16 - 08 - 2022
سناریوی عجیب واردات گاز!
درحالی که ایران دارای دومین منابع بزرگ گازی دنیاست و کارشناسان توصیه میکنند که دولت با اولویت قراردادن توسعه میادین گازی فرصت حضور در بازارهای جهانی را بیش از این از دست ندهد، با این حال خبرگزاری فارس دیروز در گزارشی عجیب از جزئیات سه مسیر انتقال گاز روسیه به ایران خبر داد. موضوعی که به نظر میرسد براساس توافقهای انجامشده در جریان سفر اخیر پوتین به ایران گزارش شده است.
هرچند نمیتوان با اطمینان گفت که این گزارش در دستور کار دولت قرار دارد، اما به نظر میرسد طرح چنین گزارشهایی نشان از یک تفکر مقابل توسعه صنعت گاز در کشور دارد. چه آنکه ممکن نیست کشوری با داشتن منابع گازی فراوان گاز وارد کند، مگر اینکه منافعی برای کشورهای دیگر ایجاد شده باشد.
در گزارش فارس آمده است: «ایران زیرساخت لازم برای واردات گاز روسیه حداقل به میزان ۲۰ میلیارد مترمکعب در سال را داراست و میتواند با واردات گاز روسیه با قیمت مناسب و صادرات آن به قیمت بالاتر، خود را به هاب گازی منطقه تبدیل کند. مناقشه گازی روسیه و اروپا یک فرصت بینظیر را مقابل ایران قرار داده است تا با استفاده از ظرفیت گاز مازاد روسیه، در مسیر تبدیل شدن به هاب گازی منطقه قدم بردارد و یا موجب تقویت صادرات گازوییل و مازوت مصرفی در نیروگاهها شود. این سناریو در بلندمدت بهترین سناریو برای ایران جهت واردات گاز روسیه، صادرات آن به قیمت بالاتر به کشورهای همسایه است؛ موضوعی که مزایای اقتصادی آن بیش از ۶ میلیارد دلار خواهد بود.»
فارس در بخش دیگری از گزارش خود مینویسد: «اتمام قراردادهای قبلی صادرات گاز روسیه به اروپا و تنشهای شدید ایجاد شده، حدود ۱۸۰ میلیارد مترمکعب گاز صادراتی روسیه به اروپا را در معرض خطر کاهش جدی قرار داده است. افزایش صادرات LNG و حداکثر کردن ظرفیت خط لوله به چین، گزینههایی هست که در کوتاهمدت نهایتا نصف حجم صادراتی به اروپا را پوشش میدهد و همچنان ۹۰ میلیارد مترمکعب گاز روسیه میتواند به صورت مازاد باقی بماند.
در این میان یک گزینه نیز ورود به بازار خاورمیانه و جنوب غرب آسیا (عراق، پاکستان و غیره) خواهد بود. دو زیرساخت موجود پیش روی این استراتژی مسیرهای ترکمنستان- ایران و آذربایجان- ایران است.
از ترکمنستان به ایران دو خط لوله به مجموع تقریبی ۲۰ میلیارد مترمکعب وجود دارد که اکنون حداکثر ۲۰ درصد از ظرفیت آن استفاده میشود. اتصال ترکمنستان به روسیه از طریق خط لوله آسیای مرکزی CAC (بال شرقی و غربی) با ظرفیت اولیه ۹۰ میلیارد مترمکعب است که به دلیل فرسوده شدن نزدیک به ۴۵ میلیارد مترمکعب آن قابل استفاده است.
در غرب خزر نیز، مسیر خط لوله تاریخی صادرات ایران به شوروی (قاضیمحمد- آستارا) محل اتصال ایران به روسیه از طریق آذربایجان است. این خط با ظرفیت اولیه ۱۰ میلیارد مترمکعب احداث شده و اکنون کمتر از ۲۰ درصد ظرفیت آن قابل استفاده است. افزایش حجم عملیاتی این خط نیاز به تعمیر و بازسازی دارد.
علاوه بر مساله حجم قابل صادرات و مسیرهای ورود گاز روسی به بازارهای خاورمیانه، موضوع قیمت چالشی اساسی در مسیر تحقق این استراتژی خواهد بود.
قیمت گاز وارداتی کشورهای خاورمیانه و جنوب غرب آسیا طی ۲ سال اخیر بیش از ۵۰ درصد پایینتر از قیمت صادرات روسیه به اروپا بوده است.
در مجموع به نظر میرسد که ایران زیرساخت لازم برای واردات گاز روسیه حداقل به میزان ۲۰ میلیارد مترمکعب در سال را داراست و میتواند با واردات گاز روسیه با قیمت مناسب و صادرات آن به قیمت بالاتر، خود را به هاب گازی منطقه تبدیل کند، فرصتی که البته باید با رعایت ملاحظات فنی و کارشناسی همراه باشد.
بعد از مناقشه اوکراین و تلاش اروپا برای رهایی از وابستگی به گاز روسیه، روسها نیز مسیری غیراز ایران برای حفظ و ایمنسازی صادرات گاز خود ندارند، در نتیجه ایران و روسیه دو تولیدکننده بزرگ گاز دنیا میتوانند در بازار گاز وارد تعاملات استراتژیک شوند.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد