صلح خونین

جهانصنعت- پس از دوسال جنگ ویرانگر، ۷۰هزار کشته و صدهاهزار آواره و مجروح در نوار غزه، سرانجام به ظاهر هم که شده به نظر میرسد با طرح ترامپ و موفقیتآمیز بودن مذاکرات در شرمالشیخ، این جنگ پایان یافته باشد. در همین رابطه و در مهمترین اتفاقات صورت گرفته از ظهر پنجشنبه به این سو، ترامپ به مصر میرود و گویا قرار است با سفر به سرزمینهای اشغالی در پارلمان رژیم صهیونیستی نیز سخرانی کند تا این دستاور را به طور کامل به نام خود ثبت کرده و از آن بهرهبرداری کند.
از سوی دیگر در حالی که کشورهای منطقه از طرح ترامپ و آتشبس نهایی استقبال کردهاند، در تازهترین رویداد صورت گرفته کابینه امنیتی رژیمصهیونیستی نیز با مفاد آتشبس به صورت رسمی موافقت کرده است به طوری که بنابر اعلام دفتر بنیامین نتانیاهو، کابینه امنیتی توافق را به منظور آزادی گروگانها تصویب کرده و در نتیجه آتشبس از روز گذشته به صورت رسمی لازمالجرا شده است. از نکات مهم صورت گرفته در جلسه کابینه امنیتی رژیم صهیونیستی این است که استیو ویتکاف، نماینده ترامپ و مذاکرهکننده ارشد آمریکا و همچنین جرد کوشنر، داماد ترامپ و معمار توافق ابراهیم در دولت اول او نیز در این جلسه حاضر بودهاند.
چه کارهایی قرار است انجام شود؟
در همین رابطه و در حالی که آتشبس به صورت رسمی اجرایی شده، قرار است در نخستین اقدام تمامی گروگانهای رژیم صهیونیستی چه زنده و چه مرده حداکثر تا روز دوشنبه آزاد شوند. سپس همزمان با اینکه ترامپ به سرزمینهای اشغالی سفر میکند، قرار است دوهزار زندانی فلسطینی نیز آزاد شوند که البته اسرائیلیها از هم اکنون اعلام کردهاند که برخی از شخصیتها را آزاد نخواهند کرد.
از سوی دیگر منابع خبری مانند الجزیره اعلام کردهاند که روند عقبنشینی ارتش رژیم صهیونیستی از برخی محلههای غزه در روز جمعه آغاز شده و برخی از آوارگان همزمان با بیرون رفتن نیروهای اسرائیلی به محلههای النصر، التفاح و الصفطاوی بازگشتهاند.
البته مساله مهم در این عقبنشینی این است که مطابق با طرح توافق، ارتش صهیونیستی قرار است تا خط زرد مشخص شده تخلیه شود و طبق گفته بعضی تحلیلگران در حدود ۶کیلومتر از خاک غزه و مرز سرزمینهای اشغالی به عنوان منطقه حائل در دست نیروهای اسرائیلی باقی خواهد ماند. همچنین در حالی که گفته میشود تا ۴۸ساعت آینده و با آزاد شدن گروگانها، عقبنشینی نیروهای اسرائیلی به خط زرد تکمیل میشود که برخی ناظران غربی معتقدند، ۶کیلومتر خط حائل در نوار غزه از جمله مواردی است که به نفع نتانیاهو تمام میشود زیرا او همزمان با اینکه میتواند آزادی تمامی گروگانها را به مردم به عنوان دستاورد بفروشد بلکه از لحاظ امنیتی نیز میتواند مدعی نوعی عمق استراتژیک با اشغال بخشهایی از نوار غزه در مرزهای سرزمینهای اشغالی باشد.
شاید به همین دلیل است که اکنون برخی منابع صهیونیستی گزارش دادهاند، نتانیاهو در تلاش است با استفاده از فرصت به وجود آمده انتخابات زودهنگام پارلمانی برگزار کند. این امر از آنجا حائز اهمیت است که به واسطه شرایط کنونی، او نهتنها میتواند اعضای حزب لیکود را متقاعد سازد بلکه میخواهد از حمایت مردمی از معامله توافق آتشبس و تبادل اسرا در غزه بهرهبرداری کند. در همین رابطه برخی دیگر از کارشناسان نیز معتقدند، عمر دولت نتانیاهو بستگی به حفظ ائتلاف تندروها دارد و اگر وی در خصوص این ائتلاف احساس خطر کند، ممکن است با آغاز جنگی دوباره که حتی میتواند ریسک درگیری با ایران را به همراه داشته باشد، تمام تلاش خود را برای استفاده حداکثری از شرایط بحرانی به منظور حفظ جایگاه خود انجام دهد. این موضوع از آنجا حائز اهمیت بیشتر میشود که بدانیم ایتامار بنگویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی، روز پنجشنبه مدعی شده، اگر دولت حماس برچیده نشود و به گفتن این حرف اکتفا کنند که برچیده شده است، حزب قدرت یهود، کابینه نتانیاهو را سرنگون خواهد کرد.
ابهامات آینده
با توجه به اینکه آتشبس و پایان کشتار غیرنظامیان در نوار غزه خبر خوبی محسوب میشود اما در مورد پایدار بودن آتشبس و صلح نهایی هنوز ابهامات زیادی وجود دارد. میدانیم که ترامپ طرح ۲۰مادهای را مطرح کرد که مطابق با آن مذاکرات صورت گرفته و توافق نهایی حاصل شد. در این طرح بازسازی سریع غزه، ارسال فوری کمکهای بشردوستانه، عدم جابهجایی و کوچ اجباری فلسطینیان از منطقه، آزادی گروگانها و زندانیان از دو طرف و همچنین اداره غزه توسط تیمی تکنوکرات به ریاست تونی بلر، نخستوزیر اسبق بریتانیا مورد تاکید قرار گرفته است اما از سوی مقابل خلع سلاح حماس و عدم حضور این جنبش در آینده اداره نوار غزه نیز از جمله موارد مندرج شده در طرح ۲۰مادهای است که در ابتدای امر با مخالفت رهبران حماس مواجه شد.
بنابراین در حال حاضر هنوز کاملا مشخص نیست که آیا حماس واقعا موضوع خلع سلاح خود را به طور کامل پذیرفته یا اینکه این قضیه قرار است در مذاکرات آتی مورد بحث قرار بگیرد. در این میان برخی تحلیلگران معتقدند که بعید به نظر میرسد حماس خلعسلاح را که به منزله تسلیم است بپذیرد؛ در نتیجه ممکن است در شرایط کنونی این اقدام یک حرکت تاکتیکی از سوی این جنبش برای بازسازی خود باشد.
علاوه بر این مساله بازسازی ویرانههای غزه که به صدهامیلیارد دلار سرمایهگذاری نیاز دارد نیز همچنان در هالهای از ابهام است زیرا شدت ویرانیها به گونهای است که طبق برخی از گزارشها، تنها آواربرداری خرابهها چیزی در حدود ۱۵سال زمان نیاز دارد. از طرف دیگر موضوع مهم بازسازی اجتماعی و روانی مردمی است که در طول دو سال گذشته با یک نسلکشی گسترده مواجه شدهاند. در نتیجه این موضوع به گفته برخی تحلیلگران یک دورنمای امیدوار کننده ولی بدون پشتوانه واقعی است. همچنین در حالی که یورونیوز روز گذشته گزارش داده که مقامات آمریکا اعلام کردند که ایالات متحده حدود ۲۰۰ سرباز به رژیم صهیونیستی اعزام میکند تا در چارچوب تیمی متشکل از کشورهای همپیمان و سازمانهای غیردولتی و نهادهای خصوصی به اجرای توافق آتشبس در غزه کمک کرده و بر آن نظارت کنند. برخی از کارشناسان معتقدند که با توجه به اینکه طرح صلح فعلی به نفع آمریکا و رژیمصهیونیستی بوده، ممکن است در راهبردی فریبکارانه، دولت نتانیاهو با چراغ سبز دولت ترامپ، پس از آزادی گروگانها، نقشهای جدید برای مقابله با حماس و جنبشهای فلسطینی داشته باشد که این امر به طور قطع سطحی دیگر از درگیری و تنش را در منطقه آغاز خواهد کرد.