7 - 02 - 2022
سیستم توزیع ناکارآمد
ساداتینژاد: میزان تولید و سطح کشت سیبزمینی و برنج را مدیریت کنیم
«جهانصنعت»- مدیریت ضعیف و اقدامات فشل وزارت جهاد کشاورزی در حوزه تولید محصولات کشاورزی کار دست بازار داده است. بازار اقلام اساسی مردم که به دنبال طرح موضوعاتی همچون حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، سرمای هوا و افزایش هزینه حملونقل، کمبود نظارتها و سودجویی دلالان و مواردی از این دست در نیمه دوم سال جاری با نابسامانی و افزایش قیمتهای جدیدی روبهرو شده بود، حالا دستخوش تحولات دیگری شده است که به گفته برخی از کارشناسان، نتیجه اقدامات فشل وزارت جهاد کشاورزی است.
از جمله این تحولات میتوان به افزایش قیمت هر کیلو برنج ایرانی به بالای ۸۰ هزار تومان و حتی تا کیلویی ۹۲ هزار تومان اشاره کرد که به نظر میرسد از سیاستهای غلط وزارت کشاورزی در راستای ممنوعیت واردات و یا خودکفایی در تولید برنج درست در زمانی که کشور با کمآبی روبهرو است، ناشی میشود. در این راستا عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیطزیست مجلس با اشاره به گرانی مجدد برنج ایرانی در نیم سال دوم ۱۴۰۰، اقدامات وزارت جهاد کشاورزی را «فشل» خواند. محمدتقی نقدعلی گفت: مساله گرانی برنج در سال ۱۴۰۰ برای بار دوم مطرح شده است. در این باره با مقامات جهاد کشاروزی و مقامات مسوول گفتوگو کردم. سیستم وزارت جهاد کشاورزی در مدیریت بازار برنج فشل است. مسوولان وزارت جهاد مدعی هستند که با تزریق برنج خارجی به بازار در حال کنترل بازار هستند. این در حالی است که اگر تزریق کالا به بازار با نظارت مطرح نباشد، هیچ ثمرهای ندارد. تزریق کالا بدون نظارت شبیه ماجرای ارز ترجیحی است که نه تنها بازار را کنترل نکرد بلکه باعث سوءاستفاده رانتخواران شد.
سیبزمینی کیلویی ۲۰ هزار تومان شد
در این میان شاهد این هستیم که مدیریت ناکارآمد در حوزه تولید و نظارت بر شرایط بازار کار را به جایی رسانده است که برای تامین بازار سیبزمینی نیز ناچار به واردات هستیم. در این راستا به تازگی رییس مرکز روابط عمومی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد: ۱۰۰ هزار تن سیبزمینی از مزارع گواهی شده خارج از کشور با رعایت اصول قرنطینهای و تحت نظارت سازمان حفظ نباتات برای مصارف صنعتی، خوراکی و بذری وارد کشور میشود.
در این خصوص رییس اتحادیه بارفروشان ضمن اشاره به بحرانی خواندن عرضه سیبزمینی گفت: آبان سال جاری زمانی که سیبزمینی به کیلویی پنج تا شش هزار تومان رسید من به مسوولان هشدار دادم که اگر نظارتها اعمال نشود نرخ این محصول به بالای ۱۲ هزار تومان خواهد رسید که متاسفانه به دلیل عدم نظارت، قیمت سیبزمینی به بالای ۱۲ هزار تومان هم رسید. مصطفی دارایینژاد با بیان اینکه قیمت سیبزمینی در سطح شهر به بالای کیلویی ۲۰ هزار تومان رسیده است، گفت: اگر وزارت کشاورزی برای متعادل کردن بازار اقدامی نکند، اتحادیه بارفروشان از پاکستان ۲۰ هزار تن سیبزمینی وارد خواهد کرد و قیمت سیبزمینی را به کیلویی سه تا چهار هزار تومان خواهیم رساند چراکه نمیخواهیم کنترل بازار در دست چند صد نفر باشد.
زهکشی اراضی را به قرارگاه خاتم دادهایم
بر همین اساس وزیر جهاد کشاورزی در واکنش به انتقادات موجود در خصوص اختصاص ۷۰۰ میلیارد تومان به قرارگاه خاتم برای کشت برنج که بسیاری از کارشناسان را به لحاظ ورود سازمانی بیارتباط به حوزه کشاورزی شوکه کرده بود، اعلام کرد: ما توان خودکفایی در تولید برنج در شهرهای شمالی کشور را داریم البته مشروط به اینکه زهکشی به خوبی انجام شود، از همین روی بحث زهکشی اراضی را به قرارگاه خاتم دادهایم.
سیدجواد ساداتینژاد همچنین در نشست خبری که دیروز برگزار شد، اعلام کرد: در کشور ۲/۲ میلیون تن برنج تولید میکنیم و حدود یک میلیون واردات داریم. البته سال گذشته دچار خشکسالی شدیم که میزان تولید برنج ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافت و این کاهش تولید در بازار اثر گذاشته است. اما خشکسالی و کاهش تولید موضوع جدیدی نیست و فقط مربوط به امسال هم نیست.
وی افزود: در برنج خارجی کسریها را جبران میکنیم. بخش خصوصی نیز سابقه خوبی در تامین برنج دارد. وضعیت مطلوبی در ذخایر راهبردی برنج داریم و به محض کسری در بازار آن را تامین میکنیم. با توزیع برنج خارجی تنظیم بازار قطعا صورت میگیرد. این در حالی است که محدودیتی در توزیع نداریم و توزیع برنج هم به صورت هوشمند انجام میشود.
۵۰ هزار تن سیبزمینی در سیل اخیر از بین رفت
وزیر جهاد کشاورزی همچنین با اشاره به اینکه در سیل اخیر حدود ۵۰ هزار تن سیبزمینی از دست دادیم، گفت: میتوانیم میزان تولید و سطح کشت سیبزمینی و برنج را از طریق برنامهریزی مدیریت کنیم. حوزه کشاورزی حوزه حوادث غیرمترقبه است زیرا مرتبط با اقلیم است. در سیل اخیر حدود ۵۰ هزار تن سیبزمینی از دست دادیم. البته تلاش داریم که با سازوکاری که اتخاذ کردیم این بازار را کنترل کنیم و این اطمینان را به مردم میدهیم که آرامش را در بازار این اقلام ایجاد کنیم.
ساداتینژاد در ادامه با بیان اینکه به ایام سال نو و ماه رمضان نزدیک میشویم و همیشه در این ایام بازار و تامین رونق خاصی دارد، گفت: از اواخر آبان ماه برنامهریزیهای لازم برای تامین اقلام مورد نیاز شب عید و ماه رمضان انجام شده است و هیچ مشکلی در تامین اقلام نداریم. وی ادامه داد: تلاش داریم بیش از ۵۰ درصد میوه شب عید را از طریق سامانههای هوشمند توزیع کنیم.
وزیر جهاد کشاورزی اضافه کرد: برنامهریزی برای تولید محصولات بخش کشاورزی نیاز به زمان دارد و تقویم آن مشخص است. نتایج برنامهریزیهایی که در حال حاضر انجام میدهیم را در آینده خواهیم دید و آنچه امروز میبینیم بر اساس برنامهریزیهایی است که در گذشته انجام شده است. اما در تلاش هستیم با کمک اتحادیهها و تشکلها بازار را مدیریت کنیم.
آغاز عرضه اینترنتی برنج با قیمت ۳۲ تا ۴۲ هزار تومان
در این خصوص همچنین مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران گفت: از امروز عرضه دو قلم برنج شیرودی ممتاز با قیمت ۴۲ هزار تومان و فجر با قیمت ۳۲ هزار تومان در سامانه بازرگام آغاز میشود. اسماعیل قادریفر افزود: ذخایر راهبردی برنج در شرکت بازرگانی دولتی بیش از ۴۰۰ هزار تن است و علت کمبود، وجود واسطههای غیرضرور در بازار است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به تنشهای آبی و خشکسالی تصریح کرد: موضوع تزریق ۲۰۰ هزار تن برنج خارجی هندی و پاکستانی به بازار و استانهای شمالی در دستور کار است، اما صرفا به صورت اینترنتی و هوشمند آغاز میشود. قادریفر افزود: متاسفانه امسال به دلیل خشکسالی، تولید برنج داخلی ۳۰ درصد کمتر بوده است.
عملکرد ناموفق وزارت جهاد
بر اساس گفته وزیر جهاد کشاورزی، بحرانهایی که امروز اتفاق افتاده، نتیجه اقداماتی است که در گذشته انجام شده است. این اظهارنظر ساداتینژاد اگرچه تا حدی درست به نظر میرسد اما نگاهی به اقدامات اخیر وزارت کشاورزی در دوره او نیز نشان میدهد که وزارت کشاورزی چندان عملکرد موفقی نداشته است به طوری که به جای اصلاح الگوی کشت و کمک به کشاورزان و مقابله با دلالان این حوزه، سیاستهایی همچون خودکفایی در تولید برنج را دنبال میکند که به گفته صاحبنظران این حوزه، در شرایط فعلی شدنی نیست. در این میان برخی از نمایندگان مجلس بر این باور هستند که واردات برنج هم درمان مقطعی است و این امکان وجود دارد که با اقدامات اینچنینی و همچنین کمبود نظارتها و مدیریت ضعیف، دوباره این نابسامانی در بازار ایجاد شود.
در همین رابطه یک عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیطزیست مجلس با اشاره به گرانی مجدد برنج ایرانی از سیاست تزریق برنج خارجی بر بازار برای کنترل قیمت انتقاد کرد و اقدامات وزارت جهاد کشاورزی را «فشل» خواند.
محمدتقی نقدعلی با بیان اینکه وزیر جهاد کشاورزی تدبیر خوبی درباره برنج نکرده است، گفت: وزیر دادگستری هم که وظیفه نظارت تعزیراتی را دارد، خوب عمل نمیکند. شدیدا از وزیر دادگستری گلهمند هستیم. قانون تعزیرات ضعیف است و نیروهای ناظرشان حتی امکان یک پلمب ساده را ندارند. وزیر دادگستری تاکنون هیچ پیشنهادی برای اصلاح قانون تعزیرات ارائه نکرده است.
نقدعلی از سیاست وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر تزریق برنج خارجی بر بازار کرد و گفت: این سیاست شکستخورده است. اگر این روند ادامه پیدا کند، ناچار به اعمال وظیفه نظارتی هستیم. قانون تمرکز بسیاری از اختیارات بازرگانی وزارت جهاد را به این وزارت خانه بازگرداند. به همین خاطر نوک پیکان اتهام و انتقاد از افزایش قیمت برنج به وزیر جهاد کشاورزی است. زمانی سیدجواد ساداتینژاد در کمیسیون کشاورزی وعده و وعید میدانند اما امروز شاهد عملکرد مثبتی از ایشان نیستیم.
این عضو مجمع نمایندگان استان اصفهان گفت: شب گذشته به یکی از فروشگاههای رفاه شهر تهران وارد شدم و دیدم که شرکت پشتیبانی قیمت فروش برنج را ۱۰ هزار تومان گران کرده است. متاسفانه مقامات مسوول هم به گفتاردرمانی اکتفا میکنند. عملکرد وزارت جهاد کشاورزی شبیه عملکرد این وزارتخانه در دولت دوازدهم شده است. این روند باید تغییر کند حتی اگر به تغییر وزیر جهاد کشاورزی منجر شود.
چطور به برنج ۸۰ هزار تومانی رسیدیم؟
در این میان مشاهدات میدانی حاکی از افزایش مجدد قیمت برنج است. افزایشی که نگرانیهای بسیاری را در سطح جامعه ایجاد کرده و این سوال برای افراد بسیاری پیش آمده که چرا برنج گران شده است؟
اگر چه قیمت برنج ایرانی از ابتدای سال چندین بار دستخوش تغییرات جزئی شده بود، اما شاید بتوان گفت جهش اصلی قیمت آن در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ و در پاییز و زمستان اتفاق افتاد؛ به طوری که بر اساس مشاهدات میدانی ایسنا از بازار، قیمت برنج در پاییز امسال از کیلویی حدودا ۴۰ هزار تومان به ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان و در زمستان نیز به کیلویی حدودا ۷۰ تا ۹۰ هزار تومان رسید. افزایش قیمتی که منجر به حذف این کالای استراتژیک از سفره برخی خانوادهها شد و این نگرانی را در میان مردم ایجاد کرد که چگونه قرار است برنج مورد نیاز خود را با قیمت هر کیلو ۸۰ هزار تومان خریداری کنند، در حالی که حتی یارانه ۴۵ هزار و۵۰۰ تومانی آنها کفاف خرید یک کیلو برنج را
هم نمیدهد.
اگر چه طی این مدت کارشناسان دلایل متعددی برای افزایش قیمت برنج مطرح کردهاند، مثلا اینکه خشکسالی باعث کاهش ۲۰ درصدی تولید برنج شده است و دلالان از شرایط پیشآمده سوءاستفاده میکنند و یا اینکه به دلیل کمبود برنج خارجی در بازار، قیمت برنج ایرانی بالا رفته است، اما در نهایت سوال اصلی که در اینجا مطرح میشود این است که چطور به برنج ۸۰ هزارتومانی رسیدیم و اگر قرار است خشکسالی و دلالان و… به راحتی بازار را تغییر دهند و تهدیدی برای قوت غالب مردم باشند، پس اساسا نقش دستگاههای متولی در این میان کجاست؟
برنج خارجی تهدیدی برای برنج ایرانی نبود
در این خصوص همچنین مسیح کشاورز دبیران جمن واردکنندگان برنج در پاسخ به این سوال که علت افزایش چشمگیر قیمت برنج در نیمه دوم سال چیست، گفت: به دولت سیزدهم اعلام کردیم که اگر قرار است دوره ممنوعیت واردات برنج در کشور با هدف حمایت از تولید داخل برقرار شود دقیقا مشخص شود که آیا برنج ایرانی نیاز به حمایت دارد یا خیر. اگر ضرورت دارد و برنج خارجی تهدیدی برای برنج ایرانی است واردات ممنوع شود و اگر تهدیدی نیست لزومی به اجرا ندارد.
وی ادامه داد: در حال حاضر در شرایطی هستیم که نه از نظر وزنی و نه ارزشی برنج خارجی تهدیدی برای برنج ایرانی به حساب نمیآید. بنابراین اعلام کردیم که نیازی به ممنوعیت واردات نیست، ولی این ممنوعیت اجرا شد. از طرفی ذخایر برنج بخش خصوصی هم کافی نبود. همین امر سبب شد که برنج خارجی در بازار کم شود و قیمت آن افزایش یابد و به تبع آن قیمت برنج ایرانی هم بالا برود.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج تصریح کرد: بعد از اتمام دوره ممنوعیت واردات، برنج وارد کشور شد، ولی این واردات زمانی بود که برنج ایرانی دچار صد درصد افزایش قیمت شده بود و دیگر در کاهش قیمتها تاثیری نداشت.
کشاورز همچنین به موضوع احتکار و دلالی نیز اشاره کرد و گفت: وقتی بازار به هم میریزد کشاورز نیز اقدام به فروش برنج نمیکند و دلالان نیز از شرایط استفاده و اقدام به احتکار برنج میکنند. متاسفانه در برنج موضوع احتکار داخلی هم پیش آمده است.
باید قیمت مصوب برای برنج
تعیین میشد
در این راستا سیدتقی جعفریان رییس اتحادیه شالیکوبیداران استان مازندران نیز گفت: وقتی دولت میدانست که با کسری برنج مواجه است چرا دوره ممنوعیت واردات برنج خارجی را برنداشت که با واردات برنج بازار به تعادل برسد؟ وی ادامه داد: بازار باید رصد و کنترل و قیمت مصوب برای برنج تعیین میشد تا هر کس با هر قیمت دلخواه اقدام به خرید و فروش آن نکند. ولی متاسفانه این اتفاق نیفتاد.
جعفریان با بیان اینکه وقتی بازار به هم میریزد عدهای از شرایط استفاده و اقدام به احتکار میکنند، گفت: متولی بحث برنج در کشور چه کسی است؟ دقیقا چه کاری انجام میدهد؟ چرا نظارتی در این بخش صورت نمیگیرد؟ ما از شهریورماه هشدار دادیم ولی متاسفانه به حرفهای بخش خصوصی توجهی نمیشود.
هزینههای تولید کشاورزان افزایشی بوده است
همچنین در پاسخ به این چرایی افزایش قیمت برنج در بازار، ابراهیم زارع مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی کالاهای کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی گفت: بهتر است نگوییم قیمت برنج به ۸۰ هزار تومان رسیده، بلکه بگوییم قیمت مرغوبترین نوع برنج ۸۰ هزار تومان است. زیرا در حال حاضر برنج با قیمتهای پایینتر در سطح بازار و در مغازهها وجود دارد و این قیمتها مربوط به انواع درجه یک و مرغوب این کالاست.
وی ادامه داد: نرخ ارز، قیمتهای جهانی و هزینههای تولید کشاورزان امسال افزایشی بوده است. از طرفی امسال به دلیل خشکسالی در شمال و مناطق مرکزی کاهش تولید داشتیم.
زارع اضافه کرد: دولت تاکنون۳۸۰ هزار تن برنج خارجی با قیمتهای ۱۲هزار و۵۰۰ تا ۱۸ هزار و۵۰۰ تومان در کشور توزیع کرده است. همچنین در نظر دارد تا پایان سال ۲۰۰ هزار تن دیگر برنج خارجی نیز توزیع کند. در بحث کاهش هزینههای بازاررسانی نیز اقداماتی انجام داده است، به طوری که در حال حاضر برنج از طریق استارتآپها به صورت هوشمند توزیع میشود. از طرفی امسال نسبت به سالهای قبل برنج بیشتری وارد کردهایم و تاکنون نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۰ درصد افزایش
واردات داشتیم.
مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی کالاهای کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد: اینکه قیمت برنج افزایش یافته است غیرقابل انکار نیست. ولی دولت هم در این بین منفعل نبوده است. یعنی هر کالایی که در بازار دچار نوسان شود دولت وارد میشود و اقدامات لازم را انجام میدهد. وی با بیان اینکه در حال حاضر برنج از دست کشاورزان خارج شده است، گفت: بحث نظارت و بازرسی در دستور کار است و قطعا بیشتر از گذشته به این بخش ورود خواهیم کرد. اگر تخلف و احتکاری هم باشد، قطعا با آن برخورد خواهد شد. البته در حال حاضر دستگاههای نظارتی هم در بازار حضور دارند و رصد میکنند.
زارع در پاسخ به این سوال که گفته میشود ممنوعیت واردت برنج خارجی به افزایش قیمت برنج داخلی دامن زده است و آیا چنین موضوعی صحت دارد یا خیر؟ گفت: اگر ممنوعیت چهارماهه باعث کاهش واردات شده بوده این حرف درست بود. اما قبل از ممنوعیت و بعد از آن آنقدر برنج وارد شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل تاکنون حتی ۳۰ درصد هم بیشتر بوده است. از طرفی این دوره ممنوعیت واردات برنج، قانون است و قانونگذار باید در خصوص حذف یا کاهش دوره آن تصمیم بگیرد.
عرضه سیبزمینی بحرانی است
رییس اتحادیه بارفروشان تهران نیز در رابطه با وضعیت نابسامان بازار سیبزمینی گفت: در انبارها سیبزمینی موجود است و بخش عمدهای از سیبزمینیها در انبارهای همدان دپو شده است اما عرضه قطرهچکانی چند صد نفر، برای کنترل بازار، باعث این شرایط شده است.
مصطفی دارایینژاد با بیان اینکه قیمت سیبزمینی در سطح شهر به بالای کیلویی ۲۰ هزار تومان رسیده است، گفت: بخش عمدهای از سیبزمینیها در انبارهای همدان دپو شده است. در سال جاری ۵/۵ میلیون تن سیبزمینی تولید شد، از بدو برداشت سیبزمینی، این محصول به عراق، روسیه، اوکراین و عمان صادر شد. به گفته این فعال اقتصادی، سیلهای اخیر به محصول جنوب از جمله شوشتر صدمه زد و شرایط بهگونهای پیش میرود که تا پایان سال با مشکل جدی تامین سیبزمینی مواجه خواهیم بود. اما این به معنای نبود محصول نیست و در انبارها سیبزمینی موجود است اما عرضه قطرهچکانی چند صد نفر برای کنترل بازار باعث این شرایط شده است.
وی با اشاره به ورود دولت و عرضه سیبزمینی کیلویی ۱۰ هزار تومان تصریح کرد: دولت نباید اجازه میداد اوضاع به اینجا برسد. سپس اقدام به عرضه سیبزمینی کیلویی ۱۰ هزار تومانی به میادین میوه و ترهبار کند، قیمت سیبزمینی کیلویی شش تا هفت هزار تومان متعادل و برای کشاورزان نیز مناسب بود.
دارایینژاد ادامه داد: در سال جاری هم مسوولیتها و اختیارات در دست وزارت کشاورزی است و اگر با جدیت نظارتها اعمال نشود قیمت سیبزمینی در اسفند به بالای ۲۰ هزار تومان خواهد رسید. بنابراین باید از الان رصد انبارها آغاز شود.
رییس اتحادیه بارفروشان تصریح کرد: اگر وزارت کشاورزی برای متعادل کردن بازار اقدامی نکند اتحادیه بارفروشان از پاکستان ۲۰ هزار تن سیبزمینی وارد خواهد کرد و قیمت سیبزمینی را به کیلویی سه تا چهار هزار تومان خواهیم رساند چراکه نمیخواهیم کنترل بازار در دست چند صد نفر باشد.
همچنین در این رابطه اکبر یاوری عضو هیات رییس اتحادیه بارفروشان با تایید خبر عرضه سیبزمینی کیلویی ۱۰ هزار تومان در میادین عرضه میوه و ترهبار در سطح شهر گفت: این اقدامات مسکنهای مقطعی هستند، کاهش قیمت سیبزمینی در سال گذشته انگیزه کشت در سال جاری را از کشاورزان گرفت و کشت سیبزمینی حدود ۴۰ درصد کاهش یافت. همچنین کاهش بارندگی در پاییز و سیلهای اخیر در جنوب باعث کاهش برداشت این محصول شد. یاوری با بیان اینکه تا مرداد سال آینده سیبزمینی با نرخ ۲۰ هزار تومان عرضه خواهد شد، گفت: بعید است که بتوان این بازار کنترل شود چراکه کشاورزان قادر به خرید سیبزمینی بذری کیلویی ۱۰ هزار را ندارند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد