فرش ایرانی در تله رکود

جهان صنعت– در حالی که انتظار می‌رفت سال‌۱۴۰۴ نقطه‌عطفی برای رونق صادرات فرش دستباف ایران باشد اما آمارها و ارزیابی‌های میدانی از ثبات نسبی صادرات در سطح سال گذشته و تداوم رکود در این حوزه حکایت دارد. براساس سیاست‌های ابلاغی از اسفندماه سال‌گذشته آئین‌نامه‌ای به اجرا درآمد که به موجب آن تعهد ارزی صادرکنندگان صنایع‌دستی و فرش دستباف به‌میزان ارزش مواداولیه مصرفی کاهش یافت. این تصمیم با هدف تسهیل فرآیند صادرات و حمایت از فعالان کوچک و متوسط حوزه فرش گرفته شد و انتظار می‌رفت آثار مثبت آن در ماه‌های ابتدایی سال نمایان شود. با این حال شرایط غیرمنتظره سیاسی و اقتصادی منطقه به‌‌ویژه وقوع جنگ ۱۲‌روزه و پیامدهای پس از آن موجب شد روند مورد انتظار تحقق پیدا نکند. حوزه‌هایی مانند گردشگری، صنایع‌دستی و به‌‌ویژه فرش دستباف برای توسعه نیاز به ثبات و آرامش در فضای تجاری و فرهنگی دارند اما شرایط موجب شده صادرات فرش دستباف ایران در شش‌ماهه نخست امسال تغییر محسوسی نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته نداشته باشد. مرتضی حاجی‌آقامیری، رییس کمیسیون فرش، هنر و صنایع‌دستی اتاق ایران در این خصوص می‌گوید: پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که مجموع صادرات این حوزه تا پایان سال در حدود ۴۰‌میلیون دلار باقی بماند.او افزود: علاوه بر تاثیرات ناشی از جنگ مشکلات ساختاری در حوزه بازگشت ارز حاصل از صادرات نیز به‌عنوان یکی از موانع اصلی مطرح است. باوجود تدوین سیاست‌های جدید از سوی بانک مرکزی برای تسهیل بازگشت ارز روند اجرایی این برنامه‌ها هنوز به مرحله اثربخش نرسیده است. کارشناسان معتقدند که اگرچه نگاه سیاستگذار به‌سمت حمایت از صادرکنندگان خرد و ایجاد انعطاف در نرخ بازگشت ارز حرکت کرده اما عدم اجرای کامل و عملیاتی‌ نشدن این سیاست‌ها موجب تداوم دشواری‌های پیشین در روند صادرات شده است. در این راستا بررسی وضعیت کلی صادرات غیرنفتی کشور نیز نشان می‌دهد که کاهش سرعت بازگشت ارز نه‌تنها در حوزه فرش بلکه در سایر بخش‌های صنایع‌دستی و فرهنگی نیز مانع از رشد پایدار شده است در حالی که فعالان اقتصادی بر این باورند که تحقق واقعی سیاست‌های حمایتی و ایجاد بسترهای مطمئن برای نقل‌وانتقال ارزی می‌تواند به تدریج زمینه احیای جایگاه جهانی فرش ایرانی را فراهم کند. در حقیقت به‌نظر می‌رسد مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی از جمله تبعات جنگ منطقه‌ای، محدودیت‌های مالی و بانکی، نوسانات ارزی و ضعف در اجرای سیاست‌های تسهیلگر موجب شده که چشم‌انداز صادرات فرش دستباف ایران در سال‌۱۴۰۴ با احتیاط و نگرانی همراه باشد. بااین‌حال درصورت بهبود شرایط و عملیاتی‌شدن تصمیمات ارزی کارشناسان احتمال می‌دهند که از نیمه‌دوم سال آینده بتوان شاهد بازگشت تدریجی ایران به بازارهای هدف فرش دستباف بود.

منبع: مهر