25 - 07 - 2021
شتر دولت بیقدرت در ایستگاه سیزدهم
احسان شادی- تضعیف نهاد دولت در برابر سایر نهادها سابقهای دراز در ایران معاصر دارد. نخستین گام را دانشجویان تسخیرکننده سفارت ایالاتمتحده آمریکا برداشته و دولت شادروان مهدی بازرگان را تا مرز بیقدرتی کشاندند. نخستوزیر دوران گذر در آبان ۱۳۵۸ استعفا داد و رفت. پس از آن در دعوای حزب جمهوری اسلامی با ابوالحسن بنیصدر مجلس نخست قانونی را تصویب کرد که اختیار انتصاب رییس بانک مرکزی و نیز رییس سازمان گسترش و نوسازی صنایع از چنگ رییسجمهور بیرون آمد. این روند در دوره جنگ به دلیل شرایط ویژه متوقف شد و پس از آن در مجلسهای بعدی کار تضعیف دولت ادامه پیدا کرد. در دوره تصویب برنامه دوم توسعه یکی از بزرگترین گامها برای تضعیف نهاد ریاستجمهوری و دولت با قربانی کردن لایحه برنامه دوم توسعه برداشته شد و روح کلی برنامه دوم پیشنهادی سازمان برنامه دگرگون شد. این وضعیت با روی کار آمدن دولت اصلاحات بدتر شد و ادامه پیدا کرد. مجلس هفتم با تثبیت قیمت حاملهای انرژی و بیان این نکته که این عیدی مجلس به مردم است یکی از بزرگترین انحرافها را اعمال کرد. در هشت سال فعالیت دولت روحانی نیز این روند ادامه داشته است و تضعیف سیستماتیک نهاد اجرایی به مرزهای خطرناکی رسید. شرح و توضیح این وضعیت به فرصت کافی نیاز دارد. در این روزهای آخر کار دولت دوازدهم اما شلیک از هر سو به نهاد دولت ادامه دارد. رییسجمهور منتخب باید توجه داشته باشد قطار راهافتاده برای رفتارهای تضعیف نهاد ریاستجمهوری و بیاعتبار کردن رییس دولت در ایستگاه دوازدهم متوقف نخواهد شد و احتمال اینکه این قطار ادامه یابد بیش از اندازهای است که برخی تصور میکنند.
یادمان باشد دولت دوازدهم سه سال است که بدون صادرات آشکار نفت و بدون درآمدهای دستکم سالانه ۵۰ میلیارددلار اقتصاد را اداره کرده و برای سرپا نگهداشتن اقتصاد راهی نبوده است. این درست است که سیاستهای اقتصادی دولت در بستر تاکتیکها و روشها با ناکارآمدیهایی دست به گریبان بود اما این دور از بررسیهای کارشناسانه است که مقولههای دیگر به ویژه تحریم دیده نشود. دولت به مثابه یک نهاد به دلیل مجادلههای جناحی- سیاسی و نیز به دلیل سطح گسترده دخالتها و لکنتزبان دولتیهای شاغل در دولت دوازدهم بیقدرت است و حالا دولت بیقدرت به اصولگرایان رسیده است. چشماندازی که میتوان در حوزه اقتصاد برای شهروندان ترسیم کرد با آنچه از توانایی برای دولت باقی مانده است،چشمانداز روشن و امیدوارکنندهای نیست. شاید رییسجمهور منتخب بتواند از سرعت قطار به راهافتاده برای بیاعتبارکردن بیشتر نهاد دولت در ایستگاه سیزدهم بکاهد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد