صلح تحمیلی
محمدرضا ستاری- ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین به همراه تقریبا تمام رهبران قدرت‌های اروپایی به واشنگتن می‌رود، این سفر در حالی‌است که این بار ملاقاتش با ترامپ در فضایی کاملا متفاوت صورت می‌گیرد زیرا از یک‌سو این دیدار بلافاصله پس از مذاکرات ترامپ با پوتین در آلاسکا صورت گرفته و از سوی دیگر دفعه قبل که زلنسکی به واشنگتن رفته بود توسط ترامپ و تیم دولتش به بی‌سابقه‌ترین شکل ممکن مورد انتقاد و اهانت قرار گرفت. در همین رابطه و در حالی که این دیدارها می‌تواند به میزان زیادی سرنوشت جنگ اوکراین به عنوان مهم‌ترین بحران امنیتی اروپا پس از جنگ جهان دوم را مشخص کند، سران اروپا به همراه رییس‌جمهوری اوکراین در این هراس به سر می‌برند که ترامپ با تحمیل خواسته‌های خود و امتیاز دادن به پوتین، صلحی را برای آنها به ارمغان بیاورد که از هر جهت به ضررشان در مقابله با مسکو باشد.
درخواست بسیار مهم ترامپ
در چنین شرایطی و همزمان با سفر زلنسکی به واشنگتن و اینکه گفته می‌شود احتمال دارد این دیدار مقدمه‌ای برای ملاقات وی با پوتین باشد، تنها چند ساعت قبل از دیدار با رییس‌جمهوری اوکراین، ترامپ طی پیامی اعلام کرد که زلنسکی نه‌تنها باید از کریمه دست بکشد بلکه موضوع پیوستن به ناتو را نیز باید فراموش کند. ترامپ همچنین افزود که وی اگر مایل باشد می‌تواند فورا به جنگ پایان دهد؛ البته می‌تواند ادامه هم بدهد؛ به یاد بیاورید که ماجرا چگونه آغاز شد.
صحبت‌های ترامپ در حالی مطرح شده که زلنسکی و رهبران اروپایی هرگونه واگذاری زمین به روسیه را رد کرده و خواستار پایان سریع و مطمئن جنگ با تضمین‌های امنیتی به اوکراین هستند. در همین راستا طبق گزارشی که یورونیوز به نقل از نیویورک‌تایمز منتشر کرده، یکی از دلایل اصلی عزم رهبران اروپایی به همراهی ولودیمیر زلنسکی در دیدار با دونالد ترامپ این است که آنها نگرانند در این دیدار صحنه‌ای مشابه آنچه در دیدار رهبران دو کشور در ماه فوریه در کاخ سفید اتفاق افتاد، رخ دهد.
در آن جلسه ترامپ ضمن سرزنش شدید رییس‌جمهوری اوکراین گفت که کارت برنده‌ای در جنگ با روسیه ندارد. این عبارت عملا به این معنا بود که اوکراین مجبور به تسلیم در برابر خواسته‌های روسیه به عنوان یک قدرت بین‌المللی است.
وحشت اروپا و اوکراین
در واقع طبق گزارشی که روز گذشته خبرگزاری رویترز منتشر کرد، نگرانی زلنسکی و اروپایی‌ها این است که ترامپ پیش‌تر از پیشنهاد کی‌یف برای آتش‌بس فوری به‌منظور آغاز گفت‌وگوهای صلح حمایت کرده بود اما پس از نشست با پوتین تغییر موضع داد و به سمت رویکرد مطلوب روسیه یعنی مذاکره برای یک توافق جامع در حالی که جنگ ادامه دارد، گرایش نشان داد. بنابراین زلنسکی پس از ورود به واشنگتن در شامگاه یکشنبه در پیام‌رسان تلگرام نوشت: از رییس‌جمهور ایالات متحده برای دعوت او سپاسگزارم. ما همگی به یک اندازه می‌خواهیم این جنگ را سریع و پایدار پایان دهیم. روسیه باید این جنگ را که خود آغاز کرده، پایان دهد و امیدوارم که قدرت مشترک ما با آمریکا و دوستان اروپایی، روسیه را به صلح واقعی وادار کند. لازم به ذکر است، چارچوب پیشنهادی پوتین عملا برای زلنسکی غیرقابل پذیرش به نظر می‌رسد زیرا نیروهای اوکراین در منطقه دونتسک مواضع مستحکمی دارند و شهرها و ارتفاعات این منطقه به عنوان خط دفاعی حیاتی برای سد کردن حملات روسیه عمل می‌کنند. بنابراین اوکراین در هر توافق صلحی خواهان تضمین‌های امنیتی کافی است تا روسیه که در سال ۲۰۱۴ شبه‌جزیره کریمه را اشغال کرد و در سال ۲۰۲۲ دست به تهاجم کامل زد دیگر نتواند حمله‌ای را تکرار کند.
رهبران اروپایی که نگران بودند پس از نشستی که به آن دعوت نشده بودند از گفت‌وگوها کنار گذاشته شوند، روز یکشنبه با زلنسکی تماس گرفتند تا استراتژی مشترکی را برای دیدار با ترامپ در روز دوشنبه هماهنگ کنند. در همین رابطه الکساندر مِرِژکو، نماینده پارلمان اوکراین از حزب حاکم زلنسکی به رویترز گفت: این مهم است که اروپایی‌ها آنجا باشند؛ ترامپ برایشان احترام قائل است و در حضورشان رفتار متفاوتی دارد. مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا نیز در گفت‌وگو با شبکه CBS این ایده را رد کرد که رهبران اروپایی برای محافظت از زلنسکی به واشنگتن می‌آیند. او گفت: «آنها فردا به اینجا نمی‌آیند تا جلوی زورگویی زلنسکی را بگیرند. آنها می‌آیند چون ما با اروپایی‌ها همکاری داشته‌ایم. ما آنها را دعوت کرده‌ایم که بیایند.»
در چنین شرایطی است که نیاز فوری اوکراین به تسلیحات و تبادل اطلاعات با آمریکا که برخی از آنها جایگزین عملی ندارند، زلنسکی و متحدان اروپایی‌اش را واداشته تا حتی وقتی اظهارات ترامپ با اهداف‌شان در تضاد به نظر می‌رسد، باز هم او را راضی نگه دارند. از سوی دیگر در میدان جنگ، روسیه به‌آرامی اما پیوسته پیشروی می‌کند و از برتری در نیرو و قدرت آتش بهره می‌برد. به همین دلیل است که پوتین می‌گوید می‌تواند تا زمانی که اهداف نظامی‌اش محقق می‌شوند به جنگ ادامه دهد. در همین رابطه است که به نظر می‌رسد اوکراین و اروپا در یک دوراهی سرنوشت‌ساز قرار دارند زیرا اگر قرار باشد حمایت ترامپ را از دست بدهند باید به‌تنهایی هزینه مقابله با ماشین جنگی روسیه را بپردازند و اگر بخواهند تن به خواسته‌های ترامپ بدهند، آنگاه مشخص نیست که در فرآیندهای آتی چه مسائلی بر آنها تحمیل خواهد شد. این موضوع زمانی اهمیت می‌یابد که بدانیم، ترامپ رسما بعد از دیدارش با پوتین در روز جمعه به شبکه فاکس‌نیوز گفت: اوکراین باید بپذیرد که روسیه کشوری به مراتب قدرتمند‌تر است و کی‌یف برای پایان جنگ ناچار است امتیازاتی به مسکو بدهد.
