شکل جدید کودتاهای آینده

جهانصنعت – سیدنی دابینز، پژوهشگر مستقل میانرشتهای در یک پژوهش مشترک با صلاح بن حمو، پژوهشگر موسسه سیاست عمومی دانشگاه رایس به مطالعه موردی کودتاهای مختلف سالهای اخیر پرداخته و با استخراج نکات مشترک کودتاها یا تلاشهای کودتا، الگوهای کلی کودتاهای سالهای اخیر را مورد مطالعه قرار دادهاند که حکایت از تغییراتی آشکار در کودتاهای سالهای اخیر میکند و نشان میدهد که با ادامه این روند قطعا کودتاهای سالهای آینده تفاوتهای بسیاری با تلاشهای سالهای اخیر در این زمینه خواهند داشت.
به گزارش شفقنا به نقل از نشریه فارنپالسی؛ این پژوهشگران در این مطلب که در نشریه فارنپالسی منتشر شده، الگوهای تغییر یافته کودتاهای سالهای اخیر را ردیف کرده و به صراحت نوشتهاند تغییراتی که در الگوهای کودتاها میبینیم، نشان از این دارد که انگار رهبران کودتا در حال بازنویسی کتاب راهنمای خود هستند و این قطعا باعث خواهد شد که تلاشهای آینده کودتا و نتایج آنها تفاوتهای پررنگی با تلاشهایی خواهند داشت که تاکنون شاهد بودهایم.
در این مطلب با اشاره به این که سابق بر این، در دورهای کودتاگران تلاش خود را با هدف رساندن یک شخص ثالث به قدرت به صورت نامحدود به انجام میرساندند و در دورهای دیگر هم اغلب کودتاگران ادعا میکردند که تنها برای بهبود وضعیت کشور دست به این اقدام زدهاند و تنها قصدشان آماده کردن شرایط برای برگزاری انتخابات بوده است؛ الگوی حاکم بر کودتاهای اخیر را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده که کودتاهای اخیر کاملا متفاوت از گذشته بودهاند و حتی زمانی هم که تلاش کودتاگران برای گذار از وضعیت سیاسی جاری کشور به انتخابات ختم شده، باز هم کودتاگران با هدف خروج از قدرت وارد انتخابات نمیشوند، بلکه هدف اصلیشان تثبیت قدرت است.
در واقع به باور نویسندگان این مطلب؛ در کودتاهای سالهای اخیر کودتاگران در اغلب موارد خود قدرت را کسب و حفظ کردهاند و این حکایت از تغییر نگاه و دیدگاه رهبران کودتا نسبت به همتایان قدیمی خود دارد. به عبارتی دیگر به نظر میرسد که رهبران کودتاها در سالهای اخیر در حال بازنویسی کتاب راهنمای خود بودهاند و این باعث خواهد شد که نتایج تلاشهای آینده کودتا تفاوتهای بزرگی با تلاشهایی داشته باشند که تاکنون صورت گرفته است.
در ۱۲آوریل ۲۰۲۵، مردمان دنیا شاهد بودند که شهروندان گابنی در اولین انتخابات ریاست.جمهوری پس از سقوط سلسله بونگو که نزدیک به ۶دهه بر این کشور حکومت کرده بودند آرای خود را به صندوق انداختند ولی با این حال این انتخابات به جای اینکه نشاندهنده یک گسست دموکراتیک کامل از گذشته دیکتاتوری کشور گابن باشد، نشاندهنده تثبیت قدرت ژنرال بریس اولیگوی نگوما بود. به عبارت بهتر، این افسر نظامی که علی بونگو اوندیمبا را در سال ۲۰۲۳ از طریق یک کودتای نظامی برکنار کرد و از آن زمان به بعد خود به عنوان رییسجمهور انتقالی یا رییسجمهور دوره گذار به جای او قدرت را در اختیار گرفت، از این انتخابات نه به عنوان نقطه آغاز دموکراسی گابن، بلکه به عنوان نقطه تثبیت و رسمیت قدرت خود سود برد. در واقع باوجود وعدههای قبلی ژنرال اولیگویی نگوما مبنی بر بازگشت سریع به حکومت غیرنظامی، پیروزی قاطع او نشاندهنده عمیقتر شدن الگوی سنگربندیها و منازعات قدرت پس از کودتا در سراسر منطقه است. او که پیشتر وعده داده بود که خیلی زود قدرت را واگذاشته و به غیرنظامیان واگذار خواهد کرد، در انتخابات ماه آوریل با پیروزی قاطع نزدیک به ۹۵درصدی خود نشان داد که به آسانی مایل به واگذاری قدرت نیست و این قطعا الگویی برای کودتاهای آینده به خصوص در آفریقا خواهد شد که در کنار آمریکای لاتین سرزمین مادری کودتا به شمار میآیند.