غلامحسین یوسفی، دانشمندی بیتکلف
زهره خیراندیش– غلامحسین یوسفی ادیب، نویسنده، مترجم، مصحح متون و استاد برجسته ادبیات فارسی بود. وی در بهمنماه سال۱۳۰۶ تاریخ خورشیدی در مشهد دیده به جهان گشود. با گذراندن دوران تحصیلات ابتدایی و متوسطه در سال۱۳۲۵ برای ادامه تحصیل در دوره لیسانس زبان و ادبیات فارسی از مشهد به تهران رفت. دکتر یوسفی پس از فراغت از تحصیل در دوره دکترا در سال۱۳۲۹ مشغول تدریس در دبیرستانهای مشهد شد و همزمان دوره لیسانس حقوق قضایی و سیاسی دانشکده حقوق دانشگاه تهران را هم اخذ کرد.
او همزمان با تاسیس دانشکده ادبیات در دانشگاه فردوسی مشهد در سال۱۳۳۴ مدرس دروس تاریخ ادبیات این دانشکده شد. وی همچنین مدیر تربیتمعلم خراسان بود. وی تا سال۱۳۵۸ کماکان به تدریس در دورههای لیسانس تا دکترای دانشگاه فردوسی ادامه داد تا اینکه در همان سال بازنشسته شد. از فعالیتهای تخصصی دکتر یوسفی تصحیح متون کهن بود که در این راه گامهای موثری در ادبیات ایران برداشته است. وی همچنین با هدف تحقیق و پژوهش، سفرهایی به فرانسه و انگلستان و آمریکا نیز انجام داد. این محقق برجسته پس از سالها تلاش در عرصه زبان و ادبیات فارسی سرانجام در ۱۴آذر۱۳۶۹، در سن ۶۳سالگی بر اثر بیماری سرطان در گذشت. پیکر ایشان در حرم امام رضا به خاک سپرده شده است.
ایرج افشار، پژوهشگر فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی، ایرانشناس، کتابشناس، نسخهپژوه و استاد دانشگاه ایرانی درباب مقام علمی غلامحسین یوسفی میگوید: «او دانشمندی بیتکلف، بیتکبر، مشوق علم و شیفته معارف ایرانی و مقام انسانیت است که این ویژگیها کمتر در یک شخص جمع میشوند.» دکتر یوسفی در دوران زندگی پربار خود بیش از ۳۰کتاب تصحیحی، تالیفی و ترجمهای و بیش از ۱۶۰مقاله علمی به زبانهای فارسی و انگلیسی به یادگار گذاشته که بسیاری از آنها در مجلات داخلی و خارجی منتشر شده است. از جوایز و افتخارات مهم ایشان میتوان به جایزه کتاب برگزیده سال۱۳۴۱ برای کتاب فرخی سیستانی، تصحیح منتخب سال۱۳۴۵ برای تصحیح کتاب قابوسنامه و جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال۱۳۶۷ برای ترجمه شیوههای نقد ادبی اثر دیوید دیچز اشاره کرد. شرحها و تصحیحهای گوناگونی بر آثار سعدی صورت گرفته است اما تصحیحهای غلامحسین یوسفی بدونشک در صدر این تصحیحها قرار دارند. غلامحسین یوسفی از کودکی با آثار سعدی آشنا بود. علاقه، کشش و نگاه ژرف او به آثار سعدی او را در زمره سعدیپژوهان بنام ایران قرار داد. تصحیح بوستان در سال۱۳۵۹، تصحیح گلستان در سال۱۳۶۸ و تصحیح غزلهای سعدی در سال۱۳۸۵ از آثار او در حوزه سعدیپژوهی است. متاسفانه عمر ایشان کفاف کامل کردن تصحیح غزلهای سعدی را نداد و این اثر به همت دکتر اتابکی تکمیل شد. آثار او عبارتند از: کتاب چشمه روشن، گلستانسعدی، شیوه نقد ادبی، بوستان سعدی، صوفینامه، دیداری با اهل قلم، دامنی از گل، داستان من و شعر، روانهای روشن، کاغذ زر، قابوسنامه، در آرزوی خوبی و زیبایی، ادبیات و فرهنگ ایران و تاریخ تصوف اسلامی و گزیدهای از شعر ادبی معاصر.
