23 - 06 - 2017
ضرورت جدایی «حملونقل» از «مسکن»
میلاد صادقی* – شش سال قبل در چنین روزی شورای نگهبان قانون تشکیل وزارت راهوشهرسازی را تایید کرد.
با تصویب قانون یادشده، وزارت راهوشهرسازی از تجمیع وزارتخانههای مسکن و شهرسازی و راهوترابری تشکیل شد و کلیه امکانات، تعهدات، اعتبارات، نیروی انسانی، اموال منقول و غیرمنقول دو وزارت سابق را در اختیار خود گرفت. گفته میشود که در آن زمان بنا بود وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در فرآیند تجمیع حضور داشته باشد که خوشبختانه از اقدام مذکور ممانعت به عمل آمد. با این حال این روزها گفتوگوها درباره تفکیک یا ابقای وزارت راهوشهرسازی بالا گرفته است. موافقان ابقای وضع کنونی مدعیاند که نه تنها، حملونقل و شهرنشینی در ارتباطی معنادار با یکدیگر به سر میبرند بلکه برهم زدن وضع موجود با توجه به اتلاف وقت و صرف هزینه، توجیهناپذیر است و دولت را از اجرای اهداف خویش منحرف میکند. از سوی دیگر، مخالفان بر آن هستند که ادغام دو وزارت، معایب بسیاری را به همراه آورده است، چه فارغ از تفاوتهای ماهوی حوزه مسکن و حملونقل، وزارت جدیدالتاسیس در شش سال گذشته توسط دو وزیری که تخصص هر دوی آنها مسکن بوده، اداره شده و تا حدی حملونقل را با بیمهری مواجه ساخته است. به نظر میرسد به سه دلیل «فقدان ارتباط معنادار میان بخش حملونقل و بخش مسکن»، «تخصصگرایی» و «تجربه جهانی»، تفکیک وزارت راهوشهرسازی به منفعت تاسیس وزارتی مستقل با عنوان «وزارت حملونقل»، ضروری است؛
نخست اینکه اگر تشکیل وزارت راهوشهرسازی بر بنیان عامل ارتباط میان حملونقل و مسکن توجیه شود، آن وقت لازم است عوامل ارتباطی دیگری نیز مورد توجه قرار گیرد، چه حملونقل بهگونهای گریزناپذیر با فناوری، ارتباطات و توریسم در تعامل است. حتی میتوان گفت به دلیل تفاوتهای ماهوی میان امور حملونقل و مسکن، عامل ارتباط این دو بخش کمرنگتر به نظر میرسد. حملونقل در تمام اقسام آن، قلمرو فراملی و فراسرزمینی دارد اما شهرسازی و مسکن، به طور خاص مرزهای ملی یک کشور محدود میشود. حملونقل با مطالبات و تعهدات بینالمللی سر و کار دارد در حالی که مسکن و شهرسازی، فاقد این ویژگی است. حملونقل به صنعتی پرمقررات، پرخطر، پویا و تعطیلناپذیر شهرت دارد اما مسکن و شهرسازی، کمتر اوصاف یادشده را یدک میکشد. در مرتبه بعدی، نظر به تفاوتهای ماهوی قابل ملاحظه با بخش مسکن، ضروری است بخش حملونقل به صورت اختصاصی و مستقل با عنوان «وزارت حملونقل» اداره شود. بیتردید تاسیس وزارت مستقل حملونقل، اولین قدم در راستای تخصصی شدن اداره امور خواهد بود. این تخصصگرایی سبب میشود وزارتخانهای مستقل، به دور از تراکم در وظایف و ماموریتهای ناهمخوان و ناسازگار، به ساماندهی یک هدف واحد و منحصر بیندیشد و به نحو مطلوبتری، هدف واحد و منحصر خود را به سرمنزل مقصود برساند.
و سرانجام آنکه تجربه موفق جهانی نیز به تاسیس وزارت مستقل حملونقل نظر دارد. در حقیقت کشورهای پیشگام در عرصه حملونقل همچون آمریکا، چین و بریتانیا با وجود آگاهی از عوامل ارتباطی قویتر یعنی توریسم، ارتباطات و فناوری، مطلوب دیدهاند تا اداره بخش حملونقل را به یک وزارت مستقل تفویض کنند. با این حال بسیار مطلوب است تا با تحقیق و مطالعه بیشتر، مزایا و معایب همراهی امور توریسم، ارتباطات و فناوری با بخش حملونقل مورد ارزیابی قرار گیرد.
* پژوهشگر حقوق هوافضا
sadeghi.md@ut.ac.ir
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد