15 - 03 - 2020
سهامبازی دولتیها
اشکان نظام آبادی- شاخص کل بازار سرمایه در روزهای اخیر دچار ریزش نسبتا شدیدی شده است؛ ریزشی که اکثر سهمها را در صف فروش قفل کرده و خاصیت نقدشوندگی بازار را زیر سوال برده است. در این میان ناظران در روزهای اخیر نسبت به رفتار حقوقیهای برخی سهمها مشکوک شدهاند. یکی از مشکوکترین نمادها در این زمینه داروسازی ابوریحان با نماد «دابور» است. در روزهایی که اخبار منفی کرونا بازار را تحت تاثیر قرار داده است و سهامداران منتظر اخبار مثبت داروسازان در مورد رشد فروش یا تولید داروهای مرتبط با این ویروس هستند اخبار و شایعات متناقضی در اطراف این سهم شکل گرفته است. رفتار حقوقی این سهم در روزهای گذشته درک مناسبتری از دلایل این رفتار ترسیم میکند. شرکت داروسازی ابوریحان از شرکتهای تابعه شستا و تحت نظر شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی است؛ سازمانی که خود بخشی از وزارت کار محسوب میشود و بررسی رفتار مدیران آن از یک پروژه دستکاری قیمت در سهم حکایت میکند.
ماجرا از جایی شروع شد که شریعتمداری ادعا کرد داروسازی ابوریحان که از زیرمجموعههای وزارتخانه خودش است موفق به تولید داروی ضدکرونا شده است. اگرچه وزارت بهداشت با اعلام بیاطلاعی در این مورد تلویحا به مقابله با خبرسازی شریعتمداری پرداخت اما انتشار این خبر و سازماندهی یک تبلیغات گسترده در فضای مجازی و رسانه ملی هیجان خرید سهام دابور را افزایش داد.
ماجرا از جایی شروع شد که محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «تاکنون شش تن ماده موثره هیدروکسی کلروکین سولفات برای تولید قرص ۲۰۰ مگ و دو میلیون قرص کلروکین فسفات ۱۵۰ در دو شرکت دارویی شستا برای اجرای پروتکل درمانی کرونا تولید شده است. این دارو خواص ضدالتهابی قوی دارد و یکی از موثرترین داروها در کنترل بیماری کروناست.» این اظهارات وزیر کابینه دولت دوازدهم در حالی مطرح شده است که بزرگترین و معتبرترین شرکتهای داروسازی اروپا، آمریکا و چین هنوز چنین ادعایی نکردهاند و تنها از موفقیتهای اولیه در آزمایش داروهای کرونا خبر داده اند. وزارت بهداشت چین اعلام کرده است که در بهترین حالت ممکن است تا دو ماه دیگر به داروهایی موثر برای کرونا دستیابی پیدا کند.
ادعای شرکت ابوریحان چه بود؟
همزمان با این اظهارات صداوسیما نیز به کمک وزارت کار آمد و در مصاحبهای با مدیرعامل شرکت داروسازی ابوریحان اعلام کرد که داروهایی برای مقابله با کرونا تولید شده که در فروردین و اردیبهشت سال آتی عرضه میشود. نورمحمدی به صدا و سیما گفت که به جز تولید روزانه چهار تا پنج هزار لیتر ژلهای ضدعفونی که بخش قابل توجهی از نیاز مردم را برطرف میکند، در زمینه تولید داروهای کنترل کرونا نیز اقدامات خوبی صورت گرفته است به طوری که ماده موثره و محصول نهایی آن در دو شرکت دارویی سرمایهگذاری تامین اجتماعی در حال تولید است.
او ادامه داد: «شرکت داروسازی ابوریحان با همکاری شرکت توفیق دارو سعی در فرموله کردن سه داروی دیگر نیز در این حوزه دارد تا انشاءالله نیاز بیماران برطرف شود. این داروها در زمره داروهای ضدویروسی قرار دارد، اما این سری از داروهایی که ما روی آن کار میکنیم به طور مشخص از داروهایی است که در کشورهای دیگر نیز روی بیماران مبتلا به کرونا جواب داده است. نورمحمدی تاکید کرد: هنوز دارویی برای درمان قطعی بیماران مبتلا به کرونا ساحته نشده است، اما سعی داریم با ساخت داروهایی که به آن اشاره شد، کنترل و درمان نسبی بیماران را در دستور کار قرار دهیم. مدیرعامل شرکت داروسازی ابوریحان ادامه داد: این داروها در مرحله تحقیقاتی است و پس از آنکه مرحله تحقیقاتی پایان یافت میتوانیم آنها را تولید کنیم. وی تصریح کرد: این داروها به یاری خدا فروردین و اردیبهشت سال آتی پس از مرحله تحقیقاتی و آزمایشگاهی عرضه میشود. نورمحمدی در پایان خاطرنشان کرد: هماکنون نیز کنترل بیماری بسیاری از بیماران مبتلا به کرونا با داروی «هیدروکسی کلروکین» انجام گرفته و شش تن از این دارو تولید شده است و مشکلی از این بابت نداریم.
وقتی «دابور» داروی ۶۵ سال پیش را دوباره کشف میکند!
ادعاهای شریعتمداری و مدیرعامل ابوریحان در حالی مطرح شده است که هیدروکسی کلروکین که با نام تجاری پلاکونیل و… فروخته میشود دارویی است که در سال ۱۹۵۵ میلادی جهت مصارف دارویی در ایالات متحده ساخته شد. این دارو در مصارف پزشکی برای درمان انواع معینی از مالاریا به کار میرود. این دارو مشخصا برای مالاریای حساس به کلروکین به کار میرود. دیگر کاربردهای این دارو شامل درمان روماتیسم مفصلی و لوپوس اریتماتوس میشود. همزمان یک پزشک در گفتوگو با یکی از روزنامههای کشور اعلام کرد که دارویی که به تازگی قرار است از سوی یک شرکت داروسازی تولید و عرضه شود، داروی جدید و چندان پیچیدهای نیست بلکه در گروه داروهایی است که براساس پروتکل وزارت بهداشت در درمان کرونا مورد استفاده قرار میگیرد و این دارو پیش از شیوع کرونا نیز در کشور مورد استفاده بود.»
از سوی دیگر وزارت بهداشت نیز در مورد تولید این دارو اظهار بیاطلاعی کرد. یک مقام وزارت بهداشت پس از انتشار خبر صداوسیما اعلام کرد که این وزارتخانه از تولید داروی ایرانی برای درمان کرونا بیخبر است. حسین عرفانی، رییس اداره بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان وزارت بهداشت در مصاحبه با ایلنا گفت که به دلیل سمتش در سیستم درمان ایران او باید نخستین فردی باشد که از تولید یک داروی جدید خبردار میشود؛ امری که تاکنون اتفاق نیفتاده است.
او گفت: «من در این رابطه که دارویی برای درمان یا پیشگیری از کرونا تولید یا تایید شده باشد، اطلاعی ندارم. البته باید اشاره کنم که بنده مسوولی هستم که پیش از دیگران در این زمینه باخبر میشوم. من که باید باخبر باشم؛ بیخبر هستم.»
مانور رسانهای وزارت کار
در این شرایط روابط عمومی وزارت کار انتشار کلیپهای تبلیغاتی در شبکههای مجازی را در پیش گرفت. اوج کار آنها اما جایی بود که در بخش خبری موسوم به ۲۰:۳۰ یک کلیپ سراسر تبلیغاتی از این اقدام موفق داروسازی ابوریحان پخش شد. در همین حال نماد دابور به لطف مانور رسانهای گسترده دستگاه تبلیغاتی وزارت کار با صف خرید سنگین و عرضه قطره چکانی بسته شد.
رفتارشناسی حقوقی دابور
بررسی اطلاعات موجود در سایت مدیریت فناوری بورس نشان میدهد که مالک حقوقی دابور که در روزهای کرونایی در حال جمعآوری سهم بوده است اقدام به خالی کردن سهم پس از انتشار این خبر کرده است. براساس این اطلاعات تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی دابور در ۲۱ اسفندماه ۶۹۹۲۶۴ سهم بوده است. شاهکار حقوقی دابور اما در بازار ریزشی که روز گذشته رخ داد. همانطور که پیشبینی میشد با رونمایی وزارت بهداشت از بیاساس بودن تولید داروی کرونا حقوقی دابور تنها در یک روز بیش از سه میلیون سهم عرضه کرده و این در حالی است که میانگین معاملات ماهانه این نماد به فراتر از روزی ۸۰۰ هزار سهم نرسیده است.
با این وجود در روزی که اکثر نمادهای بازار منفی بودند دابور با تشکیل صف خرید ضعیفتر از قبل در ۵+ تابلو ایستاد. این رفتار حقوقیها در روزهای گذشته در بسیاری از نمادهای بورسی آشکار شده بود اما اینکه خبرپراکنیهای عوامفریبانه یک وزارتخانه یاریکننده حقوقیها باشد کمتر دیده شده بود. نکته جالب دیگر این است که مالک حقوقی ۸۴ درصد نماد دابور شرکت داروپخش با ۳۲۰ میلیون سهم است که خود نیز وابسته به سازمان تامین اجتماعی است.
بروز این رفتار در حقوقیها باعث سلب اعتماد بسیاری از سهامداران در بازار سرمایه شده است؛ اعتمادی که اگر از بین برود مشخص نیست با سرازیر شدن نقدینگی به سمت بازار ارز چه بلایی بر سر اقتصاد کشور خواهد آورد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد