صنعتی که گاز ارزان آن را بد عادت کرد

جهان صنعت- سیاستگذاری‌های اشتباه باعث شده که بخش زیادی از مجتمع‌های پتروشیمی در ایران گاز محور باشند؛ این همان نکته‌ای است که سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی بدان اشاره کرده است. حمید حسینی در توضیح آن می‌گوید: «ارزان بودن قیمت گاز در ایران باعث شده که بیشتر واحدهای پتروشیمی به سمت این خوراک بروند. در مقابل تخفیف‌های سنگینی که دولت برای گاز در نظر می‌گرفت تخفیف‌ها در خوراک‌هایی مثل نفتا یا میعانات گازی حداقلی بوده است.» تخفیف‌های سنگین دولت برای خوراک گاز حالا یک رقابت ناعادلانه در صنعت پتروشیمی ایجاد کرده

طوری که طبق گفته‌های این کارشناس حوزه انرژی، «واحدهایی که از گاز به عنوان خوراک استفاده می‌کنند بازدهی ۶۰ تا ۷۰‌درصدی را دارند اما واحدهایی که از نفتا استفاده می‌کنند بازدهی‌شان به زور به ۱۰‌درصد می‌رسد.» ظرفیت امروز صنعت پتروشیمی در کشور ما چیزی حدود ۹۶‌میلیون تن بوده اما حدود ۷۷‌میلیون تن آن فعال است. به عبارت دیگر ما حدود ۲۰‌میلیون تن ظرفیت ساخته شده در پتروشیمی داریم که به دلیل کسری گاز قابلیت استفاده از آن وجود ندارد. سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی با اشاره به اینکه مهم‌ترین چالش‌های امروز ما در صنعت پتروشیمی کمبود خوراک است، تاکید کرد: ظرفیت امروز صنعت پتروشیمی در کشور ما چیزی حدود ۹۶‌میلیون تن است اما حدود ۷۷‌میلیون تن آن فعال است. به عبارت دیگر ما حدود ۲۰‌میلیون تن ظرفیت ساخته شده در پتروشیمی داریم که به دلیل کسری گاز قابلیت استفاده از آن وجود ندارد. برای حل این چالش فکر می‌کنم باید به سراغ بهینه‌سازی مصرف برویم چراکه افزایش ظرفیت تولید بدون کنترل مصرف هیچ فایده‌ای نخواهد داشت. او ادامه داد: مشکل دیگر ما در صنعت پتروشیمی مساله سرمایه‌گذاری است.

براساس هدف‌گذاری انجام شده قرار است که ظرفیت تولید پتروشیمی در کشور ما به ۱۲۴‌میلیون تن برسد. ایجاد چنین ظرفیتی سرمایه‌گذاری سنگینی نیاز دارد چراکه این صنعت به شدت سرمایه بر و تکنولوژی محور است اما متاسفانه به دلیل شرایط تحریمی ما ناچار به تکرار طرح‌های پتروشیمی شدیم و خیلی سراغ صنایع‌ های‌تک و صنایع با تکنولوژی روز و ارزش‌افزوده بالا نرفتیم. بدون شک حل مساله سرمایه‌گذاری در پتروشیمی و سایر صنایع کشور جز با دیپلماسی، مذاکره و تعاملات جهانی قابل حل نیست. این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به این نکته که بخشی از مشکلات این صنعت هم به سیاستگذاری‌های داخلی برمی‌گردد، اظهار داشت: به‌عنوان مثال قیمت‌گذاری در این صنعت به درستی در کشورمان انجام نشده است به طوری که صنایع در زنجیره‌های پایین دست مجبور به خرید مواد اولیه خود به قیمت‌های جهانی بودند و این در حالی است که در زنجیره‌های بالادست به طور معمول خوراک‌ها و مواد اولیه با قیمت‌های ارزان و با تخفیف‌های سنگین عرضه می‌شوند. همین مساله باعث شده که در توسعه صنایع پتروشیمی توجهی به خوراک مصرفی آنها نشود. از آنجایی که در سال‌های گذشته قیمت گاز در ایران بسیار ارزان بوده بیشتر پتروشیمی‌ها به سمت این خوراک رفته‌اند چراکه تخفیف‌ها در خوراک‌هایی مثل نفتا یا میعانات گازی حداقلی بوده است. جالب است که بدانید واحدهایی که از گاز به عنوان خوراک استفاده می‌کنند بازدهی ۶۰ تا ۷۰‌درصدی دارند اما واحدهایی که از نفتا استفاده می‌کنند بازدهی‌شان حدود ۱۰‌درصد است. به گفته سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی، در حال حاضر ال‌پی‌جی، نفتا، میعانات گازی و گاز  چهار خوراک اصلی مصرفی در صنعت پتروشیمی است.

منبع: بازار