19 - 05 - 2017
ضرورت تداوم طرح تحول سلامت
امیرحسین میراسماعیلی- انتخابات دوازدهمین دوره ریاستجمهوری فردا برگزار خواهد شد و مشاهده میکنیم که بسیاری از هموطنانمان هنوز تصمیم نهایی خود را نگرفتهاند که روز جمعه رای خود را در سبد رای چه کسی بیندازند. نگارنده در این مطلب سعی دارد به عملکرد دولت یازدهم در حوزه سلامت و بهداشت بپردازد تا روشن شود دولت یازدهم در این زمینه چه اقداماتی انجام داده است.
شاید به یقین بتوان گفت که از نظر قشر متوسط و ضعیف جامعه، حسن قاضی زادههاشمی محبوبترین عضو کابینه دولت یازدهم است. بارها در گزارشهای میدانی نگارنده از بیمارستانهای مختلف پایتخت، بیماران زیادی گفتهاند قرصها یا آمپولهایی که در دولت دهم به قیمت چندمیلیونی و از بازار سیاه میخریدهاند، حالا در بیمارستانهای دولتی به رایگان یا با مبالغی همچون ده هزار تومان تا پنجاه هزارتومان در اختیارشان قرار داده میشود. سال ۹۳ و یک سال پس از اجرای طرح تحول سلامت با حضور در بیمارستان دولتی امام خمینی و در بخش سرطان، درباره میزان رضایت مردم از هزینههای درمانی سوال کردیم. خانوادههای بسیاری گفتند که از طرح بیمه سلامت به شدت راضی هستند، زیرا حالا فقط ۱۰ درصد از هزینهها را پرداخت میکنند. به طور مثال یکی از بیماران اعلام کرد که برای ۱۸ روز بستری بودن در بیمارستان تنها ۱۸۰هزار تومان پرداخت میکرده است. البته توافق برجام و برداشته شدن تحریمهای گوناگون درمانی در کشورمان که توسط تیم مذاکرهکننده هستهای انجام شد نیز در این اتفاق مهم نقش پررنگی دارد.
در زوایای دیگر، امضای تفاهمنامه همکاری وزارت بهداشت با دانشگاه آزاد اسلامی، اقدامات اجتماعی وزارت بهداشت در زمینه ساماندهی خیریههای حوزه سلامت شامل ارتباط گرفتن با بیش از ۱۵ هزار خیر حقیقی و حقوقی و جذب و ساماندهی بیش از شش هزار میلیارد ریال از طریق مشارکت این افراد و سازمانها را هم میتوان دید که از دیگر موفقیتهای وزارت بهداشت در حوزه سلامت مردم است. ذکر این نکته هم بد نیست که تعداد سمنهای حوزه سلامت از ۴۵ سمن در سال ۹۲ به ۸۳ سمن در سال ۹۴ افزایش پیدا کرد که از جمله سمنهای فعال میتوان به انجمن تالاسمی ایران، انجمن دیابت ایران، انجمن هموفیلی ایران، مجمع خیرین سلامت کشور، انجمن حمایت از بیماران کلیوی، انجمن سلامت خانواده ایران، موسسه محک و… اشاره کرد. وزارت بهداشت تفاهمنامههایی را با دانشگاه آزاد اسلامی، شهرداریهای سراسر کشور، وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد، سازمان اوقاف و امور خیریه و سازمان زندانها امضا کرد تا بتواند جمعیت هدف خود که همان طبقه متوسط و فقیر است را پوشش دهد.
بیش از ۴۳ میلیون نفر تحت پوشش برنامه تحولی بهداشت
روزنامه «جهان صنعت» طی تحقیقات خبرنگاران حوزه اجتماعی خود توانسته به آمارهای جالبی نیز از عملکرد وزارت بهداشت دست یابد. وزارت بهداشت اقدام به راهاندازی و تبدیل ۳۶۶۴ پایگاه سلامت در برنامه تحولی بهداشت در شهرها و مناطق اطراف کرده و اولینبار بیش از ۱۰ میلیون نفر حاشیهنشین از خدمات جامع سلامت و استقرار پایگاههای اورژانس ۱۱۵ در مراکز بهداشتی درمانی شبانهروزی شهری و روستایی برخوردار شدهاند. همچنین از سال ۹۲ تا به حال، ۱۹۹۰ خانه بهداشت در مناطق مختلف تاسیس شد. در حوزه دندانپزشکی ۵۰۰ پایگاه سلامت دهان و دندان سیار در مدارس ابتدایی کشور راهاندازی شد و بیش از هزار مرکز بهداشتی درمانی برای ارائه خدمات سلامت دهان و دندان تکمیل و تجهیز شد.
