21 - 11 - 2023
«سلاخخانه شماره پنج» کتابی تکاندهنده و طنز
سلاخخانه شماره پنج با عنوان اصلی Slaughterhouse – Five اثر برجسته و مهمی از کورت ونهگات جونیر است که در آن به حادثه مهمی در طول جنگ جهانی دوم میپردازد. پس از انتشار رمان، صحبتهای زیادی پیرامون این کتاب ضدجنگ شکل گرفت، اما هیچکدام چیزی از ارزشهای آن کم نکرد. ونهگات، خود از نزدیک شاهد این حادثه بود بنابراین بهتر است قبل از معرفی کتاب سلاخخانه شماره ۵ مقداری به زندگی نویسنده بپردازیم.
کورت ونهگات جونیر از داستاننویسان نوآور امروزی آمریکاست که داستانهایش ابتکار زیادی دارد. او توانسته واقعیت و خیال را طوری در هم آمیزد که داستان کتاب بسیار گیرا و دلپذیر شود. یکی از موارد مهم در کتابهای ونهگات این است که او خودش همیشه از شخصیتهای کتابش است. در کتاب سلاخخانه شماره پنج این نویسنده آمریکایی از اتفاق مهمی صحبت میکند که از نزدیک شاهد آن بوده است.
ونهگات در سال ۱۹۲۲ در دوران بحران اقتصادی به دنیا آمد، اما همواره از دوران شاد و پرنشاط کودکی صحبت میکند و در کتابهایش اغلب اوقات شخصیت اصلی، فردی شاد و برونگرا است. در سال ۱۹۴۳ به خدمت نظام رفت و حدود یک سال بعد که با تمهیداتی مرخصی گرفت تا در «روز مادر» به دیدن مادرش برود، مادرش شب قبل از دنیا رفته بود و همین موضوع ضربهای روحی بر ونهگات وارد کرد. پس از این ماجرا در سال ۱۹۴۴ در جبهه جنگ توسط نازیها دستگیر و به اسارت گرفته شد. ونهگات را در انباری زیرزمینی که محل نگهداری لاشههای گوشت بود زندانی کردند که درست در همین هنگام متفقین شهر درسدن را بمباران کردند. در اسناد تاریخی گفته میشود این بمباران باعث مرگ حدودا ۲۵۰۰۰ نفر شده اما کورت ونهگات جونیر در رمانش این عدد را ۱۳۵۰۰۰ نفر اعلام کرده است. بعد از این اتفاق وحشتناک، زندانیانی که جان سالم به در برده بودند، مامور شدند تا اجساد کشتهشدگان را از زیر آوارها بیرون بکشند. صحنههای فجیعی که این بمباران به بار آورد در قسمتهای مختلف رمان آمده است.
در قسمتی از متن پشت جلد کتاب آمده است:
«جانمایه اصلی آثار ونهگات، حمایت از ارزشهای سنتی طبقه متوسط است. بهکارگیری شگردهای ذهنی، فانتزی، نوستالژیک و طنز اجتماعی نیز در واقع برای حقانیت بخشیدن به همین امر است. در سال ۱۹۶۹ براساس خاطرات و مشاهداتش در درسدن کتاب «سلاخخانه شماره ۵» را نوشت که هیاهوی بسیار برانگیخت و منتقدان درباره آن اظهارنظرهای گوناگونی کردند. به رغم نظرات موافق و مخالف، کتاب به سرعت فروش رفت و فیلم موفقی هم براساس آن ساخته شد که نام ونهگات را بیش از پیش بر سر زبانها انداخت.»دو چیز درباره این رمان بسیار به چشم میآید؛ یکی جنبه ضدجنگ بودن آن و دومی طنز تلخی که در سراسر کتاب دیده میشود؛ طنزی که اگر نبود شاید کسی تحمل صحنههای فجیعی که در کتاب آمده را نداشت. حوادثی که منجر به دیوانه شدن شخصیت اصلی کتاب میشود در واقع همان فاجعههایی بوده که نویسنده در طول جنگ جهانی از سر گذرانده است. حتی برخی از منتقدان اعتقاد دارند بلاهایی که در واقعیت بر سر کورت ونهگات آمد بسیار بدتر از چیزی است که در کتاب میخوانیم.
یک پیشنهاد که شاید مطرح کردن آن خالی از لطف نباشد، زمینه علمی- تخیلی رمان و همچنین پرداختن به موضوع جنگ جهانی است که شاید در ابتدا چندان جذاب به نظر نرسد. وجود آدم فضایی و سفر در زمان معمولا چیزی نیست که از یک کتاب جدی در زمینه جنگ انتظار داشته باشیم، آن هم پیرامون اتفاقی به وحشتناکی بمباران درسدن. فراموش نکنید که اینجا دقیقا همان جایی است که قلم شگفتانگیز ونهگات شما را درگیر خود میکند. این هنر نویسندگی اوست که با پرداختن به این مسائل، با عقب و جلو بردن زمان، با فراتر رفتن از ذهنیت یک آدم زمینی، مواردی بیان میشود که در حالت عادی بیان آنها بسیار دشوار است. پیشنهاد میکنیم با دیدی باز به سراغ رمان سلاخخانه شماره پنج بروید.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد