فرصت‌های پنهان در ریسک‌های کلان
دیبا حاجیها– بازار اوراق قرضه بلندمدت آمریکا در ماه‌های اخیر شاهد تحولی کم‌سابقه بوده است که توجه سرمایه‌گذاران و تحلیلگران مالی را به خود جلب کرده است. بازده این اوراق که شاخص مهمی برای سنجش سلامت و جذابیت بازار درآمد ثابت محسوب می‌شود، به سطوحی نزدیک به بالاترین رکوردهای خود از سال‌های پیش از بحران مالی جهانی ۲۰۰۸ رسیده است. این موضوع، در شرایطی که اقتصاد جهانی همچنان با عدم قطعیت‌های فراوانی مواجه است، فرصت‌های تازه‌ای را برای سرمایه‌گذاران به وجود آورده است که می‌تواند به تغییرات ساختاری در تخصیص دارایی‌ها منجر شود.
یک بازگشت تاریخی
در اواسط ماه می ۲۰۲۵، بازده اوراق خزانه‌داری آمریکا به ۵۰/۴درصد رسید که از بحران مالی سال۲۰۰۸ تاکنون بی‌سابقه است. این افزایش بازده که از نرخ بهره واقعی تورم‌زدایی شده ، بازار اوراق قرضه را برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر کرده و تقاضا برای اوراق درآمد ثابت با بازده بالاتر را افزایش داده است. در همین زمان، آژانس معتبر Moody’s رتبه اعتباری آمریکا را از بالاترین درجه Aaa به Aa1 کاهش داد. این تصمیم به دلیل نگرانی‌های روبه رشد درباره سطح بدهی‌های دولت آمریکا و ریسک‌های سیستماتیک مربوطه اتخاذ شد. کاهش رتبه اعتباری باعث افزایش عدم قطعیت و تردید در بازارهای مالی شد و انتظارات سرمایه‌گذاران درباره ریسک و بازده را تحت‌تاثیر قرار داد. این دو رویداد همزمان، نشان‌دهنده پیچیدگی شرایط اقتصاد جهانی و بازار مالی آمریکاست که سرمایه‌گذاران را با چالش‌های جدیدی در انتخاب و تخصیص دارایی‌ها مواجه کرده است. افزایش بازده اوراق خزانه‌داری به‌عنوان نشانه‌ای از بالا رفتن نرخ‌های بهره و تغییر در انتظارات اقتصادی فرصت‌های تازه‌ای در بازار درآمد ثابت ایجاد کرده اما کاهش رتبه اعتباری درباره ریسک‌های بالقوه پیش‌رو که باید با دقت زیرنظر گرفته شوند، هشدار می‌دهد.
سلامی گرم به ریسک‌پذیری
یکی از تحولات مهم در بازار اوراق قرضه، افزایش فاصله بازده یا همان «spread» بین اوراق حساس به ریسک اعتباری و اوراق بدون ریسک است. این اختلاف بازده به معنای تمایل بیشتر سرمایه‌گذاران به دریافت پاداش بالاتر در ازای پذیرش ریسک نکول یا عدم بازپرداخت بدهی‌هاست. افزایش spread نشان می‌دهد که بازار، نگرانی‌های بیشتری نسبت به احتمال نکول در اوراق با درجه اعتباری پایین‌تر دارد و همین موضوع باعث شده بازده این اوراق جذاب‌تر شود.
این وضعیت به نوعی هشداری جدی برای سرمایه‌گذاران به شمار می‌آید که باید هنگام انتخاب اوراق پرریسک‌تر، خطرات احتمالی را به دقت ارزیابی کنند. در واقع، افزایش spread بازتابی از عدم قطعیت در بازار و احتمال مشکلات اعتباری برای برخی شرکت‌ها و بخش‌هاست که می‌تواند عملکرد این اوراق را تحت‌تاثیر قرار دهد. از سوی دیگر، این اختلاف بازده، فرصت‌هایی برای کسب بازده بالاتر فراهم می‌کند که البته با مدیریت درست ریسک قابل مدیریت است.
سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و مدیران پرتفوی معمولا از این تغییرات spread به عنوان شاخصی برای تنظیم ترکیب دارایی‌ها استفاده می‌کنند تا ضمن بهره‌برداری از بازدهی بیشتر، از خطرات نکول نیز محافظت کنند. بنابراین، افزایش spread هم بیانگر نگرانی‌ها و هم فرصت‌های موجود در بازار است و نیازمند تحلیل دقیق و مدیریت هوشمندانه سرمایه است تا بتوان از این شرایط پیچیده به نفع سبد دارایی بهره برد.
بازار اوراق با بازده بالا؛ تعادلی میان سود و ریسک
بازار اوراق با بازده بالا (High Yield) که عمدتا شامل اوراق شرکت‌هایی با درجه اعتباری پایین‌تر و ریسک بیشتر است، در شرایط کنونی بازدهی بیش از ۷درصد را نصیب سرمایه‌گذاران می‌کند. این سطح بازده اگرچه هنوز به اندازه اوج بحران مالی ۲۰۰۸ نیست اما با دوره‌هایی مانند سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ که بازدهی اوراق به نوعی سر به فلک می‌کشید، برابری می‌کند. این موضوع نشان می‌دهد که بازار اوراق با بازده بالا در حال حاضر شرایطی فراهم کرده که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران سودی مشابه بازار سهام داشته باشد و در عین حال با نوسانات و ریسک کمتری همراه باشد.
با این وجود، ورود به این بخش از بازار نیازمند دانش کافی و مدیریت دقیق ریسک است. زیرا اوراق با بازده بالا به دلیل درجه اعتباری پایین‌تر، احتمال نکول بیشتری دارند و در شرایط اقتصادی نامطمئن ممکن است با ضررهای قابل‌توجهی همراه شوند. بنابراین، سرمایه‌گذاری در این بخش باید با دقت و تحلیل‌های تخصصی انجام شود تا بتوان از فرصت‌های موجود بهره‌برداری و از زیان‌های احتمالی جلوگیری کرد.
به طور کلی، بازار اوراق با بازده بالا به‌‌خصوص در شرایط فعلی که نرخ‌های بهره افزایش یافته و بازده اوراق خزانه‌داری در حال رشد است، می‌تواند گزینه جذابی برای کسانی باشد که به دنبال کسب سود بیشتر در اوراق با درآمد ثابت هستند اما این افراد در عین حال باید آماده پذیرش ریسک‌های مرتبط نیز باشند. این فرصت‌ها برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و کسانی که تمایل به مدیریت فعال پرتفوی خود دارند، اهمیت خاصی دارد.
موفقیت در پیچ‌وخم بازار
در این فضای پرنوسان، صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال با رویکرد مدیریت حرفه‌ای توانسته‌اند عملکرد قابل‌توجهی داشته باشند. صندوق Fidelity Total Bond (FBND) به عنوان یکی از نمونه‌های موفق، با مدیریت فورد اونیل که بیش از دو دهه در این حوزه تجربه دارد، بخشی از دارایی‌های خود را به اوراقی با درجه اعتباری کمتر اختصاص داده و بازدهی حدود ۵درصدی را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد.
این صندوق با تنوع بالای اوراق در پرتفوی خود و کسب رتبه طلایی از موسسه معتبر Morningstar، نمونه‌ای از مدیریت موفق در بازار درآمد ثابت است.
از سوی دیگر، صندوق JPMorgan Income (JPIE) که به صورت ETF فعال عرضه می‌شود، با ترکیبی از اوراق با پشتوانه رهنی و اوراق پرریسک‌تر، بازده ۵/۵درصدی را در قالب رویکرد ارزشی برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده است. پرداخت درآمد ماهانه از دیگر ویژگی‌های این صندوق است که جذابیت آن را برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال جریان نقدی منظم هستند، افزایش می‌دهد.
علاوه بر این، صندوق T Rowe Price Floating Rate (TFLR) با تمرکز بر وام‌های بانکی با نرخ شناور، بازدهی ۹/۶درصدی را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌کند که در میان انواع مختلف صندوق‌ها بیشترین بازدهی را به خود اختصاص داده است. این صندوق بیشتر مناسب سرمایه‌گذارانی است که ریسک اعتباری بیشتر را می‌پذیرند و تمایل به بهره‌برداری از فرصت‌های بازار با نرخ‌های شناور دارند.
چالش‌ها و چشم‌انداز پیش‌رو
اگرچه بازده‌های جذاب اوراق قرضه بلندمدت آمریکا فرصت‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری فراهم کرده‌اند اما نمی‌توان ریسک‌های مرتبط با شرایط اقتصادی جهانی و سیاست‌های پولی و مالی این کشور را نادیده گرفت. تغییرات تعرفه‌های تجاری، افزایش بدهی‌های دولتی و عدم قطعیت در روند رشد اقتصادی جهان از جمله عوامل مهمی هستند که می‌توانند به شدت روی بازار اوراق قرضه تاثیر بگذارند و نوسانات این بازار را افزایش دهند.
در چنین شرایطی، نقش مدیران پرتفوی‌های فعال بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند. این افراد با تحلیل‌های دقیق و به‌روزرسانی مستمر اطلاعات، قادرند فرصت‌های مناسب را شناسایی کنند و ریسک‌های موجود را مدیریت کنند تا بتوانند سرمایه‌گذاران خود را از بازدهی بالاتر بهره‌مند کنند. اگرچه هزینه‌های مدیریتی صندوق‌های فعال معمولا بیشتر است اما عملکرد بهتر و مدیریت هوشمندانه ریسک در بلندمدت می‌تواند این هزینه‌ها را کاملا توجیه کند.
کارشناسان بازار سرمایه توصیه می‌کنند که سرمایه‌گذاران با درک کامل ریسک‌ها و فرصت‌های بازار، از موج بازدهی بالایی که در اوراق قرضه دیده می‌شود، بهره‌برداری کنند و همزمان تنوع مناسبی در سبد سرمایه‌گذاری خود داشته باشند. برای افرادی که دانش تخصصی یا زمان کافی برای مدیریت مستقیم سرمایه‌گذاری‌هایشان ندارند، استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال با رویکرد مدیریت حرفه‌ای می‌تواند بهترین گزینه باشد.
بازار اوراق قرضه بلندمدت آمریکا در حال حاضر یکی از پیچیده‌ترین و در عین حال جذاب‌ترین بازارهای مالی است که می‌تواند نقطه‌عطف مهمی در تصمیمات سرمایه‌گذاری آینده سرمایه‌گذاران باشد. توجه دقیق و مدیریت هوشمندانه، کلید موفقیت در این بازار پرچالش خواهد بود.