اقدامات وزارت بهداشت در حوزه سلامت روان
با توجه به تصویب سند سلامت روان کشور در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، جمعیت تحت پوشش برنامههای سلامت روان در مناطق شهری از پنج درصد به ۲۰ درصد افزایش پیدا کرده و به طور کلی میتوان گفت دسترسی مردم به خدمات سلامت روان ۲۰ درصد افزایش یافت. همچنین افراد دارای علائم و نشانههای افسردگی و اضطراب بر اساس پرسشنامه سلامت روان در پایگاههای سلامت غربالگری شدند. در زمینه اعتیاد، ۳۲۸۰ نفر از کارکنان تحت پوشش وزارت بهداشت در برنامه آموزشی پیشگیری اولیه از اعتیاد در سال ۹۴-۹۳ آموزش داده شدند. پنج هزار و ۹۸۳ مرکز و واحد سرپایی درمان وابستگی به مواد مخدر با داروهای آگونیست مشغول به فعالیت شدند که به تفکیک چهار هزار و ۸۴۳ مرکز دارای مجوز از دانشگاههای علوم پزشکی و ۱۱۴۰ مرکز دارای مجوز از سازمان بهزیستی کشور و ۲۳۹ (۳/۹ درصد) مرکز دولتی و ۵۷۴۴ (۹۶/۱ درصد) مرکز خصوصی هستند.
این وزارتخانه موفق به اشتغالزایی برای بیش از ۹ هزار دانشآموخته پزشکی و پیراپزشکی و بهکارگیری ۵۳۰۰ ماما شده است. همچنین ۱۶۸۰۰ نیروی انسانی در مشاغل مراقب سلامت، پزشک عمومی، دندانپزشک، کارشناسی سلامت روان، کارشناسی تغذیه، کارشناسی بهداشت محیط حرفهای، کاردان و کارشناس آزمایشگاه در برنامه طرح تحول سلامت به کار گرفته شدند. از دیگر اقدامات وزارت بهداشت میتوان به ارائه خدمات دارویی در ۴۰۹۴ واحد و ارائه خدمات آزمایشی در ۲۷۰۹ واحد اشاره کرد. بالغ بر ۴۳ میلیون نفر تحت پوشش برنامه تحولی بهداشت در شهر و حاشیه قرار گرفتند.
۷۲۰ هزار سبد غذایی رایگان برای ۶۰ هزار مادر باردار و شیرده
برای بررسی اقدامات وزارت بهداشت در حوزه تغذیه نیز باید گفت در این زمینه برنامه مشارکتی حمایتی بهبود تغذیه کودکان در مناطق روستایی و حاشیه شهرها اجرا و ۹۵ واحد مشاوره تغذیه در سطح کشور تجهیز و راهاندازی شد. حدود ۱۰ میلیون مکمل ویتامین D و حدود ۴۲ مکمل آهن برای دانشآموزان دختر تامین و توزیع و برنامه شیر مدرسه ایران و توزیع شیر غنی شده با ویتامین D در ۱۴ استان کشور که بیشترین شیوع کمبود ویتامین D را داشتند نیز اجرا شد که تا قبل از روی کار آمدن دولت یازدهم اقدامی بیسابقه بوده است.
در زمینه تغذیه مادران باردار، ۷۲۰ هزار سبد غذایی رایگان برای ۶۰ هزار مادر باردار و شیرده نیازمند در مناطق روستایی و مکمل آهن، اسیدفولیک و مولتیویتامین مینرال برای مادران باردار تحت شبکه بهداشتی درمانی کشور توزیع شد. همچنین پروژه پایلوت غنیسازی آرد با ویتامین D و پنجمین بررسی ملی برنامه کنترل و پیشگیری از اختلالات ناشی از کمبود یدIDO اجرا شد. از دیگر اقدامات وزارت بهداشت میتوان به نظارت بر انواع روغنها اشاره کرد که در اثر آن کیفیت روغنهای خوراکی بهبود یافت و اسید چرب ترانس کاهش پیدا کرد. استاندارهای مارگارین، روغن پالم، روغن نیمه جامد مصرف خانوار بازنگری و استاندارد شورتنینگها
(روغن صنف و صنعت) تدوین شد.
همچنین واردات روغن پالم از طریق کارگروه تخصصی تغذیه به ۳۰ درصد کاهش یافت. ۳۳۶ مرکز بهداشتی درمانی مجری پزشک خانواده احداث و پنج هزار و ۸۳۵ باب خانه بهداشت تعمیر و تجهیز شد و در ۲۰۴۷ محل زیست پزشک تجهیز تعمیرات اساسی صورت گرفت. در زمینه برنامه پزشک خانواده و بیمه روستایی شش هزار و ۸۵۲ نفر پزشک عمومی و پنج هزار و ۲۵۸ نفر ماما و ۱۱۸۸ نفر دندانپزشک عمومی در مراکز مجری برنامه پزشک خانواده و ۱۲۲ نفر بهداشت کار دهان و دندان مشغول به کار شدند.
توسعه مدیریت و منابع
در این زمینه در ۶۴ بیمارستان بالغ بر ۱۰ هزار و ۳۰۰ تخت از ابتدای دولت یازدهم تاکنون افتتاح و بهرهبرداری شد. همچنین اجرای طرح تکمیل ۲۱ هزار تخت بیمارستانی با متوسط پیشرفتی بالغ بر ۶۸ درصد آغاز و بالغ بر ۳۳۵۶ تخت بیمارستانی از طرح ذکر شده راهاندازی شد. همچنین طرح هتلینگ در ۵۷۰ بیمارستان کشور شامل: بهسازی، تعمیرات اساسی، اصلاح تاسیسات زیربنایی، استانداردسازی اتاقهای عملی و اورژانسهای بیمارستانی با متوسط ۸۰ درصد پیشرفت اجرا شد.
طرح تحول سلامت
در طرح جامع سلامت نیز همانطور که در ابتدای مطلب به آن اشاره شد، استانداردسازی و بهبود فضای بلوکهای زایمان با تعداد ۲۹۲ پروژه و پیشرفتی بالغ بر ۶۰ درصد صورت گرفت و طرح ساماندهی و ایجاد کلینیکهای ویژه با رویکردهای نوین و با تاکید بر معماری بومی (ایرانی-اسلامی) با تعداد ۲۲۷ پروژه و پیشرفتی بالغ بر ۲۶ درصد صورت گرفت. همچنین طرح بهسازی و ایجاد اورژانسهای بیمارستان در سطح کشور با تعداد ۱۱۸ پروژه و پیشرفتی بالغ بر ۳۲ درصد انجام شد. طرح احداث مراکز غربالگری و تشخیصی سرطان و شیمیدرمانی با تعداد ۱۱۰ پروژه و پیشرفتی بالغ بر ۲۸ درصد صورت گرفت و طرح تکمیل تعداد ۱۹۵۵ خانه بهداشت که تعداد ۱۷۴۴ پروژه اجرا شد و گفته شده ۱۹۹ پروژه دیگر با میانگین پیشرفت ۶۹ درصد در دست اجراست. از دیگر اقدامات انجامشده در طرح تحول سلامت ۳۴۲ مرکز بهداشتی درمانی روستایی در کشور با پیشرفتی بالغ بر ۳۲ درصد ساخته شد و ۲۸۰۰ دستگاه آمبولانس تامین و بالغ بر ۱۴۰۰ آمبولانس در سراسر کشور توزیع شد. یکی دیگر از مهمترین اقدامات وزارت بهداشت در طرح تحول سلامت طراحی سیستم ارزیابی پوشش همگانی سلامت بود.
