22 - 07 - 2023
ضیافت «شی» برای «کیسینجر»
گروه بینالملل- فرش قرمز چینیها برای هنری کیسینجر دیپلمات کهنهکار و ۱۰۰ ساله آمریکایی از آنجا حائزاهمیت است که پیش از این آنتونی بلینکن وزیر خارجه، جنت یلن وزیر خزانهداری و جان کری نماینده ویژه آمریکا در امور آب و هوایی نیز در فاصله کوتاهی به پکن سفر کرده بودند، اما اینچنین مورد استقبال مقامات چینی قرار نگرفتند. در واقع علاوه بر شی جینپینگ رهبر چین که تاکید کرده بود مردم کشورش کیسینجر را همیشه به یاد خواهند داشت، وانگ یی دیپلمات ارشد چین و همچنین ژنرال لی شانگفو وزیر دفاع این کشور در دیدارشان با هنری کیسینجر به تمجید از نقش سازنده وی در قبال روابط میان دو کشور پرداختند.
در این رابطه موضوع مهم این است که وزیر دفاع چین تاکنون درخواست ملاقات همتای آمریکایی خود را رد کرده و ماه گذشته در نشست امنیتی سنگاپور شاهد بودیم که لی شانگفو به صراحت اعلام کرد تا زمانی که تحریمهای ایالاتمتحده علیه وی برقرار باشد، هیچگونه کانال مستقیمی برای ارتباط میان وزرای دفاع دو کشور وجود نخواهد داشت.
دلیل استقبال پرشور از کیسینجر
طبق گزارشی که روزنامه نیویورکتایمز در این خصوص منتشر کرده، استقبال پرشور چینیها از کیسینجر نمونهای از تلاشهای پکن برای استفاده از کانالهای مختلف دیپلماتیک برای تاثیرگذاری بر مقامات کاخ سفید است. به همین دلیل برخی ناظران معتقدند که پکن حالا به اشخاصی روی آورده تا همزمان با نگاهی بدبینانه به دولت بایدن، بتواند از نفوذ و اعتبار آنها برای انتقال پیام خود به واشنگتن نهایت بهرهبرداری را انجام دهد. این مساله زمانی برجسته میشود که در ماههای گذشته نیز شاهد سفر بیل گیتس و ایلان ماسک به پکن و دیدارشان با مقامات ارشد چینی بودهایم؛ افرادی که برخلاف مقامات رسمی آمریکا که به چین سفر کردهاند با استقبال گرمی مواجه شدهاند.
از این رو در حالی که دولت بایدن به دنبال مهار ژئوپلیتیک، نظامی و فناوری چین است، گفته میشود که مقامات پکن دریافتهاند با نزدیک شدن به موعد انتخابات نوعی مسابقه میان جمهوریخواهان و دموکراتها برای اعمال فشار بیشتر روی چین به وجود خواهد آمد. در این راستا دنیس وایلدر رییس سابق میز چین در سازمان سیای آمریکا به نیویورکتایمز گفته که چنین اقداماتی یک استراتژی مشخص از سوی چین است. آنها تلاش میکنند از افراد بانفوذی که میتوانند در واشنگتن تاثیرگذار باشند استفاده کنند و به آنها اعتبار زیادی نیز میدهند.
به همین دلیل است که شاهد هستیم پس از چند ماه سردی عمیق در روابط میان چین و آمریکا، جان کری درخصوص توافقات تجاری و آب و هوایی وارد پکن شد، اما پیشرفت مذاکرات وی محدود بود چراکه بدون هیچ توافق جدیدی از چین به کشورش بازگشت. این موضوع نشاندهنده عمق تنشها میان دو کشور است، زیرا در حالی که پکن به صراحت اعلام میکند ایالاتمتحده باید محدودیتهای مرتبط با فناوری را لغو کند، حمایت خود از تایوان را کنار بگذارد و استراتژی مهار چین به همراه شرکایش را متوقف کند، هر گونه اعمال فشار بیشتر روی چین از سوی دولت بایدن، میتواند دامنه تنشها میان واشنگتن و پکن را به میزان زیادی افزایش دهد. در همین رابطه است که ژو فنگ، استاد روابط بینالملل دانشگاه نانجینگ، معتقد است: در چنین شرایطی سفر کیسینجر به پکن نشاندهنده برنامه چینیها برای متقاعد کردن مقامات کاخ سفید به منظور کاهش سیاستهای ضدچینی است.
اهمیت نمادین سفر کیسینجر
سفر کیسینجر به چین علاوه بر اهمیت دیپلماتیک و پشت پرده آن، یک جنبه نمادین مهم نیز دارد؛ اینکه او معمار روابط میان دو کشور در دهه ۱۹۷۰ میلادی بوده و به همین خاطر هم هست که وانگ یی وزیر خارجه سابق و دیپلمات ارشد چینی در دیدار روز چهارشنبه خود با کیسینجر به صراحت گفت که اکنون ایالاتمتحده در روابطش با چین نیاز به خردی مانند او و شجاعتی سیاسی مانند ریچارد نیکسون دارد.
از این رو شاهد هستیم که روز پنجشنبه مکان دیدار شی با کیسینجر ویلای شماره ۵ مهمانخانه ایالتی دیائویوتا انتخاب شد؛ جایی که ۵۰ سال قبل کیسینجر با چوئن لای نخستوزیر دوران مائو دیدار و مقدمات برقراری ارتباط میان دو کشور را فراهم کرد. دقیقا نیمقرن بعد از این دیدار تاریخی، باز هم در این مکان شاهد بودیم که شی در حضور کیسینجر گفت که روابط چین و آمریکا همیشه با نام این مرد عجین شده و به همین خاطر است که من احترام عمیق خود را به کیسینجر ابراز میکنم؛ سخنانی که به صورت کامل از تلویزیون دولتی CCTV چین نیز نمایش داده شد.
در واقع در شرایطی که آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا و جنت یلن وزیر خزانهداری این کشور با استقبال سرد مقامات پکن مواجه شدهاند، ضیافت و فرش قرمز شی جینپینگ برای کیسینجر، بیل گیتس، ایلان ماسک، تیم کوک و جیمی دیمون نشاندهنده سیگنالهای مهم بینالمللی از سوی چین است. به عنوان مثال وقتی تیم کوک مدیرعامل اپل به پکن سفر کرده و با مقامات چینی ملاقات کرد، این پیام از سوی چین به جهان مخابره شد که این کشور پس از سه سال در حال خروج از محدودیتهای ناشی از کروناست. یا وقتی ایلان ماسک با وزیران و مقامات ارشد چینی ملاقات کرد، رسانههای این کشور در مانوری گسترده، ثروتمندترین فرد جهان را طرفدار تجارت آزاد میان چین و ایالاتمتحده عنوان کرده و بسیار از نقش او ستایش کردند. به طور مثال روزنامه گلوبالتایمز به عنوان یکی از ارگانهای حزب کمونیست چین، سفر ایلان ماسک به این کشور را نشانهای از اعتماد راسخ شرکتهای آمریکایی به بازار چین در میان هیاهوی برخی از سیاستمداران غربی اعلام کرد.
موضع دوگانه واشنگتن در قبال سفر کیسینجر
گفتنی است در ابتدای انتشار خبر سفر هنری کیسینجر به پکن، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که دولت بایدن از این سفر اطلاع داشته و توضیح داد که چنین اقدامی به عنوان یک سفر شخصی تلقی میشود، اما نکته مهمتر را جان کربی سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا بیان و تاکید کرده است: مایه تاسف است که کیسینجر در سفر شخصی خود به چین قادر به ملاقات با وزیر دفاع این کشور است، اما دولت آمریکا هنوز قادر به برقراری ارتباط دوجانبه با ژنرال شانگفو نشده است.
از این رو برخی از کارشناسان معتقدند که سفر کیسینجر به پکن دارای دو بعد است: یک بعد آن رد و بدل شدن پیامهای مهم میان دو کشور و احتمال توافقات پشت پرده مهم با توجه به نفوذی که همچنان کیسینجر در ساختار دیپلماتیک آمریکا دارد و بعد دیگر مانور نمادین چینیها که میتوانند از کارآفرینان و افراد بانفوذ با وزن بینالمللی به صورت جداگانه دعوت به عمل آورند و از ظرفیت آنها به منظور تامین منافع ملی خود بهرهبرداری کنند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد