ضربات مداوم ترامپ به بازارهای جهانی
جهان‌صنعت- دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات‌متحده بار دیگر با اقدامی غیرمنتظره، فضای تجارت جهانی را متزلزل کرد. او روز شنبه در پیامی در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که از ابتدای ماه آگوست، تمامی کالاهای وارداتی از اتحادیه اروپا و مکزیک مشمول تعرفه ۳۰درصدی خواهند شد. این تصمیم در شرایطی اعلام شد که بسیاری از مقامات در بروکسل و مکزیکوسیتی امیدوار بودند مذاکرات تجاری پرتنش با آمریکا به توافقی نهایی منجر شود. انتشار این تصمیم در فضای مجازی، آن هم پیش از هرگونه اطلاع‌رسانی رسمی یا دیپلماتیک باعث شوک فوری در بازارهای مالی و واکنش منفی معامله‌گران شد. سیاست جدید ترامپ ادامه‌ای است بر رویکرد حمایت‌گرایانه «اول آمریکا» که هدف آن بازگرداندن مزیت تجاری به صنایع داخلی ایالات متحده و فشار بر شرکای تجاری برای دادن امتیازهای بیشتر است. با این حال، زمان‌بندی و شیوه اعلام تعرفه باعث شده تا ناظران، این اقدام را نه‌فقط یک تاکتیک تجاری بلکه حرکتی آشکار در جهت تنش‌زایی در روند مذاکرات بدانند. اعمال تعرفه بر واردات از دو شریک اصلی تجاری آمریکا، سوالات متعددی را در مورد پیامدهای سیاسی و اقتصادی این تصمیم به‌وجود آورده است. آیا این یک ابزار فشار برای امتیازگیری بیشتر است یا آغازی برای یک موج تازه از جنگ تجاری؟ در هر صورت، اقدام اخیر ترامپ فضای بی‌ثبات جدیدی را برای بازارها و سیاست بین‌الملل رقم زده است.
آشفتگی بازارها
بازارهای جهانی به‌شدت به تصمیم تعرفه‌ای جدید واکنش نشان دادند. یورو و پزوی مکزیک در معاملات آسیایی به شدت تحت فشار فروش قرار گرفتند. شاخص‌های بورسی در آمریکا نیز هفته را با افت به پایان رساندند. به‌گفته کارل شاموتا، استراتژیست ارشد بازار در شرکت کورپی در تورنتو، «در هفته گذشته، معامله‌گران خود را برای گسترش سیاست تعرفه‌ای آماده کرده بودند اما تعرفه ۳۰درصدی فراتر از انتظارات بود و به همین خاطر همه شاخص‌های اصلی بازار سهام در پایان هفته در محدوده منفی بسته شدند.» او هشدار می‌دهد که آثار این سیاست به‌مراتب فراتر از افت‌های مقطعی در بازارها خواهد بود. «در نقطه‌ای نزدیک، مشخص خواهد شد که دستورکار حمایت‌گرایانه ترامپ، هنوز به‌درستی در قیمت ارزها، دارایی‌ها و شاخص‌های نوسان لحاظ نشده است. به‌زودی یا بازارها تسلیم خواهند شد یا کاخ سفید عقب‌نشینی خواهد کرد.»
در لندن، مایکل براون، استراتژیست ارشد بازار در پپراستون، فضای عدم قطعیت را ناشی از تاکتیک افزایش تنش برای دستیابی به توافق دانست و بیان کرد: هنوز تا اول آگوست سه هفته باقی مانده که در چنین شرایطی، معادل یک عمر است. این اقدام جدید نیز می‌تواند بخشی از همان سیاست باشد. اگر اروپا واکنش متقابل نشان دهد، ممکن است دور جدیدی از تشدید تنش تجاری آغاز شود. به گفته او، حتی اگر این تعرفه صرفا یک ابزار چانه‌زنی باشد، بازارها باید احتمال تحقق آن را در قیمت‌ها لحاظ کنند. برای یک اقتصاد صادرات‌محور که قرار است به بازار اصلی خود کالا بفروشد، تعرفه ۳۰درصدی یک فاجعه است. چنین اقتصادی قادر به تاب‌آوری در برابر چنین شوکی نیست.
اروپا مردد میان انفعال و واکنش
تصمیم ناگهانی دونالد ترامپ برای اعمال تعرفه ۳۰درصدی بر واردات کالا از اتحادیه اروپا در حالی اعلام شد که مقامات اروپایی به دستیابی به یک توافق جامع تجاری با ایالات متحده امید بسته بودند. پس از ماه‌ها مذاکره فشرده، بروکسل آماده بود که به نقطه پایانی این گفت‌وگوها برسد اما انتشار این تصمیم به‌صورت یک پست در شبکه‌های اجتماعی و نه از طریق کانال‌های رسمی دیپلماتیک نه‌تنها غافلگیرکننده بود بلکه ضربه‌ای جدی به فضای دیپلماتیک شکننده میان دو سوی آتلانتیک وارد کرد.
