9 - 12 - 2019
شکست عبرتآموز
مانا اسکویی*- نتیجه برآمده از انتخابات مجدد شهرداری استانبول و پیروزی اکرم اماماوغلو، نامزد جمهوریخواه خلق ترکیه با اختلاف زیاد بر نامزد حزب حاکم عدالت و توسعه و نخستوزیر سابق ترکیه را میتوان و باید یک رویداد مهم، نمادین و اثرگذار در روند سیاسی این کشور به حساب آورد.
در انتخابات شهرداریهای ترکیه که حدود دو ماه پیش برگزار شد، رجب طیب اردوغان با تمام قدرت و با استفاده از امکانات رسانهای و دولتی از آبروی خود مایه گذاشت تا نتایج به ویژه در شهرهای بزرگ، در صدر آنها استانبول و آنکارا به سود حزب حاکم تمام شود چراکه پیروزی در شهرهای بزرگ جهان به گونهای نمادین، با توجه به سابقه و تجربه در انتخابات شهری، آزمونی برای محبوبیت و عملکرد حزب حاکم به حساب میآید.
انتخابات شهرداریهای ترکیه، حزب عدالت و توسعه و به طور خاص شخص اردوغان با موفقیت همراه نبود تا جایی که شهرهای بزرگ، به طور خاص استانبول را از دست داد. پس از اعتراض به نتیجه، انتخابات مجدد در این شهر برگزار شد. اردوغان که فهمیده بود قافیه را باخته است، نخستوزیر قبلی خود را که به هیچ عنوان از جذابیتهای لازم به قولی از کاریزمای لازم برخوردار نیست را جلو انداخت که اگر نتیجه باز هم با شکست همراه شد فرد دیگری قربانی شود؛ کاری که برای قدرتمندان به ابزار و سپری برای گریز از واقعیتها به عنوان یک تجربه تاریخی شناخته میشود.
فاصله بسیار زیادی که پیروزی اکرم اماماوغلو را مقابل نامزد حزب حاکم رقم زد، با توجه به تعداد بسیار کم آرا در انتخابات قبلی به روشنی نشان میدهد که این بار تعداد زیادی از طرفداران حزب حاکم، با رای دادن به نامزد مخالف، نارضایتی خود را از عملکرد مرد همهکاره و یکسو نگر ترکیه، اردوغان اعلام کردند.
به طور سنتی در دست داشتن شهرداری پایتخت، به عنوان مثال در پاریس یا استانبول، بالقوه سکوی پرش برای رسیدن به بالاترین مقام کشور خواهد بود، در این رهگذر ژاک شیراک و رجب طیباردوغان در شهرداری پاریس و استانبول به ریاستجمهوری رسیده تا جایی که نقل است از اردوغان که هر کسی در استانبول برنده شود، کشور را برده است. ترکیه این روزها اوضاع خوبی ندارد، از نظر اقتصادی و سیاسی با بحران روبهرو است به ویژه با توجه به رابطه دوپهلویی که در قبال آمریکا و روسیه پیش گرفته، به عنوان یک عضو پیمان ناتو، به گونهای در تنگنا قرار دارد.
از طرف دیگر، اردوغان در حزب حاکم و در ارتباط یا یاران قدیمی خود نیز با مشکل و چنددستگی روبهرو است، تا جایی که یکی از سیاستمداران آگاه و ترقیخواه و از همکاران قدیمی او، یعنی داود اوغلو که تصدی وزارت خارجه ترکیه در سالهای نه چندان دور را برعهده داشت، درصدد تاسیس حزب جدیدی است که در صورت تحقق این مساله، ضربه بزرگی به حزب حاکم وارد خواهد شد.
سیاست یکسو نگرانه در راستای تحقق رویای امپراتوری عثمانی، بازیهای چندگانه در بحران خاورمیانه و به ویژه ریزش اقتصادی در پی کاهش ارزش لیر باعث شده تا اعتماد طرفداران حزب عدالت و توسعه نسبت به آینده اردوغان با ریزش قابل توجهی روبهرو شود.
در نهایت، اما اردوغان و اطرافیانش برای ادامه قدرت، از خود هوشیاری نشان دادند تا انتخابات مجدد شهرداری استانبول، مهندسی شده از کار در نیاید- شاید هم میدانستند که چارهای به غیر از تن دادن به خواست مخالفان و همچنین ناراضیان خودی را ندارند تا فرصت برای خیز بعدی داشته باشند که بسیار دشوار به نظر میرسد.
*کارشناس مسائل سیاسی
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد