14 - 11 - 2022
فرصت کوتاه صادرات گاز ایران
«جهانصنعت»- با وجودی که تولید گاز ایران محدود است و زمستان پیشرو ناترازی تهدیدی برای صنایع محسوب میشود، با این حال برخی کارشناسان همچنان توصیه میکنند که به جای صادرات گاز، توسعه نیروگاهها برای تولید برق در دستور کار قرار بگیرد.
ایران سالانه حدود ۱۷ میلیارد مترمکعب گاز به عراق و ترکیه صادر میکند. بازاری که اگرچه میتواند گسترش یابد، با این وجود به دلیل کمبود گاز تولیدی بیشتر از این میزان گاز برای صادرات نیست. البته دولت سیزدهم اعلام کرده که قصد دارد از روسیه و ترکمنستان گاز وارد کند که هم نیاز داخلی پوشش داده شود و هم بتواند بخشی از آن را سوآپ کند. گازی که از روسیه قرار است سوآپ شود، قرار است به سمت پاکستان و عمان برود. گاز وارداتی از ترکمنستان هم شمال شرق کشور را پوشش خواهد داد.
اما سوال اینجاست که عراق و ترکیه دو کشوری که در سالهای اخیر مشتری گاز ایران بودند، آیا میتوانند همچنان بازاری پایدار باشند؟ پاسخ به این سوال در شرایطی که هر دو کشور منابع گازی دارند، روشن است. مسلما در بلندمدت این دو کشور به سرعت منابع گازی خود را به مرحله استحصال میرسانند و به همین جهت فرصت کوتاهی برای صادرات وجود دارد.
در ماههای اخیر ترکیه برای تمدید قرارداد گازی خود با ایران ابراز تمایل کرده است. قرارداد گازی ایران با ترکیه در سال ۲۰۲۶ به پایان میرسد و اگر ایران بتواند این قرارداد را تمدید کند، همچنان فرصت برای صادرات خواهد داشت. اما باید در نظر داشت که ترکیه به زودی میدان گازی ساکاریا را راهاندازی میکند. آنطور که رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری ترکیه اخیرا اعلام کرده میدان گازی فراساحلی ساکاریا در دریای سیاه سال آینده فعالیتش را آغاز میکند و کار برای اتصال آن به زیرساخت ملی، سرعت گرفته است.
ترکیه سال ۲۰۲۰ در ساحل شمالی خود گاز طبیعی کشف کرد و از آن زمان، حجم این ذخار را ۵۴۰ میلیارد مترمکعب برآورد کرده است. آنطور که اردوغان گفته ترکیه قرار است یک پایگاه انرژی در ساکاریا بنا کند که به بازار پایه برای گاز طبیعی شامل تولید داخلی تبدیل خواهد شد.
در عراق هم شرایط پایداری برای صادرات بلندمدت گاز وجود ندارد. عراق با داشتن ذخایر اثباتشده بالغ بر ۱۱۲ تریلیون فوت مکعب در ردیف دوازدهمین کشور دارنده ذخایر گاز طبیعی جهان قرار دارد و با توجه به افزایش درآمدهای نفتی این کشور در ماههای اخیر و سرعت توسعه زیرساختهای نفت و گاز در میانمدت میتواند از واردات گاز بینیاز شود.
در چنین شرایطی کارشناسان به دولت توصیه میکنند که تمرکز خود را بر روی تولید برق بگذارد. علیرضا کلاهی عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در این رابطه میگوید: «برق یکی از مسیرهای فروش در بازار بینالمللی بدون نیاز به سرمایهگذاری کلان در خطوط و یا قراردادهای پیچیده دوطرفه و معمولا بدون چالش سیاسی است. ما پتانسیل لازم برای صادرات برق به اروپا را داریم یعنی همانگونه که میتوانیم هاب حملونقل هوایی و نقطه اتصال خاور دور و اروپا در حملونقل هوایی باشیم که البته اکنون این جایگاه نصیب ترکیه و امارات شده است، با توجه به موقعیت جغرافیایی، پهناور بودن، اختلاف خط افق دوساعته، دمای بالا در بسیاری نقاط و الگوی مصرف متفاوت در شمال و جنوب، پتانسیل این را داریم که هم بالانسکننده و هم هاب انتقال انرژی در کل منطقه و حتی کل اروپا باشیم.»
کلاهی درباره امکان دریافت گاز از روسیه و تبدیل به برق صادراتی به ایلنا گفته است: «اساسا ما چند مساله داریم. یکی اینکه ابتدا باید پاسخ دهیم که چرا منابع گازی خودمان را توسعه ندادیم و اکنون کمبود داریم؟ این قضیه تمام پارامترهای اقتصادی را زیر سوال برده است. دوم اینکه مراکز مصرف و سایتهای جمعیتی در شمال کشور و منبع تولید گاز در جنوب است که البته منابع بزرگی هم در دریای خزر داریم که به دلایل گوناگون و سوالبرانگیز ابتر مانده است. ما در شرایط کنونی تولید و مصرف برق در کشور امکان تداوم روند کنونی صادرات برق را نیز نخواهیم داشت. در حال حاضر پایداری تامین گاز برای خودمان یک علامت سوال بزرگ است و برای صنایع خاموشی گسترده در بخش برق و گاز داده شده و اکنون صنایع اگر بخواهند نیروگاه گاز احداث کنند گاز را چگونه تامین کنند. اگر قطع شود چه اتفاقی میافتد و اگر سوخت مایع بخواهند استفاده کنند هم گران است و هم سوخت آلودهکنندهای است، بنابراین فعلا تامین گاز برای نیاز نیروگاهی و صنایع داخل دچار اما و اگر است چه برسد به اینکه بخواهیم با احداث نیروگاه اقدام به افزایش صادرات برق کنیم.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد