2 - 01 - 2022
فاصله نسبت به استاندارد جهانی
«جهانصنعت»- روند تولید و مصرف محصولات مسی در دهههای اخیر اغلب صعودی بوده است. در حال حاضر نیز به دلیل وجود همبستگی میان مصرف مس و رشد اقتصادی و همچنین بهوجود آمدن تقاضاهای جدید برای این فلز در آینده، امید به تداوم روند تولید صعودی تولید و مصرف مس وجود دارد اما مساله این است که چنین روندی در ایران به چه صورت است؟
مس فلزی است که در طول تاریخ زندگی بشر همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده و از ضرب سکه تا تحقیقات علمی از آن استفاده شده است. در نیمقرن اخیر بهدلیل گسترش بخشهایی مانند محصولات الکتریکی و الکترونیکی، ساختوساز فعالیتهای عمرانی، ماشینآلات و تجهیزات صنعتی و بهویژه تجهیزات حملونقل، مصرف مس جهانی افزایش چشمگیری داشته و به بیشتر از سه برابر رشد کرده است. با توجه به این مهم در سالهای آتی نیز تقاضای جهانی برای مس همچنان افزایشی خواهد ماند.
درباره اینکه مس فلزی پرتقاضا در سطح جهان است، پیمان افضل عضو هیاتمدیره انجمن زمینشناسی ایران و استاد دانشگاه در رشته معدن به «جهانصنعت» گفت: امروز رشد مصرف و تقاضا برای مس بیش از پیش است. اما به دلیل برداشت منابع مس به عنوان یکی از قدیمترین عناصر مورد استخراج در جهان، این فلز از دیدگاه تناژ و عیار کاهش یافته و در قرن بیست و یکم هنوز کانسار بزرگی کشف و به بهرهبرداری نرسیده است. ضایعات نیز تا حد کمی میتوانند نیاز این بازار را برآورده کنند. با این حال، تصویب قانون در کشورهای بزرگ برای حذف خودروهای بنزینی و گازوییلی تا ۲۰۳۰ به این روند شدت بخشیده و میزان تقاضا را در بازار جهانی مس بسیار بیشتر خواهد کرد.
در این بین مساله این است که شرایط ایران به چه صورت است و در عرصهای که شاهد افزایش تقاضا هستیم اوضاع ایران به چه شکل خواهد بود؟ گفته میشود با اینکه روند اکتشاف مس در ایران نسبت به عناصر دیگر از دیدگاههای کمی و کیفی بهتر رشد کرده است اما هنوز نسبت به استانداردهای جهانی عقب هستیم و باید در این مسیر کارهای بیشتر و بهتری انجام شود.
ورود پرقدرت بخش خصوصی
ایران رتبه هفتم ذخایر مس جهان را در اختیار دارد و با برنامههایی که در پیش است، پیشبینی میشود شرکت ملی مس به جایگاه سیزدهم تولید مس در جهان ارتقا پیدا کند. این موضوع نشاندهنده سرمایهگذاری درست و جهتگیری درست در مسیر تولید در این بخش است.
پیمان افضل عضو هیاتمدیره انجمن زمینشناسی ایران در این رابطه به «جهانصنعت» گفت: خوشبختانه به دلایلی چون ایجاد تفکر توسعهگرایانه در شرکت ملی صنایع مس ایران، ورود پرقدرت بخش خصوصی بهخصوص شرکتهای مربوط به متخصصان، آمدن متخصصان معروف بینالمللی به کشور، همکاری سرمایهگذاران بینالمللی و کمرنگ شدن سایه نفت بر اقتصاد کشور روند اکتشاف مس در ایران نسبت به عناصر دیگر از دیدگاههای کمی و کیفی بهتر رشد کرده است.
او ادامه داد: شناخت و انجام کارهای اکتشافی روی تیپهای دیگر به جز کانسارهای پورفیری مانند کانسارهای مس مانتو و نیز مس رسوبی از دیگر کارهای رو به جلو در اکتشاف مس است.
عضو هیاتمدیره انجمن زمینشناسی ایران همچنین در رابطه با کاربرد مس گفت: کاربرد مهم مس در ساخت خودروهای الکتریکی جایگزین خودروهایی با سوختهای فسیلی و نیز تجهیزات درگیر در تولید انرژیهای تجدیدپذیر و نیز فناوری منطبق بر انقلاب صنعتی چهارم چون تجهیزات شبیهسازی و مجازیسازی است که سبب شده نام آن جزو فلزهای سبز منظور شود. افضل یادآور شد: وضعیت خطرناک کره زمین و نیز گرمایش کره زمین که در حال پیشرفت و رسیدن به مرحلهای خطرناک است، مصرف اینگونه فلزها بهخصوص مس را به شدت افزایش داده است. او تاکید کرد: ایجاد الزامهای احتمالی از سوی سازمان ملل این امر را بیشتر شدت خواهد بخشید. این مصرف برای ایران که باید بسیاری از فناوریهای خود را در این راستا تغییر دهد، بسیار بیشتر هم خواهد شد.
تولید مس رکورد زد
بررسیها همچنین نشان میدهد که معاملات آتی مس کاتد در بورس کالا نیز چشمگیر بوده است. در این رابطه اردشیر سعدمحمدی مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران گفته است: قراردادهای آتی کاتد مس اقدامی مفید برای تجار و فعالان بازار مس قلمداد میشود چراکه آنها میتوانند ریسکهای سرمایهگذاری را پوشش دهند و با ورود به این معاملات، برای آینده برنامهریزی خرید داشته باشند؛ در این زمینه امیدواریم به زودی انجام معاملات مفتول مسی نیز در معاملات آتی بورس کالا فراهم شود.
سعدمحمدی افزود: در حال حاضر تمام محصولات شرکت ملی مس در رینگ داخلی و رینگ صادراتی بورس کالا به فروش میرسند که علاوه بر معاملات داخلی در حوزه صادرات نیز شاهد شفافیت معاملات و فروش براساس معاملات بینالمللی هستیم.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران بیان کرد: با راهاندازی معاملات آتی مس کاتد، در واقع امکان انجام معاملات آتی به عنوان فیوچرز برای مس راهاندازی شد. در این خصوص انبار مخصوص پذیرش شد تا از این طریق افرادی که بخواهند برای این محصول برای آینده برنامهریزی خرید داشته باشند، امکان خرید کاتد برایشان فراهم شود.
سعدمحمدی افزود: به طور قطع کسانی که برنامهریزی داشته و میتوانند تحلیل رفتار بازار آینده را هم انجام دهند، از طریق این معاملات میتوانند امکان سرمایهگذاری و خرید قسمتی از منابع نقدینگی خود را برای آینده در خصوص فلز مس فراهم کنند. وی تصریح کرد: امیدواریم به زودی انجام معاملات مفتول مسی نیز برای معاملات آتی در بورس کالا فراهم شود؛ همچنین معتقدم در آینده نزدیک کالاهای دیگر فولادی نیز امکان حضور در این صحنه را خواهند داشت. در مجموع راهاندازی قراردادهای آتی کاتد مس را اقدامی مفید برای تجار و فعالان حوزه مس قلمداد میکنم. این معاملات میتواند برای تمام شرکتهایی که میخواهند آینده را در دست داشته و از خرید کالا مطمئن باشند، فضای شفافی را توسط بورس کالا فراهم میکند. سرمایهگذاران میتوانند از این مسیر شرایط آینده را برای تامین کالای خود تضمین کنند.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران گفت: بورس کالا بر روند این قراردادها و معاملات آن، ارزیابی و نظارت لازم را انجام میدهد؛ بنابراین راهحلهایی برای جلوگیری از سفتهبازی در این معاملات وجود دارد. این معاملات با دو هزار تن موجودی تضمین شده در انبار راهاندازی شده است و به طور قطع بورس کالا و شرکت ملی مس مسیر این معاملات را کنترل میکنند تا اتفاق منفی رخ ندهد.
وی اضافه کرد: با راهاندازی رینگ صادراتی مس در بورس کالا در مجموع قیمتها در بورس شفاف شد به طوری که قیمتهای رینگ صادراتی بر اساس معاملات بینالمللی تعیین میشود، بورس نظارت میکند و در تابلو معامله میشود.
او افزود: شرکت ملی مس در فروش و توسعه نیز شرایط خوبی دارد به طوریکه اکتشافات خوبی انجام شده و طی حدود دو سال گذشته نزدیک به ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تن ذخایر جدید یافت شده که ارزش برداشت آن بیش از هفت میلیارد دلار است.
نقاط ضعف در عرصه مس
با وجود همه توانمندیها باید این را قبول کرد که در ایران از نظر اکتشاف در همه زمینهها، یک عقبماندگی تاریخی وجود دارد؛ در این رابطه افضل تصریح کرد: هنوز نسبت به استاندارد جهانی عقب هستیم و باید در این مسیر کارهای بیشتر و بهتری صورت پذیرد. این استاد دانشگاه در رابطه با نقاط ضعف این حوزه در کشور گفت: یکی از مهمترین مطالعات در این زمینه بحث ژئومتالورژی است که هنوز در ایران جا نیفتاده است. با انجام تستهای فرآوری لازم (نه فقط روی یک نمونه معرف) و نیز تستهای مربوط به ذوب میتوان به خوبی انتهای کار و محصول نهایی را در اکتشاف مس سنجید و اطمینان بسیار بالایی برای سرمایهگذاران ایجاد کرد. او یادآور شد: فراهم کردن زمینه مناسب برای واردات و حتی تولید دستگاههای پیشرفته حفاری عمیق، ژئوفیزیک برشهای ژئوالکتریک دقیقتر با عمق نفوذ بیشتر، مطالعات ایزوتوپ پایدار و رادیوژنیک و نیز الکترون مایکروپروب میتواند در اکتشاف مواد معدنی در ایران به خصوص مس نقطه عطف مناسبی را ایجاد کند.کارشناسان باور دارند عقبماندگی تاریخی در عرصه مس به چند دلیل رخ داده است. نخست آنکه فناوری و نوآوریهای جدید در ایران مورد استفاده قرار نگرفته و البته بیشتر معادن نیز روباز بوده است؛ درصورتیکه اگر به سمت معادن عمقی حرکت شود و با نوآوریهای جدید که در حوزه اکتشاف است و استفاده از تجهیزات پیشرفته و تکنولوژیهای پیشرفته، قطعا میتوان اعلام کرد که ذخایر بیشتری در همه زمینهها بهویژه مس وجود دارد. دوم آنکه پروژههایی که در حال حاضر شرکت ملی مس برای تجهیز معدنی در دست دارد، نیاز به بودجه مناسبی دارد. خوشبختانه سودآوری شرکت مس در چند سال گذشته خوب بوده و میتوان گفت در این جهت اقدامات مدیریتی خوبی به عمل آمده است. اما اگر قرار باشد رشد چشمگیری در این حوزه به وجود آید، این صنعت نیاز به حمایت مالی بیشتری دارد. بدیهی است که در این رابطه برای افزایش تولید نیاز است پروژههای جدیدی هم تعریف شود که خوشبختانه این کار انجام شده است. اما باید پذیرفت برای حرکت به این جهت یعنی افزایش تولید، استخراج و سرمایهگذاری در صنعت مس نیاز است حمایتهای ویژهای صورت گیرد؛ زیرا مس یکی از منابعی است که برای صادرات و درآمدهای ارزی آن نیز میتوان فکر کرد. سوم آنکه یکی از زمینههای بسیار مهمی که درباره اکثر محصولات بهویژه مس مغفول مانده، بحث صنایع پاییندستی است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد