16 - 02 - 2020
غربزدایی در مونیخ
گروه جهان- پنجاهوششمین کنفرانس امنیتی مونیخ آلمان در حالی با حضور سران و مقامات بلندپایه کشورها آغاز به کار کرد که از یک سو تداوم بحران منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و از سوی دیگر شیوع ویروس کرونا که تاکنون بیش از هزار نفر تلفات داشته، امنیت بینالمللی را تهدید میکند.
در این کنفرانس سهروزه شرکتکنندگان با اهمیت دادن به موضوع امنیت جهانی درباره مسائلی چون نقش غرب در تحولات بینالمللی و چندجانبهگرایی تبادلنظر میکنند. ۵۰۰ رهبر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به مدت سه روز در کنفرانس امنیتی مونیخ که با نام داووس امنیتی نیز شناخته میشود، برای بررسی مساله افول غرب در مونیخ گرد هم آمدهاند. موضع اصلی این نشست بررسی از دست دادن نفوذ غرب در جهان است. برگزارکننده این نشست حتی از این وضعیت به عنوان غربزدایی یاد کرد. این کلمه در وهله نخست به تهدید ارزشهای غربی و پس از آن کاهش نفوذ دیپلماتیک غرب در سایر نقاط جهان به ویژه در برابر مسکو و پکن اشاره دارد. این در حالی است که نیویورکتایمز سال گذشته در پایان این نشست سهروزه و پس از مشاهده فاصله جدی میان رویکرد رهبران دو سوی اقیانوس اطلس، آن را «مرثیهای برای غرب» خوانده بود.
کنفرانس امنیتی مونیخ یکی از مجامع بینالمللی مهم است و در گذشته نیز در مواردی مثل حمله نظامی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ صحنه اختلاف و تنش بین اروپا و آمریکا بوده است. ولی تنش فعلی بین دو سوی اقیانوس اطلس از موارد قبلی شدیدتر است و موضوعات بیشتری را شامل میشود. در هیات اعزامی از سوی آمریکا نیز ممکن است اختلافاتی بروز کند. علاوه بر مقامات ارشد دولت، نانسی پلوسی، رییس دموکرات مجلس نمایندگان نیز در این مجمع شرکت خواهد کرد و مسلما برخی از مواضع او با دولت دونالد ترامپ متفاوت خواهد بود.
ولفگانگ ایشینگر، رییس کنفرانس در سخنرانی خود گفت: جهان به جایی به شدت خطرناک تبدیل شده است. به نظر میرسد غرب با نوعی بحران هویتی روبهرو است. ما بر این باوریم که اهمیت زیادی دارد که در مورد بنیانها و اینکه چه کسی هستیم گفتوگو کنیم. این کار آنچه را که میتوانیم انجام دهیم و آنچه در کنار هم خواهیم بود، مشخص خواهد کرد.
انتقاد بیسابقه از آمریکا، چین و روسیه
رییسجمهوری آلمان نیز با انتقادی کمسابقه از سه قدرت بزرگ جهان آمریکا، چین و روسیه را متهم کرد که به بیاعتمادی و عدم امنیت جهانی دامن میزنند. فرانک والتراشتاینمایر در سخنرانی نخستین روز کنفرانس امنیتی مونیخ با اشاره به آنچه رقابت قدرتهای بزرگ خوانده میشود گفت که این رقابتها میتواند خطر مسابقه تسلیحات هستهای تازهای را در جهان باعث شود.
رییسجمهوری آلمان در سخنرانی افتتاحیه کنفرانس امنیتی مونیخ به شدت از سیاست خارجی حاکم بر جامعه بینالملل انتقاد کرد. او همچنین خواهان حفظ یک اروپای متحد شد. اشتاینمایر وظیفه اصلی آلمان در این میانه را حفظ یک اروپای متحد دانست. او که سخنران افتتاحیه کنفرانس امنیتی مونیخ بود از شرکتکنندگان در این کنفرانس خواست مسوولیت بیشتری در زمینه سیاست خارجی بر عهده گیرند. رییسجمهوری آلمان هشدار داد: «ما در حال بازگشت به معضل امنیتی کلاسیک هستیم؛ بیاعتمادی بیشتر، تسلیحات بیشتر، ناامنی بیشتر.»
رییسجمهوری آلمان در سخنانش از رییسجمهوری پیشین آلمان، یوآخیم گائوک یاد کرد که شش سال پیش در همین مکان خواسته بود آلمان در سیاست خارجی با اعتماد به نفس بیشتری عمل کند.
اشتاینمایر سپس به تغییرات اندوهباری که دنیا در عرض این شش سال داشته اشاره کرد و گفت: ما امروز شاهد یک دینامیسم مخرب در سیاست جهانی هستیم. به گفته او رسیدن به هدف همکاری بینالمللی برای دستیابی به صلح جهانی، سال به سال از دسترس دورتر میشود و به جای آن هر روز بیشتر از پیش ایده رقابت قدرتهای بزرگ به واقعیت جهان تبدیل میشود. او سپس مثالهایی را با ذکر نام کشورها در این زمینه برشمرد: روسیه تغییر متکی به اعمال قهر مرزهای اروپا را بار دیگر به ابزاری سیاسی بدل کرده و از این رهگذر به ناامنی و غیرقابل پیشبینی بودن، تقابل و متزلزلسازی اعتماد در سیاست بینالمللی دامن زده است.
به گفته اشتاینمایر، چین حقوق بینالملل را تنها به صورت گزینشی قبول دارد. این کشور همسایگانش را با اقدامات خود در دریای جنوبی چین نگران کرده و با انجام اقدامات مشابه علیه اقلیتهای خود همه ما را نگران میکند. رییسجمهوری آلمان سپس به نزدیکترین متحد این کشور یعنی آمریکا اشاره کرد و سیاست خارجی این کشور را خودخواهانه دانست که مدتهاست دیگر در پی عملی کردن ایده یک جامعه جهانی نیست.
اشتاینمایر به صدماتی اشاره کرد که اجرای این سیاستها در ساختار بینالمللی ایجاد کرده است: شورای امنیت سازمان ملل در پاسخ به اساسیترین پرسشها درمانده است، سایر نهادها و مراجعی که باید به ما کمک کنند تا پلی بین سنتهای گوناگون، منافع و اولویتهایمان بزنیم و آنها را تبدیل به توافقهای قابل اجرا کنیم نیز بهگونهای عامدانه تضعیف شدهاند.
رییسجمهوری آلمان هشدار میدهد که این طرز تفکر، جدید نیست بلکه بازگشتی است به طرز تفکری متعلق به گذشته و این به شدت خطرناک است. اشتاینمایر تصریح کرد که آلمان در برابر این روند خطرناک در مناسبات بینالمللی وارد یک آزمون شده است. او مهمترین وظیفه کشورش را حفاظت از اروپای متحد دانست و گفت: اروپا چارچوبی ضروری برای ابراز وجود ما در دنیاست. او گفت: در صورتی که پروژه اروپایی شکست بخورد، آنگاه آموزههای تاریخ آلمان زیر سوال خواهند رفت و به اندیشههایی میدان خواهد داد که ادغام آلمان در اروپا را زیر سوال میبرند.
رییسجمهوری آلمان «واقعگرایی، دوری از تعصب و نوجویی» توام با برآمدی امنیتی و دفاعی را به عنوان قاعده کلی سیاست خارجی عنوان کرد.
اشتاینمایر در سخنرانیاش تمایلی به دیدگاه امانوئل ماکرون، رییسجمهوری فرانسه نشان نداد که خواهان یک سیاست خارجی مستقل و قائم به خود برای اروپا شده است. او تاکید کرد که توسعه یک فرهنگ استراتژیک مشترک با فرانسه را ضروری میداند تا بتوان اروپا را به عنوان یک بازیگر مستقل در عرصه سیاسی و امنیتی تثبیت کرد.
در کنار تقویت تواناییهای سیاست امنیتی و خارجی، به عقیده اشتاینمایر، آلمان باید به لحاظ نظامی برای تقویت مولفه اروپایی ناتو تلاش کند.
رییسجمهوری آلمان به روشنی این هدف ناتو را که آلمان مانند تمامی شرکای این قرارداد باید دو درصد تولید ناخالص داخلیاش را صرف هزینههای نظامی کند نهتنها درست بلکه ضروری دانست.
اشتاینمایر تصریح کرد: ابزار نظامی برای امنیت ما غیرقابل چشمپوشی هستند. او افزود: آمریکا را تنها در صورتی میتوان در ناتو ثابت و مستحکم نگه داشت که اروپا سهم خود را در ناتو بیشتر کند.
با این حال اشتاینمایر تاکید کرد که افزایش توان نظامی اروپا نمیتواند جایگزینی برای کاهش امنیتی باشد که از رهگذر تخریب تعاملات و مناسبات دیپلماتیک به عنوان ستونهای ساختارهای امنیتی ما و نقض و فنای قراردادهای کنترل تسلیحات و توافقات بینالمللی رقم میخورند.
پمپئو: آمریکا از عرصه جهانی عقب نکشیده
مایک پمپئو در کنفرانس امنیتی مونیخ به برخی اظهارنظرها درباره کارکرد ناتو واکنش نشان داد و گفت این گفته که ناتو مرده، مبالغهای بیش نیست و برخی کشورها همچنان میخواهند امپراتوریشان را تحمیل کنند. پمپئو در ادامه انتقادات آلمان از سیاستهای آمریکا و دولت دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا را رد و اعلام کرد با برخی انتقادات مبنی بر اینکه آمریکا از عرصه جهانی عقب کشیده مخالف است.
او گفت: آمریکا همچنان در عرصه جهانی فعال است و ریاست چندین سازمان بینالمللی را برعهده دارد. ما رهبری ائتلافی متشکل از بیش از ۲۰ کشور جهان علیه تروریسم را برعهده داریم و همچنان به رویارویی با تهدیدهای پیرامون جهان ادامه میدهیم و از دفاع از کشورمان دست نمیکشیم. او همچنین بار دیگر از روسیه به شدت انتقاد کرد. پمپئو همچنین انتقادها از غرب را رد کرد و گفت مطمئن است غرب پیروز خواهد شد و آمریکا و غرب در کنار یکدیگر در حال پیروزی هستند.
آمادگی ناتو برای کاهش نیروهایش در افغانستان
دبیرکل ناتو در دیدار با اشرف غنی، رییسجمهوری افغانستان در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ گفت در صورتی که گروه طالبان اراده واقعی و توانایی کاهش خشونت را نشان دهد ناتو هم آمده است سطح نیروهایش در افغانستان را کاهش دهد.
ینس استولتنبرگ گفت که این سازمان آماده است سطح ۱۶ هزار نیروی فعلی این سازمان در افغانستان را کاهش دهد. ناتو فرماندهی نیروهای بینالمللی در افغانستان موسوم به ماموریت قاطع را از ژانویه ۲۰۱۵ با مشارکت ۳۹ کشور عضو ناتو و غیرناتو برعهده دارد. ماموریت قاطع بیشتر در کار آموزش و پشتیبانی ارتش افغانستان فعالیت دارد. صدیق صدیقی، سخنگوی رییسجمهوری افغانستان در توئیتر نوشته عصر جمعه، محمد اشرف غنی، رییسجمهوری افغانستان برای شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ به آلمان سفر کرده با دبیرکل ناتو و وزرای خارجه و دفاع آمریکا دیدار و گفتوگو کرده است. در این دیدارها زلمای خلیلزاد، فرستاده ویژه آمریکا در صلح افغانستان هم حضور داشته است.
این در حالی است که مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا پنجشنبه گذشته گفت آمریکا با طالبان بر سر پیشنهاد کاهش یک هفتهای تنشها به توافق رسیده است. همچنین یک منبع دخیل در مذاکرات دوحه با خودداری از افشای نامش به بیبیسی گفته زمان امضای توافقنامه هم مشخص خواهد شد. برخی از رسانهها از امضای توافقنامه میان آمریکا و طالبان تا دو هفته دیگر خبر میدهند. هرچند رییسجمهوری افغانستان در نشست مونیخ شرکت کرده اما امسال افغانستان در میان محورهای این کنفرانس امنیتی نیست.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد