فدوی درباره اهمیت استاندارد اجباری برای نمایندگی‌های خودروسازان گفت: بخاطر اهمیت بحث قطعات خودرو، نمایندگی‌های خودروسازان باید استاندارد اجباری بگیرند و ما از این زاویه هم ورود کرده‌ایم.
وی همچنین درباره نقش مصرف‌کنندگان در مقابله با تقلب اظهار کرد: با توجه به تعداد زیاد فروشگاه‌ها در سطح شهرها و به عنوان مثال تهران، امکان بازرسی صد درصدی وجود ندارد. بنابراین خود خریداران هم باید از مراکز مجاز خرید کنند و در صورت مشاهده کالای تقلبی، به ما اطلاع دهند تا اقدامات مؤثرتری انجام شود. تلاش ما این است که پوشش نظارت افزایش یابد تا افراد متخلف راحت‌تر شناسایی و برخورد شوند. در صورت همکاری اصناف یا اتحادیه‌ها، سازمان استاندارد آماده تعامل است.
ایسنا