پروژههای توسعهای برنامه تحول نظام سلامت
در بحث پروژههای توسعهای طرح تحول سلامت میتوان به ایجاد، توسعه و تجهیز ۱۷۱۴ تخت بخش مراقبتهای ویژه بیمارستانی، ایجاد و توسعه و ساخت ۶۴۴۰ مطب در قالب ۲۵۰ کلینیک ویژه، ایجاد، توسعه و ساخت ۱۸۰۰ واحد زایمان LDR در ۳۶۶ بلوک زایمانی، ساخت ۱۲۵ بخش اورژانس مرکز تروما و ریفرال، اتمام توسعه و بهسازی ۷۲ بخش اورژانس و نوسازی ۳۵۸ بخش اورژانس، ایجاد، استانداردسازی و تکمیل و تجهیز ۱۸ بخش BICU در سراسر کشور، راهاندازی، توسعه و ایجاد ۱۸۰ تخت مراقبتهای ویژه سوختگی، راهاندازی هفت مرکز درمان فوق تخصصی سوختگی در کشور، استانداردسازی و تکمیل و تجهیز ۱۱ مرکز درمان مسمومیت در بیمارستانهای کشور و افزایش تعداد تختهای روانپزشکی در بیمارستانهای عمومی هزارتخته اشاره کرد.
کاهش هزینه بستری مردم از ۳۷ به ۸ درصد
آمار به دست آمده نشان میدهد در این چهار سال ۱۰ میلیون و ۶۷۷ هزار نفر که قبلا فاقد پوشش بیمه سلامت بودهاند، تحت این پوشش بیمهای قرار گرفتند. میزان پرداختی بیماران بستری در بیمارستانهای وزارت بهداشت بسیار کمتر شد و سهم مردم از هزینه بستری از ۳۷ به ۵/۸ درصد کاهش پیدا کرد. همچنین ارجاع مردم برای خرید دارو و تجهیزات از حدود ۱۰۰ درصد موارد به سه درصد کاهش پیدا کرد. ۱۶ میلیون و ۵۰۰ بیمار بستری در بیمارستانهای دانشگاهی مورد حمایت مالی قرار گرفتند و بیماران بستری در برابر هزینههای کمرشکن در بیمارستانهای دولتی برای ۴/۷۷ درصد جمعیت کشور به صورت هدفمند از حمایت مالی برخوردار شدند و قیمت انواع لوازم و تجهیزات پزشکی پرمصرف ۴۲ درصد کاهش پیدا کرد.
برنامه ترویج زایمان طبیعی
در این زمینه فرانشیز زایمان طبیعی رایگان شد و طبق آخرین آمار یک میلیون و ۴۳۱ هزار و ۲۴۵ زایمان طبیعی رایگان در سراسر کشور صورت گرفت و سزارین از ۵/۶ درصد مطلق معادل ۶/۱۱ درصد پایه کاهش پیدا کرد. همچنین ۱۸۰۰ اتاقL DR در ۳۶۶ بلوک زایمانی توسعه یافته و ۸۶۵ اتاقL DR (واحد یک نفره زایمان) با میانگین پیشرفت ۴۳ درصدی ساخته و تجهیز شد. ۱۷ مرکز جدید درمان ناباروری با تمرکز بر مناطق محروم به ویژه در شش استان فاقد مرکز یاسوج، زاهدان، هرمزگان، شهرکرد، گلستان، لرستان ایجاد شد و ۲۴ مرکز درمان ناباروری موجود توسعه و تجهیز شد. همچنین پوشش ۸۵ درصدی هزینههای درمان ناباروری با تعرفه دولتی برای زوجهای نابارور اقشار محروم صورت گرفت.
صدور الکترونیکی پروانههای موسسات پزشکی
در این مورد میتوان از یکپارچهسازی اطلاعات موسسات پزشکی کل کشور، ایجاد بستر آماری مناسب برای برنامهریزیهای کلان خدمات درمانی، به حداقل رسیدن نقش نیروی انسانی در این زمینه، حذف رفت و آمدهای بسیار و کاهش تخلفات، استقرار کامل سطحبندی خدمات درمانی به طور مکانیزه در کشور، استفاده از سایر بانکهای اطلاعاتی مرتبط برای تسهیل صدور پروانه موسسات پزشکی و اصلاح و تسهیل فرآیند صدور پروانه موسسه پزشکی و نظارت دقیقتر بر فعالیت موسسات درمانی اشاره کرد.
در انتها به ضرس قاطع میتوان گفت وزارت بهداشت و وزارت خارجه برای برداشتن تحریمها و واردات داروهای کمیاب به داخل و همچنین تامین مالی و کمک بودجهای برای اجرای طرحهای قاضیزاده، حوزه بهداشت و سلامت به کارآمدترین و موفقترین حوزههای تحت مدیریت دولت یازدهم تبدیل شده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد