23 - 11 - 2020
فوران سرمایهگذاری در گاز
عباس ملکی* – قیمت نفت مانند سه هفته قبل با افزایش کمی به راه خود ادامه داد. این در حالی است که در اکثر کشورها، قرنطینههای مجدد در حال گسترش است. از سوی دیگر امیدواری به کشف، تولید و توزیع واکسن باعث شد قیمت نفت در این روزها افزایش کمی پیدا کند. قیمت نفت برنت با کمی افزایش به ۵۲/۴۴ دلار در بازار لندن رسیده و قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت برای قراردادهای با سررسید ژانویه ۲۰۲۱ به ۴۲ دلار هر بشکه رسید. در واشنگتن، جمهوریخواهان و دموکراتها در مورد کمک به تولید و توزیع واکسن در سنا به توافق رسیدند. نفت لیبی مجددا با مقدار ۲۵/۱ میلیون بشکه در روز وارد بازار شد. در همین حال قیمت گاز طبیعی در هفته قبل کاهش داشته است. روز جمعه قیمت گاز ۶/۲ دلار بر هر میلیون بیتییو بود که بخشی از آن به خاطر کمتر سرد بودن هوا در آمریکای شمالی است.
تفسیر هفته
۱- اقتصاد جهانی از زمان بحران جهانی شیوع بیماری کووید۱۹ به سوی بهبودی در حرکت است، گرچه نشانههایی از آهستهتر شدن این حرکت در کشورهایی که تعداد مبتلایان مجددا افزایش یافته مشاهده میشود. این مطلب در گزارش صندوق بینالمللی پول در قبل از اجلاس سران گروه ۲۰ آمده است. رییس صندوق معتقد است سه کار اساسی باید انجام شود؛ اول، تلاش برای به پایان رساندن بحران بیماری کرونا، دوم ایجاد مکانیسمهایی برای بهبود وضعیت اقتصادی جهان و سوم ایجاد پایههای اقتصاد بهتر در قرن ۲۱. همچنین در تحولی دیگر کریستین لاگارد رییس بانک مرکزی اروپایی در مصاحبه با بورگه برانده رییس مجمع اقتصادی جهانی (داووس) میگوید بهبود از شرایطی که به خاطر شیوع بیماری همهگیر دچار آن شدیم، نیازمند همکاری نزدیک مابین بخش خصوصی و بخش عمومی در کشورهای مختلف است.
۲- اجلاس رهبران گروه ۲۰ امروز برگزار میشود. از دسامبر ۲۰۱۹ ریاست این گروه در دستان عربستان سعودی است. محمد بنسلمان در پیگیری فعالیتهای جاهطلبانه و اصلاحات پیشنهادی خود به گروه ۲۰ امید فراوان داشت. در این راستا عربستان به تشکیل اجلاس به صورت تشریفاتی و تامین بهترین امکانات برای استقبال و اسکان رهبران جهان دل بسته بود. اما کرونا همهچیز را فرو ریخت و اکنون این جلسه به صورت مجازی برگزار میشود. گرچه تا چند روز پیش عربستان همچنان اصرار داشت که این اجلاس با حضور فیزیکی سران کشورها برگزار شود. مهمترین دستور جلسه چگونگی مواجهه اقتصاد با بیماری کووید۱۹ است، همچنین این مساله که چگونه میتوان بازپرداخت قروض را به تاخیر انداخت و به کشورهای کمترتوسعهیافته کمک کرد. طرفداران حقوق بشر از هماکنون علیه سابقه عربستان در قتل ناراضیان دست به اعتراض زدهاند.
۳- در روزهای سهشنبه و چهارشنبه ۳۰ نوامبر و اول دسامبر اجلاس وزرای نفت اوپک و غیراوپک موسوم به اوپکپلاس برگزار میشود. به نظر میرسد اعضای گروه در کاهش تولید خود مانند سال ۲۰۲۰ در محدوده هفت میلیون بشکه در روز به تفاهم برسند. در آسیا تقاضا برای نفت در حال قویتر شدن است در حالی که در اروپا و آمریکا به دلیل اضافه شدن مبتلایان به بیماری کووید۱۹ و همچنین تلاش دولتها برای رفتن به سمت انرژیهای با کربن صفر در حال کاهش یافتن است. در همین حال شایعاتی در بازار نفت وجود دارد که امارات در حال بررسی بیرون رفتن از مجموعه اوپک است. کاهشهای تکلیفی برای تولید نفت از سوی اوپکپلاس با رضایت ابوظبی در گذشته همراه نبوده است.
۴- مرزهای عراق و عربستان سعودی پس از ۳۰ سال بازگشایی شد. این مرزها در سال ۱۹۹۰ پس از اشغال کویت توسط ارتش صدام حسین و نفوذ نیروهای عراقی به برخی از مناطق شمالی عربستان سعودی توسط عربستان مسدود شد. پس از ۱۲ سال از سقوط صدام حسین نهایتا عربستان سعودی در سال ۲۰۱۵ سفارت خود را در بغداد افتتاح کرد. در سال ۲۰۱۷ وزیر خارجه عربستان از بغداد دیدار داشت. در ماههای اخیر عربستان سعودی قراردادهایی با بغداد امضا کرد. این قراردادها شامل حوزههای انرژی و سرمایهگذاری در آن، کشاورزی و جلوگیری از شیوع بیماری کووید۱۹ میشود. همچنین در تحولی دیگر عراق در نظر دارد نفتخام جدیدی را به نام نفت بصره متوسط از ابتدای ۲۰۲۱ به بازار عرضه کند. شرکت ملی بازاریابی نفت عراق (سومو) در یادداشت خود اعلام کرده علاوه بر نفت سبک و سنگین بصره، نفت جدیدی که میتواند ترکیبی از نفتهای دیگر باشد به نام بصره متوسط به بازار عرضه میکند. درجه اختصاصی این نفت ۹/۲۷ درجه در مقیاس API و همراه با ۳ درصد گوگرد است. نفت متوسط درجهای مابین ۲۵ تا ۳۴ دارد. مشخصات این نفت نزدیک به نفت سنگین ایران است. دو نوع نفت دیگر عراق یعنی بصره سنگین و سبک نیز در طول سالهای اخیر بهتدریج تغییر درجه داده و هر دو از مقدار استاندارد سنگینتر شدهاند. در گذشته نفت جنوب عراق به طور عمده از حوزههای نفتی زبیر و رومیله برداشت میشد. پس از سقوط صدام اینک مجددا عراق از حوزههای نفتی شمالیتر مانند القرنه غربی و حلفیه برداشت میکند. به پیشبینی پلاتس این کشور از تاسیسات جنوبی در کناره خلیج فارس در ۲۰۲۰، سه میلیون بشکه صادرات دارد. ۷۰ درصد نفت عراق به مقاصد آسیایی و بقیه به اروپا و آمریکای شمالی میرود.
۵- شعبه مصری دولت اسلامی (داعش) ادعا کرده که در حملهای به خط لوله گاز طبیعی مابین اسراییل و مصر آن را منفجر کرده و از کار انداخته است. مقامات مصری میگویند صدور گاز به اسراییل از خط لوله موازی در دریای مدیترانه همچنان برقرار است.
۶- بورس انرژی شانگهای در حال تقویت بندر سنگاپور برای انبار کردن و توزیع نفتخام و فرآوردههای آن است. پتروچاینا در نظر دارد سوخت بدون گوگرد که مصرف آن در کشتیهای سراسر جهان الزامی است، در سنگاپور ذخیره و به مشتریان بفروشد. این اولین بار است که بورس شانگهای در پروژهای در خارج از چین سرمایهگذاری میکند.
۷- شرکت دانمارکی مرسک، دارنده بزرگترین ناوگان کانتینربر جهان معتقد است که موج دوم بیماری کووید۱۹ به صنعت و تجارت کشتیرانی لطمه جدی وارد نکرده و آینده این بخش روشنتر از قبل است. مشخص شده تقاضای جهانی برای کالاهای مصرفشدنی و به خصوص مواد غذایی در دوره شیوع کرونا کمتر نشده بلکه فقط روش خرید مردم از حضور در فروشگاهها به خرید الکترونیک تغییر یافته است.
۸- عملیات اکتشاف در ۲۰۲۰ با وجود شیوع بیماری کووید۱۹ دارای وضعیت روبه رشدی بود. به گزارش ریستاد انرژی در مجموع ۸ میلیارد بشکه معادل نفتخام ذخایر جدید در سراسر جهان در بخش نفت و گاز کشف شده و پیشبینی میشود این مقدار به ۱۰ میلیارد بشکه معادل نفت تا آخر سال ۲۰۲۰ برسد. سهچهارم ذخایر جدید در دریا هستند. ۴۶ درصد از این مقدار مربوط به اکتشافات ذخایر گاز طبیعی است. تا ماه اکتبر از ذخایر کشفشده جدید ۳۷ عدد در فراساحل و ۳۶ عدد در خشکی بوده است. بیشترین مقدار اکتشافات جدید با مقدار ۵۱/۱ میلیارد بشکه نفت معادل در روسیه بوده و بعد در سورینام با ۳۹/۱ میلیارد بشکه. سومین کشور امارات عربی متحده است که در ۲۰۲۰، ۱/۱ میلیارد بشکه معادل نفتخام در آن ذخایر جدید کشف شده است.
در بخش فراساحل، ۳۳ درصد از اکتشافات در آبهای بسیار عمیق بودهاند. ۳۸ درصد در آبهای عمیق و ۲۹ درصد در آبهای کمعمق بودهاند. سورینام کشوری در منطقه کارائیب است که با گویان و برزیل هممرز است. در سالهای اخیر در این منطقه نفتخام سنگین کشف شده است.
شرکتهای توتال و آپاچی در سورینام مشغول به کار هستند. کشورهای نوظهوری مانند سورینام، گویان، آفریقای جنوبی و ترکیه در حال برجسته شدن در بخش اکتشاف نفت و گاز هستند و همچنین کشورهایی مانند برزیل و نروژ در بخش اکتشاف سرمایهگذاریهای بیشتری کردهاند. شرکتهایی مانند گازپروم، توتال و آپاچی بیشتر از شرکتهای دیگر در این زمینه فعالیت کرده و به موفقیت رسیدهاند. جای خالی شرکت ملی نفت ایران در این بخش بهخوبی محسوس است.
۹- واردات نفتخام ژاپن در ماههای اخیر همیشه افزایش یافته و پیشبینی میشود که در ماه نوامبر نیز به عنوان هفتمین ماه باز هم بیشتر شود. سرمای زمستان و نیاز به فرآوردههای بیشتر باعث شده که پالایشگران ژاپنی نفت بیشتری از خاورمیانه سفارش دهند. به گزارش پلاتس پیشبینی میشود پالایشگران ژاپنی در ماه نوامبر ۵/۲، در ماه دسامبر ۶۵/۲ و در ماه ژانویه سال بعد ۸/۲ میلیون بشکه در روز نفتخام سفارش دهند.
*پژوهشگر ارشد انرژی
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد