22 - 09 - 2022
سهم ۳ درصدی مسکن از تسهیلات بانکی
پرداخت نشدن سهم مسکن از تسهیلات باعث عدم تحقق ساخت یک میلیون خانه میشود
گروه مسکن- بررسی گزارشهای مرکز آمار حاکی از آن است که از هر یک میلیون تومان هزینه هر خانواده در ایران، ۳۶۰ هزار تومان مرتبط با هزینه تامین مسکن است. از طرفی رشد سهم مسکن در سبد هزینه خانوار به منزله کاهش سایر سهمهاست؛ موضوعی که نتیجهاش چیزی جز افزایش فشار و کاهش رفاه خانوادهها نیست.
در حالی که ۹۰ درصد تامین مالی مسکن در ایالاتمتحده آمریکا از مسیر تسهیلات بانکی میگذرد، در ایران نظام بانکی کمتر از ۳ درصد وامهای پرداختی خود را به ساخت مسکن اختصاص میدهد.
خانه مناسب یکی از نیازهای اساسی خانواده است که نقش بزرگی در هزینه خانوار دارد. بر اساس گزارش مرکز آمار مهمترین هزینه خانوار، هزینه تامین مسکن به حساب میآید که سهم آن در سبد هزینههای خانواده روندی صعودی داشته و از ۳۳ درصد در سال ۱۳۹۶ به ۳۶ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیدهاست.
این آمار به معنای آن است که از هر یک میلیون تومان هزینه یک خانواده در کشور، ۳۶۰ هزار تومان مرتبط با هزینه تامین سرپناه است و طبیعتا رشد سهم بخش مسکن در هزینه خانواده به بهای کاهش سهم سایر هزینهها صورت گرفته و در کل باعث کاهش رفاه خانوار و افزایش فشار بر آنها شدهاست. با توجه به مساله ایجاد شده، حل این مشکل نیازمند مداخله هدفمند دولت و تسهیلگری در بازار مسکن است. یکی از مشکلات تامین مسکن که مختص به کشور ما هم نیست، مساله تامین مالی مسکن است است.
از آنجا که تهیه مسکن نیازمند پرداخت مبلغ بالا و یکجا در ابتدای امر است، بسیاری از افراد امکان تامین چنین مبلغی را ندارند. به همین دلیل بسیار از دهکهای درآمدی تنها با استفاده از تسهیلات هست که میتوانند صاحب مسکن شوند.
نحوه تامین مالی خرید مسکن در ایالاتمتحده آمریکا
برای مثال مراجعه به نحوه تامین مالی خرید مسکن در ایالاتمتحده آمریکا متحده نشان میدهد بیش از ۹۰ درصد تامین مالی مسکن در این کشور از مسیر انواع تسهیلات میگذرد و خرید خانه از پسانداز درصد بسیار کوچکی را تشکیل میدهد.
در این آمار منظور از Conventional تسهیلات رهنی معمولی هستند و FHA insured و VA guaranteed تسهیلاتی هستند که به اقشار خاص و با یارانه پرداخت میشود. Cash هم به منظور خرید به صورت نقدی و از محل پسانداز فرد است.
بر این مبنا در سال ۲۰۲۱ تامین مالی برای ۷۶۳ هزار واحد مسکونی جدید مهیا شده که از این تعداد ۷۰۲ واحد مسکونی با استفاده از تسهیلات بانکی مختلف تامین مالی شدند و منابع مالی برای ۶۱ واحد مسکونی نیز به صورت نقدی از آورده مردم تامین شده است.
در ایالاتمتحده بانکها و موسسات اعتباری محل تامین تسهیلات هستند. برخی از موسسات اعتباری که شبهدولتی هستند -مانند فانی می و فردی مک- در ابتدا کاملا دولتی بودند اما در حال حاضر خصوصی شدهاند هر چند تاثیر دولت در آن دو پررنگ است، با فروش اوراق در بازار سرمایه و جمعآوری منابع، تسهیلات در اختیار متقاضیان قرار میدهند.
سهم تسهیلات ساخت مسکن از کل تسهیلات ایران زیر ۳ درصد است
در همین رابطه کارشناس اقتصادی اظهار داشت: «تقریبا بیش از ۴۰ درصد مانده تسهیلات در آمریکا مرتبط با مسکن و مستغلات است. این عدد برای سوئیس حدود ۵۰ درصد، برای آلمان حدود ۲۰ درصد است.»
علی نادریشاهی ادامه داد: «در ایران آمارهای موجود با احتساب مجموع مسکن و ساختمان ارائه میشود که راهها و ریلها هم ذیل بخش ساختمان تعریف میشوند.»
این کارشناس اقتصادی در بیان آمار سهم بخش مسکن از تسهیلات در ایران، به فارس گفت: «اگر فقط تسهیلات بخش مسکن که توسط چند بانک ارائه میشود را بررسی کنیم باید گفت که این آمار برای ایران حدود ۳ درصد است که اختلاف زیادی با سایر کشورها دارد.»
راهکار تامین مالی ساخت مسکن
واضح است که در کشور ما در کوتاهمدت امکان شکلگیری چنین موسساتی وجود ندارد. ضمن اینکه در صورت وجود هم با توجه به نرخ بالای تامین مالی از بورس، لازم بود دولت یارانه به دهکهای مختلف بپردازد که منابعی برای آن وجود نداشت. بنابراین تنها مسیر استفاده از تسهیلات بانکی است که در قانون جهش تولید مسکن هم بر آن تاکید شده است. براساس ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن «بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی مکلفند حداقل ۲۰ درصد از تسهیلات پرداختی نظام بانکی در هر سال را با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار به بخش مسکن اختصاص دهند، به صورتی که در سال اول اجرای قانون از حداقل سه میلیون و ششصد هزار میلیارد ریال تسهیلات برای واحدهای موضوع این قانون کمتر نباشد و برای سالهای آینده نیز حداقل منابع تسهیلاتی مذکور با افزایش درصد صدرالذکر مطابق با نرخ تورم سالانه افزایش یابد.»
براساس سخنان علی صالحآبادی در ۴ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۱، ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات توسط بانکها پرداخت شدهاست که حدود ۴۲ درصد بیش از مدت مشابه سال گذشته معادل ۷۰۱ هزار میلیارد تومان بودهاست.
بدیهی است که اگر سهم مسکن از تسهیلات فوق پرداخت شود، هم بخشی از مشکل مسکن مردم حل خواهد شد و هم منجر به ایجاد اشتغال و رونق میشود. در غیر این صورت امید چندانی به تحقق وعده ساخت یک میلیون واحد مسکونی نمیتوان داشت.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد