صنعت حلال، فراتر از تصورات
جهان‌صنعت- اگر صنعت حلال را تنها به قسمت کوچکی از صنعت غذا تقلیل دهیم دچار اشتباه فاحشی شده‌ایم. در حقیقت این صنعت بسیار بزرگ‌تر از آن است که می‌پنداریم و زیرشاخه‌های بسیار بیشتری را شامل می‌شود. جمعیت مسلمانان جهان در چند دهه گذشته به طور قابل توجهی افزایش یافته است. براساس برآوردها، مسلمانان حدود ۹/۱میلیارد نفر از جمعیت کلی جهان را تشکیل می‌دهند که تقریبا ۲۴درصد از کل جمعیت را شامل می‌شود. این افزایش جمعیت عمدتا به دلیل نرخ بالای زاد و ولد در کشورهای اسلامی و نیز گرایش‌های مذهبی و فرهنگی در جوامع مختلف است. کشورهای اندونزی، پاکستان و هند به عنوان سه کشور با بالاترین تعداد مسلمان شناخته می‌شوند. اندونزی با بیش از ۲۳۰میلیون مسلمان، بزرگ‌ترین کشور مسلمان در جهان است. پاکستان و هند به ترتیب با جمعیت‌های حدود ۲۰۰میلیون و ۱۸۰میلیون مسلمان، در رده‌های بعدی قرار دارند. سایر کشورهای با جمعیت مسلمان زیاد شامل بنگلادش، مصر، ترکیه، ایران و نیجریه هستند. این افزایش جمعیت مسلمانان، تاثیرات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای داشته و به رشد بازارهای مختلف، از جمله صنعت حلال، کمک کرده است. کشورهای با جمعیت مسلمان بالا به دلیل تنوع فرهنگی و نیازهای مختلف غذایی، به سمت تولید و عرضه محصولات حلال روی آوردند و این امر به توسعه اقتصادی و تجاری آنها کمک کرده است.
گسترش بازارهای صادراتی
در سال‌های اخیر با افزایش آگاهی از استانداردهای غذایی و توجه به سلامت مصرف‌کنندگان، تقاضا برای محصولات حلال در ایران رشد زیادی داشته است. این موضوع همچنین با گسترش بازارهای صادراتی محصولات حلال به کشورهای دیگر به‌ویژه کشورهای اسلامی و غیر اسلامی مرتبط است. ایران به عنوان یک کشور با توریسم مذهبی، پتانسیل بالایی برای تولید و عرضه محصولات حلال برای زائران و گردشگران دارد. حکومت نیز با ارائه قوانین و مقررات مختلف تلاش کرده است تا به استانداردسازی تولیدات حلال و تامین اعتبار برای گواهینامه‌های حلال بپردازد. سازمان‌های مختلفی در ایران مسوول نظارت بر کیفیت و انطباق محصولات با الزامات شرعی هستند. علاوه‌براین صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی نیز در حال گسترش محصولات حلال خود هستند. فرهنگ و سنت‌های ایرانی به شدت متکی به اصول اسلامی است. غذاهای حلال، مراسم مذهبی و جشن‌های سنتی در ایران به خوبی با اصول ارزش‌های اسلامی هماهنگ است. وجود رستوران‌ها و اماکن اقامتی که به ارائه خدمات حلال می‌پردازند، می‌تواند به جذب گردشگران مسلمان کمک کند. این مساله نشان‌دهنده این است که بازار حلال نه‌تنها محدود به مواد غذایی می‌شود بلکه شامل طیف وسیعی از محصولات دیگر نیز هست. باوجود تمام این موارد هنوز چالش‌های گوناگونی در برابر این صنعت در کشور وجود دارد که اجازه نداده است سهم ایران در بازار جهانی صنعت حتی به یک‌درصد برسد.
حلال به صورت عام
پیمان فلسفی، نایب‌رییس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» به اقدامات انجام شده تا به اینجای کار از سوی نهاد‌های مربوطه پرداخته است. فلسفی گفت: امروزه صنعت حلال در جهان از جایگاه بالایی برخوردار است و بخشی از اقتصاد جهانی را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهد. اگر حلال را به مفهوم عام در نظر بگیریم حوزه‌های گوناگونی را شامل می‌شود. این حوزه‌ها محصولات غذایی، محصولات فرآوری شده کشاورزی و دامی، انواع دارو، انواع پوشاک و مد، بانکداری و گردشگری را شامل می‌شود. در تمام دنیا این موضوع موردنظر قرار گرفته است و کشورهای اسلامی و حتی غیر‌اسلامی به خاطر گردش مالی عظیم این صنعت آن را مدنظر قرار داده‌اند. کیفیت محصولات حلال امروزه به عنوان یک سبک زندگی برای مسلمانان شناخته می‌شود و براساس عقاید شریعت مقدس اسلام پایه‌گذاری شده است. جمعیت مسلمانان جهان که جمعیت آنها بیش از یک‌ونیم میلیارد نفر است به این موضوع توجه دارند و آن را مدنظر قرار می‌دهند.
جهان به دنبال استفاده از ظرفیت‌های صنعت
این نماینده مجلس ادامه داد: کشورهای دیگر در چهارگوشه جهان به دنبال استفاده از ظرفیت‌های حلال هستند و نخستین استاندارد غذای حلال را کشورهای غربی نوشتند و ایالات‌متحده و اروپا همگی استاندارد غذای حلال دارند. از سوی دیگر سازمان استانداردسازی کشورهای عضو کنفرانس اسلامی سال‌هاست که روی بحث استاندارد حلال کار می‌کنند؛ کشور مالزی بر مبنای فقه اهل سنت حدود ۴۰سال پیش برای نخستین‌بار به سراغ این مساله رفت و کشورهای دیگر پس از آن، این کار را انجام دادند. سازمان استانداردسازی کشورهای عضو کنفرانس که مقر آن در ترکیه است با گذاشتن تمرکز روی مساله حلال براساس فقه اهل سنت و فقه جعفری شیعه یک استاندارد مشترک تاسیس کرده‌اند. این قضیه خود افتخاری برای کشورهای اسلامی است که با غلبه بر اختلافات‌شان توانسته‌اند یک راهکار مشترک در غالب سازمان استانداردسازی کشورهای عضو کنفرانس اسلامی ارائه دهند.
تاریخچه قانونگذاری‌ها
فلسفی افزود: اقتصاد جهانی در حال بهره‌گیری از این موضوع است اما متاسفانه کشور ما در این موارد با چالش‌های گوناگونی طی چند سال گذشته دست‌وپنجه نرم کرده است. چالش استانداردسازی این موضوع یکی از مهم‌ترین این چالش‌هاست.
در سال۱۳۹۸ قانونی درباره این موضوع تصویب شد که در آن سازمان استاندارد به عنوان متولی این امر در نظر گرفته شد و محصولات دامی و شیلاتی خود قانون دیگری برای بحث ذبح اسلامی وجود دارد که در سال۱۳۸۷ به تصویب رسیده و متولی نظارت بر ذبح شرعی را نمایندگی ولی‌فقیه در وزارت جهاد کشاورزی در نظر گرفته که زیر نظر دفتر رهبری است. این امر
تحت نظارت عالی مقام معظم رهبری حرکتی مبارک بوده و نظر علما و مراجع معظم تشیع نیز در آن مورد توجه و رویکرد فقهی تشیع پایه این امر بوده است. با تمام این تفاسیر و اقدامات مثبت هنوز با آنچه باید فاصله وجود دارد. در کشور ما تمام محصولات غذایی، پوشاک و صنعت توریسم تماما حلال است. ما در جزایر کشور سواحلی داریم که در آن گردشگری حلال مدنظر بوده است و خانواده‌های اسلامی می‌توانند با خیال آسوده از ساحل استفاده کنند. این امر می‌تواند الهام‌بخش دیگر کشورهای مسلمان و غیر‌مسلمان باشد که می‌خواهند از مزیت‌های گردشگری اسلامی استفاده کنند.
