18 - 03 - 2018
شورای امنیت خط قرمز ایران
گروه سیاسی- دولت ترامپ بارها موضع خود را در برابر توافق هستهای ایران اعلام کرده؛ او از برجام به عنوان توافقی بسیار بد یاد کرده و امکان خروج ایالات متحده از آن را نیز مطرح ساخته است. واقعیت این است که از آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ تاکنون تنش میان ایران و آمریکا افزایش یافته است و با برکناری رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا این نگرانی در مورد خروج آمریکا از برجام بیش از قبل وجود دارد. اخیرا نیز نخستوزیر رژیم صهیونیستی از خروج آمریکا از توافق هستهای با ایران در ماه می آینده خبر داده. بنیامین نتانیاهو در نشستی در کابینه امنیتی این رژیم اعلام کرده که دونالد ترامپ به احتمال خروج کشورش از توافق هستهای با ایران در ماه می آینده اشاره کرده است. نتانیاهو گفته که در جریان سفر خود به واشنگتن و دیدار با ترامپ، از این موضوع مطلع شده است. مایک پنس معاون ترامپ، رکس تیلرسون وزیر خارجه برکنار شده ترامپ و جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا و چند نفر از مقامهای آمریکایی در این نشست حضور داشتند. این منابع افزودند نتانیاهو بر این باور است که ترامپ جدی است و به لغو توافق هستهای با ایران بسیار نزدیک شده است. طبق اعلام منابع رسمی، رییسجمهور آمریکا به نخستوزیر اسراییل گفته است: «اگر تغییراتی اساسی رخ ندهد، ما از توافق هستهای با ایران خارج خواهیم شد.»از طرفی چندی پیش مایک پنس، معاون رییسجمهور آمریکا یادآور شد که دونالد ترامپ، در جدیدترین مورد تمدید پایبندی ایالات متحده به برجام، از کنگره خواست تا این توافق را مطابق خواست وی تغییر دهد در غیر این صورت آن را بار دیگر تمدید نخواهد کرد. مایک پنس گفت: اشتباه نکنید، این آخرین فرصت است. مگر اینکه معامله هستهای ایران در ماههای آینده ترمیم شود، ایالات متحده آمریکا از توافق هستهای با ایران خارج خواهد شد. وی افزود: ایالات متحده هرگز به ایران اجازه داشتن اسلحه اتمی را نخواهد داد.ترامپ تاکنون از اینکه به طور مستقیم توافق هستهای را زیر پا بگذارد خودداری کرده اما شرایطی را فراهم کرده که کنگره و کشورهای ۱+۵ به طور یکسان در مشکل فرو بروند. اکنون نیز تهدید کرده که اگر شرایط رعایت نشود ممکن است ضربه نهایی را خود وارد کند. اما سوال اصلی اینجاست که اگر ایالات متحده در برجام نماند آیا این توافق سقوط خواهد کرد؟ درست است که در صورت خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام، طرفهای دیگر این توافق ملزم به خروج از آن نیستند اما در صورت بازگشت تحریمهای سابق ایالات متحده، به خصوص در بخش مالی، شرکتها و موسسات تجاری و مالی سایر کشورهای جهان نیز در صورت ارتباط با ایران ممکن است در معرض فشار قرار گیرند. از طرفی ایران نیز بارها تاکید کرده که پیش از اجرایی شدن برجام برنامه ریزی لازم را در صورت خروج احتمالی غربیها از برجام و عدم برخورداری ایران از مزایای این توافق، در خصوص بازگشت به نقطه قبل از برجام در سریعترین زمان ممکن و با توانی بیش از گذشته، انجام داده است.عباس عراقچی درخصوص واکنش ایران به خروج احتمالی و یکجانبه ایالات متحده از برجام، با تاکید مجدد بر تعهد ایران بر منع گسترش سلاحهای هستهای روشن کرد که در صورت خروج ایالات متحده، ایران نیز برای خروج تحریک میشود مگر آنکه اروپاییها به ایران اطمینان خاطر بدهند که ایران از مزایای توافق بهرهمند خواهد شد که البته عراقچی در این باره ابراز تردید کرد.شاید برخی پیشنهاد بازگشتپذیری ایران را در صورت نقض برجام از طرف آمریکا بدهند. تولید بیشتر سانتریفوژها و گسترش برنامه هستهای ایران و غنیسازی اورانیوم در تاسیسات نطنز و فردو و… اما آیا این راهحل مناسبی است؟ خروج ایران از برجام ساده نیست، ایران خط قرمزش شورای امنیت سازمان ملل است و نمیخواهد پرونده هستهایاش به شورا برود چراکه حضور دوباره پرونده ایران روی میز شورای امنیت سازمان ملل متحد به معنای بازگشت دوباره قطعنامههای این شورا و تحریمهای گذشته ایران است و این مساله به هیچ روی به نفع ایران نیست. ۱۲ سال مذاکره مستمر در نهایت منجر به توافق هستهای ایران با کشورهای ۱+۵ و برداشته شدن تحریمهای سخت علیه ایران شد که فضای بازی را برای اقتصاد ایران فراهم آورد. اما خروج ایران از برجام معنایی جز بازگشت ایران به شرایط گذشته ندارد. از طرفی این همان هدفی است که ترامپ به دنبال آن است. بالا بردن خطر خروج ایران از برجام در راستای منافع ایالات متحده است و این شرایط ایران را آسیبپذیرتر میکند. مگر آنکه تهران به محدودیتهایی که توسط برجام بر برنامه هستهای اش اعمال شده پایبند بماند.
اما نقش اروپاییها در این میان چیست؟ آیا اروپاییها تلاش خود را برای ممانعت از تصمیم ترامپ به کار خواهند بست یا به دنبال راهی برای مصالحه ایران و آمریکا هستند تا هر دوکشور را برای خود نگه دارند؟ اروپا در حال حاضر در تلاش است با رفع آنچه نگرانیهای ترامپ درباره برجام خوانده شده، توافق هستهای ایران را از خطر فروپاشی حفظ کند، اما اگر ترامپ معافیتهای تحریمی ایران را تمدید نکند، آیا کشورهای اروپایی طبق ادعای خود میتوانند منافع اقتصادی ایران از برجام را در برابر تحریمهای آمریکا تضمین کنند؟ با اینکه کشورهای اروپایی بارها اعلام کردهاند که حتی در صورت خروج آمریکا از برجام نیز مصمم به حفظ این توافق هستند، اما تحقق این وعده نیازمند یافتن راهکاری برای مقابله با تحریمهای آمریکا علیه شرکتهایی است که از داخل اتحادیه اروپا با ایران تجارت میکنند چرا که قدرتمندترین اهرم فشار واشنگتن علیه شرکتهای اروپایی قطع دسترسی به نظام مالی آمریکاست. آمریکا بیشتر موسسات مالی که با ایران داد و ستد دارند را در فهرست سیاه خود قرار داده. همچنین کنگره آمریکا هم دریافته است که باید طرفهایی که در معاملات تجاری با ایران نقش واسطه را ایفا میکنند را جریمه کند. با این اوضاع بعید است اروپا در زمان بازگشت تحریمها از منافع تجاری ایران محافظت کند.
یازدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام
یازدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام زیر سایه بدعهدی و بلاتکلیفی در آمریکا درسطح مدیران سیاسی ایران و کشورهای ۱+۵ و به میزبانی هلگا اشمید دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد.
از طرف ایران سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان و از طرف آمریکا برایان هوک، مشاور ارشد سیاسی رکس تیلرسون وزیرخارجه برکنار شده آمریکا در این نشست حضور داشت. عراقچی روز پنجشنبه با نماینده اتحادیه اروپا و برخی کشورهای مشارکت کننده در برجام دیدارهای دوجانبهای برگزار کرد و دیروز نیز پس از نشست کمیسیون مشترک برجام دیدارهای دوجانبهای داشت. معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه در دیدارهای دوجانبه در وین موارد نقض برجام توسط آمریکا مطرح شده است، افزود: در این دیدارها مشورتهای نزدیکی داشتیم و شرایط را تشریح کردیم ؛ تحولاتی که در پیش است تحولات چندان آسانی نخواهد بود؛ ضربالاجلی که آقای ترامپ تعیین کرده است مسلما برخلاف تعهدات آمریکاست چون ایجاد فضای نگرانی و تردید درباره اینکه پس از این ضربالاجل چه شرایطی پیش خواهد آمد، طبعا باعث عدم اجرای موفقیت آمیز برجام در زمان کنونی میشود و این از نظر ما نقض روشن برجام است. معاون وزیر امور خارجه کشورمان خاطرنشان کرد: این بار بحث ما در کمیسیون مشترک به طور مشخص بر موضوع رفع تحریمها و بدعهدیها و تعللها و حتی مشخصا نقض تعهدات انجام شده توسط دولت آمریکا، متمرکز بود و هیات ایرانی موارد مشخص نقض برجام توسط آمریکا را در کمیسیون مشترک ارائه کرد. وی افزود: کمیسیون مشترک دارای گروههای کاری مختلف است و روز چهارشنبه گروه کاری رفع تحریمها تشکیل جلسه داد و به صورت دقیق و مفصل همه مواردی که توسط آمریکا یا دیگران در چارچوب برجام مورد نقض یا تاخیر واقع شده است را برشمردیم و اینها در گروه کاری بررسی شده و گزارش گروه کاری در کمیسیون مشترک ارائه شد. وی افزود: این گزارش را هم طرف مقابل و هم طرف ایرانی ارائه داد. ما برداشتهای خودمان را ارائه دادیم و انتظار داریم که کمیسیون مشترک درخصوص این موارد نقض موضع خودش را بیان کند.اما سید عباس عراقچی در پاسخ به این سوال که رییسجمهور آمریکا ماندن در برجام را منوط به انجام اصلاحات و وارد کردن موضوعاتی دیگر در این توافق میداند؛ گفت: موضع ما کاملا روشن و تردیدناپذیر است؛ برجام به هیچوجه امکان مذاکره مجدد، باز شدن و بحث مجدد ندارد؛ هیچ امکانی برای یک توافق تکمیلی، یک الحاقیه یا عباراتی از این قبیل که این روزها استفاده میشود، از دید ما وجود ندارد. وی تاکید کرد: برجام محصول مذاکرات طولانی و بستهای از بده بستانهایی بوده که صورت گرفته و جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود کاملا پایبند بوده و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تقریبا ۱۰ گزارش مستمر پایبندی ایران را تایید کرده و ما انتظار داریم که طرف مقابل نیز به تمام تعهدات خود به طور کامل عمل کند. عراقچی افزود: بخشی از تعهداتی که آنها دارند در زمینه لغو یا اسقاط قوانین خودشان بوده و کارهایی در این زمینه انجام شده است اما بیشتر از آن باید فضای لازم برای اجرای موفق برجام که جزو تعهدات آنها در برجام است را فراهم کنند اما متاسفانه فضایی که تا الان به خصوص توسط دولت جدید آمریکا در مدت تقریبا یک سال و دو ماه گذشته ایجاد شده، نه تنها فضای سازندهای نبوده بلکه برعکس فضای مخربی بوده است. ترساندن و تهدید کردن جامعه تجاری و اقتصادی دنیا که با ایران کار نکنند این نقض آشکار بندهای مختلف برجام است و باید به آن رسیدگی شود اما با این حال از دید ما هیچ امکانی برای مذاکره و بحث مجدد درباره مفاد برجام وجود ندارد.همچنین دیروز در راهروهای محل مذاکرات شایعه ای مبنی بر دیدار عباس عراقچی با یک مقام آمریکایی منتشر شد ولی از صحت خبر و انجام این دیدار اطلاعی در دسترس نیست .
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد