4 - 03 - 2020
فروش تعهدی، مخصوص روزهای افت بازار
معاون بازار بورس اوراق بهادار تهران، فرآیند طی شده برای تدوین و اجرای ابزار فروش تعهدی و افزوده شدن آن به جعبه ابزار بورس را تشریح کرد. محمود گودرزی در گفتوگو با سنا اظهار داشت: تدوین مقدمات اجرایی سازوکار فروش تعهدی بورس تهران از سال گذشته توسط هیاتمدیره سازمان بورس اوراق بهادار آغاز و پس از بررسیها و مطالعات لازم، دستورالعمل آن نهایی شد. در این راستا و در جریان راهاندازی سازوکار این ابزار نیز دورههایی آموزشی برای فعالین بازار سرمایه به خصوص کارگزاران و سایر نهادهای مالی برگزار شد.
وی هدف از اجرای این سازوکار را استفاده از جریانات دو طرفه بازار عنوان کرد و افزود: کسب بازدهی در شیوههای قدیمی تنها با خریداری سهام و نگهداری آن امکانپذیر بوده است اما با این سازوکار معاملاتی، سرمایهگذاران میتوانند در زمانهایی که شاهد افت و ریزش بازار هستیم براساس تجزیه و تحلیل اقدام به فروش تعهدی کنند و از مزایای کاهش قیمت سهام نیز بهرهمند شوند.
فروش تعهدی چگونه کار میکند؟
معاون بازار بورس اوراق بهادار تهران در تشریح این ابزار خاطرنشان کرد: به طور کلی سازوکار فروش تعهدی دارای سه طرف است؛ کارگزاری، مالک دارایی که قرار است دارایی خود را برای فروش تعهدی در سامانه مشخص قرار دهد و فردی که به عنوان متقاضی یا اصطلاح جهانی short seller اقدام به فروش تعهدی میکند. وی افزود: زمانی که مالک میخواهد دارایی خود را در سامانه قرار دهد باید چند مورد را برای بازار مشخص کند؛ اول اینکه میخواهد در این نماد چه تعداد سهم را برای فروش تعهدی قرار دهد. در این میان آیتمهایی در دستورالعمل فروش تعهدی همچون دور تنفس دیده شده است که به این معناست زمانی که مالک دارایی خود را در سامانه قرار میدهد برای متقاضی دورهای را تعیین میکند که در آن اختیار برگرداندن دارایی را از خود سلب میکند. ازموارد دیگر این آیتمها نرخ تشویقی است؛ این آیتم در واقع نرخی است که مالک برای تشویق متقاضیان در نظر میگیرد و بر اساس این نرخ متقاضی برای فروش تعهدی جذب شود.
وجه تضمین، راهکار اطمینانبخشی در متقاضیها
گودرزی، تعبیه وجه تضمین در این مکانیسم را ابزاری برای اطمینانبخشی به مالک دارایی دانست و گفت: در سازوکار فروش تعهدی متقاضی باید ۳۰ درصد از مبلغ مورد درخواست خود را به عنوان وجه تضمین اولیه بیاورد. این مورد مانند سازوکاری است که در مشتقهها انجام میشود و در آن ۸۵ درصد از وجه تضمین اولیه آورده میشود و اگر وجه تضمین از ۸۵ درصد کمتر شود، تقاضای مارجین کال خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: اگر متقاضی اقدام به فروش دارایی در بازار کند و قیمت آن دارایی در بازار کاهش پیدا کند، عملا میتوان گفت که متقاضی وارد سود شده و در زمان افزایش قیمت به این معناست که وارد زیان شده است. بنابراین وجه تضمین معامله به صورت روزانه تسویه میشود و از واریزی که صورت گرفته کسر خواهد شد.
شرایط خاص توقف فروش تعهدی
معاون بازار بورس اوراق بهادار تهران با اشاره به مکانیسمهای کنترلی پیشبینی شده در اجرای فروش تعهدی خاطرنشان کرد: در دستورالعمل مقرر کردیم که اگر شاخص کل ۲ درصد یا شاخص هموزن ۵/۱ درصد افت کند، به طور کلی جلوی انجام فروش تعهدی در بازار گرفته خواهد شد.
وی در تشریح میزان تغییرات پیشبینی شده نماد نیز افزود: در خصوص نماد این امکان را برای سرمایهگذاران ایجاد کردیم که بتوانند با نیم درصد کاهش در قیمت یک سهم امکان فروش تعهدی را داشته باشند. همچنین زمانی که قیمت سهم به بیش از سه درصد کاهش پیدا کند یعنی شاهد افت سه درصدی قیمت سهم نسبت به قیمت پایانی روز قبل باشیم، عملا فروش تعهدی در آن نماد متوقف خواهد شد.
زمان و حجم فروش تعهدی
گودرزی در خصوص حجم پیشبینی شده در دستورالعمل فروش تعهدی گفت: براساس تصمیمات اتخاذ شده تا پنج درصد از حجم شناور یک نماد امکان فروش تعهدی وجود دارد و جزئیات فروش تعهدی به این شکل است که از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ امکان فروش تعهدی برای متقاضیان وجود دارد و زمانی که مالک بخواهد دارایی خود را فراخوانی کند یا به اصطلاح آن را برگرداند، این امکان برای مالک در نظر گرفته شده است که تا قبل از ساعت شروع معاملات اقدام به ثبت درخواست خود در سامانه معاملات کند.
وی در تشریح شرایط پیشروی متقاضی در صورت عدم توان در بازگرداندن دارایی در سررسید سه ماهه تصریح کرد: چنانچه مالک در سررسید دارایی خود را درخواست کند، متقاضی براساس درخواست مالک مجبور است آن را بازگرداند و چنانچه متقاضی امکان برگرداندن دارایی را نداشته باشد براساس دستورالعمل باید خسارتی معادل پنج درصد از میزان ارزش فروش تعهدی را پرداخت کند. همچنین اگر متقاضی در سررسید نتواند به تعهدات خود عمل کند، این میزان به ۱۰ درصد افزایش خواهد یافت.
نوع معامله در فروش تعهدی کدام است؟
این مقام مسوول در بورس اوراق بهادار تهران در خصوص نوع عقد مورد تکیه در معاملات فروش تعهدی گفت: فروش تعهدی به طور کلی بر مبنای عقد وکالت صورت میگیرد؛ یعنی کسی که میخواهد فروش تعهدی انجام دهد به وکالت از مالک به فروش تعهدی در بازار اقدام میکند.
وی در تشریح نوع و نحوه سفارشگیری در این نوع معاملات افزود: زمانی که قرار است فروش تعهدی توسط مالک انجام شود، نوع سفارشهایی که وارد سامانه معاملات میشود به صورت Fill&Kill یا «سفارش انجام یا حذف» خواهد بود. همچنین زمانی که میخواهد خرید وکالتی در بازار صورت گیرد، نوع سفارش علاوه بر Fill&Kill به صورتDay نیز خواهد بود.
گودرزی تکلیف کارگزاریهای متقاضی ایجاد این ابزار را در اولین قدم ارائه درخواست به سازمان بورس عنوان کرد و یادآور شد: شرکتهای کارگزاری که میخواهند اقدام به اجرای فروش تعهدی کنند باید براساس ممیزیهایی که شرکت بورس اوراق بهادار تهران روی شرکتهای نرمافزاری یا اصطلاحا OMS انجام داده است، درخواست خود را به بورس اوراق بهادار تهران و سازمان بورس بفرستند و پس از اخذ مجوز امکان انجام فروش تعهدی برای آنها مقدور خواهد بود ضمن اینکه کلیه معاملات فروش تعهدی صرفا براساس معاملات برخط امکانپذیر خواهد بود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد