سیاهبازی اینترنتی
جهان صنعت – موضوع فیلترینگ در سالهای گذشته از پربازخوردترین موضوعات در سطح جامعه بوده و در روزهای گذشته با افشای ماجرای «سیمکارتهای سفید»، موضوع اینترنت طبقاتی نیز بار دیگر مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته است. آن هم در حالی که در گذشته ارائه این نوع اینترنت بهدفعات تکذیب شده بود اما در حالی که دولت پزشکیان از ابتدای کار خود بارها وعده رفع فیلترینگ داده، دیروز الیاس حضرتی، رییس شورای اطلاعرسانی دولت در سخنانی ناروشن که منجر به برداشتهای مختلفی از سوی رسانهها شد، گفت: «دوستان ما در شورایعالی فضای مجازی مخصوصا عزیزانی که شخصیتهای حقیقی هستند، همچنان نظرات دیگری درباره مساله رفع فیلترینگ دارند و بر نظراتشان هم اصرار دارند.» او ادامه داد: «در یک جلسهای بعد از کلی بحث و جدل جمعبندی رسید به اینجا که واتساپ و بخشی از گوگل پلی مشکلش حل شود. همچنین مشکل بخش یوتویوب در دانشگاهها و مراکز پژوهشی تا حدودی حل شود ولی روی بقیه پلتفرمها و سکوها همچنان ایستادگی کردند.» حضرتی تصریح کرد: «امیدوارم با توجه به اینکه تلاشهای آقای رییسجمهور همچنان ادامه دار باشد تا یک ماه آینده شاهد یک قدم مثبت دیگر هم باشیم. من خیلی امیدوارم به این روند ولی اسمی از هیچ پلتفرمی نمیبرم.» این در حالی است که این اظهارات به گوش مردم بسیار آشنا شده و از آنجایی که پلتفرمهای مورد اشاره حضرتی یعنی واتساپ و گوگل پلی اکنون نزدیک به یک سال است که رفع فیلتر شدهاند، این موضوع دیگر بازخورد یا توجهی در جامعه برنمیانگیزد و به نظر تنها تلاشی برای تزریق امید به جامعه است.
حضرتی در حالی تاکید کرده که صرفا «امیدوار» به حل این مشکل ساده است که در ادامه گفته «پزشکیان نه سیاستش این است که کار را با دعوا پیش ببرد، نه اوضاع مملکت اجازه میدهد و نه اخلاقشان این است.» او گفته است: «تلاش ایشان این است که از کانال و از مسیر خودش به شکل طبیعی با بحثهای مختلف و مستمری که با دوستان دارند، موضوع انشاءالله حل شود و دوستان هم قانع شوند که باید سکوهایی را آزاد کنند تا مردم هم مجبور نشوند که فیلترشکن نصب کنند و پول اضافی بدهند که برای تعدادی فیلترشکنفروش بازاری ایجاد نشود.» با این همه اما این ابهام نهتنها در جامعه وجود دارد بلکه اعضای دولت نیز اطمینانی از سرنوشت بحث فیلترینگ ندارند.
از سوی دیگر موضوع سیمکارتهای سفید که در هفته گذشته درپی دستور مسعود پزشکیان قرار بود سیاه شوند، از سوی ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیگیری شد و او در نامهای خطاب به دبیر شورایعالی فضای مجازی خواستار پیگیری این موضوع و سپس ارائه گزارش آن به مردم شد. این در حالی بود که این درخواست روز گذشته واکنش سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی را برانگیخت و حسین دلیریان در پاسخ به این درخواست گفت: «خطوط سفید براساس پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وقت و بر حسب سازوکارهای مصوب قانون جرائم رایانهای (مصوب سال ۱۳۸۸) که شش عضو از ۱۲عضو آن، از دولت هستند، اجرایی شده است و مرکز ملی و شورایعالی فضای مجازی در این کارگروه عضویت ندارد.» دلیریان البته به زمان توزیع این اینترنت تبعیضآمیز اشاره نکرده اما با نگاهی به سوابق مطرح شدن بحث اینترنت طبقاتی، آشکار میشود که نخستینبار این محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت دوم حسن روحانی بود که در شهریورماه ۹۸ در این رابطه اظهارنظر کرده و گفته بود: «سطح دسترسی یک پزشک یا استاد دانشگاه نباید با یک کودک برابر باشد.»
سخنگوی شورایعالی فضای مجازی اما در ادامه نکات مهمتری را نیز مطرح کرده و ازجمله گفته «سازوکار اجرایی سفید کردن خطوط به عهده وزارت ارتباطات است و فهرست خطوطی که سفید میشود، توسط دستگاههای متولی به کارگروه مذکور ارائه میشود و راهکار اصلاح مصوبه یا اصلاح افرادی که خطوط تلفن همراه آنها سفیده شده است، از طریق همین سازوکار قانونی وجود دارد.» دلیریان ادامه داد: «در صورتی هم که تصمیم بر این باشد که در دسترسی افراد تجدیدنظر شود، همان دستگاههایی که پیشتر لیست ارسال کردهاند، میتوانند لیست اصلاحی را هم به سازوکار مذکور جهت اصلاح، تحویل دهند؛ بنابراین امکان اصلاح لیستها وجود دارد.» بنابراین به نظر میرسد که هاشمی یا خود از این موضوع خبر نداشته یا با آن نامهنگاری صرفا میخواسته بهنحوی توپ را به زمین شورایعالی فضای مجازی بیندازد. هرچند ابهاماتی در سخنان دلیریان نیز وجود دارد؛ چه آنکه اگرچه لازم است برای ارائه اینترنت تبعیضآمیز لیستی در اختیار شورایعالی فضای مجازی قرار گیرد اما حذف آنها یا به تعبیر رییسجمهور «سیاه کردن سیمکارتهای سفید» نیاز به لیست ندارد.
