10 - 05 - 2020
سعادتآباد بورس
«جهانصنعت»- در سالهای اخیر با وقوع تحولات مختلف علمی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، اغلب کشورها به فکر طراحی و اصلاح نظامهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خود افتادند که میتوان نشانههای آن را در کشورهای مختلف جهان و از جمله ایران مشاهده کرد. به طور مثال در روزهای اخیر دولت چین با اعلام تغییراتی در پشتوانههای نظام پولی خود و مهاجرت آنها از اسکناسهای یوآن به سمت رمزارز ملّی چین، این باور را در میان تحلیلگران به وجود آورد که شیوع بیماری مرگبار کرونا نقطه عطفی برای آغاز اجرای برنامههای از پیش تعیین شده برخی از دولتها بوده است. در آمریکا نیز تغییرات اقتصادی به طور تدریجی در حال وقوع است، کشوری که نظام پولی و بانکی آن بر پایه بدهی بنا نهاده شده است در سالهای اخیر با چالشهای عدیدهای روبهرو بوده است و به اذعان بسیاری از تحلیلگران پایان دوران نظام اقتصادی آمریکا فرا رسیده است، نظام اقتصادی که با آغاز دوران ریاستجمهوری ترامپ با رشد روزافزون و بیسابقه شاخصهای S&P500، DowJones و Nasdaq روبهرو بود اکنون با گسترش بیماری کرونا در کمتر از یک ماه به جایگاه روزهای ابتدایی خود پس از انتخاب ترامپ بازگشته است. صحبتهای اخیر وارن بافت درباره خروج پولهای خود از سهام شرکتهای آمریکایی، نشانه گسترش بحران اقتصادی آمریکا در روزهای آتی است. در کشور ما نیز دولت کنونی و پیشین برنامههای متعددی در راستای احقاق شعار رونق اقتصادی در دستور کار خود قرار داده بودند تا بتوانند به طور تدریجی سیاستهای جدید اقتصادی را پیادهسازی کنند. در دولت پیشین شاهد اعطای سهام عدالت به کارمندان و اقشار کم درآمد بودیم که این امر موجب شد تا علاوه بر گسترش عدالت اقتصادی موجبات آشنایی مردم با فرهنگ سهام و سهامداری به وجود آید. در همین راستا دولت کنونی با گسترش فرهنگ سهام و سهام داری از یکسو و از سوی دیگر با توجه به شعار امسال یعنی سال «جهش تولید» تلاش میکند تا با هدایت سرمایههای مردمی به سمت بازارهای سرمایه بتواند چرخ صنعت کشور را بهتر از پیش بچرخاند، که در نهایت این چرخش موجب جهش تولید در کشور خواهد شد.
در دورانی که شاخص بازارهای آمریکا روزبهروز در حال افول است یا اغلب کشورهای اروپایی که با گسترش شیوع بیماری کرونا وادار به تعطیلی واحدهای صنعتی و تجاری خود شدهاند. شاهد رشد بیسابقه شاخصهای بازار بورس ایران هستیم. از این رو دولت کنونی با اجرای سیاستهای رونق بازار سرمایه توانسته است افتخار این اقبال مردمی را تا سالیان سال به عنوان یک موفقیت ملی در کارنامه خود داشته باشد.
در دوران شیوع کرونا به دلیل خانهنشینی اکثر فعالان جامعه و اخلال به وجود آمده ناشی از این بیماری در فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی اغلب مردم به فکر کسب درآمد از بازارهای ثانویهای افتادند که در دوران تعطیلی کسبوکار و قرنطینه خانگی ناشی از این بیماری کسب درآمد کنند. آمارها نشان میداد در ایام نوروز اغلب شهروندان شهرهای مختلف با حضور در کلاسهای مجازی آشنایی با بازار بورس خود را برای ورود به این بازار پس از پایان تعطیلات نوروز آماده میکنند. در نهایت پس از پایان تعطیلات نوروز و با توجه به چشمانداز دولت و ایجاد بسترهای ابتدایی مناسب، شاهد استقبال چشمگیر مردم جهت ورود به بازار سرمایه بودیم تا آنجایی که حجم بالای مشارکت مردمی موجب کندی و ایجاد اختلالاتی در هسته مرکزی نرمافزار معاملاتی سازمان بورس و اوراق بهادار شد. اغلب افرادی که سالیان سال بانکهای داخلی را مأمن امن و پربازدهای برای رشد سپردههای خود میدیدند اکنون بازار سرمایه را محلی ایمن برای ارزش اندوزی سرمایه خود انتخاب میکنند. در این راستا با ایجاد بسترهای مناسب و هدایت هوشمندانه دولت روزبهروز بر تعداد سرمایهگذاران بازار سرمایه افزوده میشود. گواه این موضوع را میتوان در تصمیم دولت بر کاهش نرخ سود بانکی و ابلاغ آن در اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ مشاهده کرد. پس از اجرای کاهش طرح سود حاصل از سپردههای بانکی به حداکثر ۱۵ درصد، اغلب سپردهگذاران بانکی تصمیم به جابهجایی سرمایه خود به سمت بازاری با بازدهی هماندازه بانکها یا بیشتر گرفتند. در این راستا بازار مسکن به دلیل تعطیلی ناشی از بیماری کرونا و رکود دوره پنج تا هفتساله دیگر محل خوبی برای هدایت سرمایه نبود، سکه و طلا هم به دلیل کاهش خرید و فروش ناشی از بیماری کرونا و نوسانات جهانی ریسک بالایی داشت، دلار هم به دلیل کاهش مراودات تجاری و سفرهای نوروزی همچنین کاهش قدرت آن به دلیل مشکلات به وجود آمده در بازارهای آمریکا اقبال خوبی نداشت، خودرو و دیگر محصولاتی که قیمت دلار نقش اصلی را در کاهش و افزایش قیمت آنها ایفا میکند به دلیل کاهش رفتوآمد و سفرهای نوروزی دچار رکود بیسابقهای شد که سرمایهگذاری در آن توجیه منطقی نداشت، در نهایت سپردهگذاران بانکی که اغلب با بازار بورس به تازگی آشنا شده بودند حاضر شدند ریسک سرمایهگذاری در این بازار را بپذیرند.
پیش و پس از تعطیلات نوروز شاهد رشد شاخصهای بورس بودیم که این امر موجب شد سرمایهگذارانی که به تازگی به سرمایهگذاری در بورس روی آورده بودند اقدام به افزایش سرمایه و معرفی این بازار به دوستان خود کردند. که این امر موجب شد کارگزاریهای کشور با مشکلاتی پیشبینی نشده حاصل از هجوم بیسابقه و باورنکردنی مردم روبهرو شوند؛ مردمی که تا چندی پیش این بازار را پرریسک و خطرناک میدانستند. در هر صورت آنچه که مبرهن است جذب سرمایههای کوچک و بزرگ در بازار سرمایه و تعیین حرکت موثر آن در چرخه اقتصادی میتواند موجب رونق اقتصادی در سالهای آتی شود. اشتغالزایی، افزایش تولید، گردش مالی پایدار و شفافیت اقتصادی برخی از مواهب رونق بازار سرمایه است. حمایتهای رهبری با انتخاب شعار امسال یعنی «سال جهش تولید» و دستور اخیر ایشان بر آزادسازی سهام عدالت در بازار سرمایه میتواند چشمانداز روشنی را برای آیندهای درخشان ترسیم کند. رونق بازار سرمایهخواه و ناخواه روی صنعت کشور تاثیرات مثبتی را خواهد گذاشت که این، خود به تنهایی حاصل سالها تلاش مسوولان و فعالان این حوزه بوده است.
دولت با عرضه شرکتهای خود در بازار بورس توانسته به افزایش عمق بازار کمک کند. به اذعان بسیاری از تحلیلگران، عرضه سهام شرکت شستا در بازار بورس موجب عدم اصلاح نمودار شاخص بورس شد و ایجاد اعتماد بیشتر میان سرمایهگذاران تازهوارد به این بازار شد. یکی دیگر از مواهب هدایت سرمایه سپردهگذاران بانکی به سمت بازار بورس آن است که دولت دیگر تعهدی به سود سالانه یا ماهانه سپردهگذار در بازار بورس ندارد و در بازاری عادلانه توسط شرکتهای عرضه شدهاش برای سپردهگذارانش سودی بالاتر یا حتی پایینتر از سود سپردههای بانکی حاصل خواهد کرد که این موضوع میتواند برای دولتی که ناچار بود به سپردهگذاران بانکهایش سالانه سودی را تعلق دهد انتفاع ویژهای را در درازمدت به وجود آورد.
کاهش سود سپردههای بانکی قدم بزرگی به سمت رونق اقتصادی بوده و اما کاهش بهره وامهای اعطایی به صنایع میتواند گام بزرگتری برای احقاق شعار جهش تولید باشد. در سالهای اخیر اغلب صنعتگران از نرخ بهره وامهای بانکی ناراضی بودهاند. آنها مدعی بودند که نرخ بهره ۲۰ تا ۱۸ درصدی در شرایط تحریمی فشار زیادی را بر آنان و کارگران صنایع وارد میکند. از آنجایی که نزدیک به ۳۰ درصد وامهای بانکی به صنایع کشور اختصاص پیدا میکند، کاهش نرخ بهره وامهای بانکی مختص صنایع میتواند به صنایعی که اغلب با حداکثر ۴۰ درصد توان خود در حال فعالیت هستند کمک شایانی داشته باشد و موجب جهش حداکثری اکثر صنایع کشور شود. همچنین دولت میتواند با حمایت از صنایع، بسترهای مفیدی جهت توسعه پایدار آنها ایجاد کند. به طور مثال بسیاری از صنایع داخلی همچون تسلا و دیگر صنایع بزرگ دنیا آماده تامین برق مصرفی خود هستند. در صورت حمایتهای دولتی این صنایع، آنان قادر خواهند بود برق مصرفی خود را تامین و همچنین بخشی از مازاد برق تولید شده را به چرخه برق تولیدی کشور عرضه کنند و در حالی موجب کاهش هزینه تولید برق شوند که دیگر سازمان برق به دلیل کهولت مراکز تولیدی ناشی از تحریمهای ضالمانه با مشکلات و هزینههای بالایی روبهرو نشود. در نهایت چنین فرصتی صنایع را رفتهرفته از چرخه برق کشور بینیاز کرده و موجب میشود آنان با عرضه برق مازاد خود به چرخه برق کشور کمک شایانی جهت مدیریت نیرو کرده باشند. البته دولت با ایجاد بستر تهاتر میتواند چنین تعاملاتی را گسترش دهد و برای این واحدها تخفیفهای مالیاتی متقبل شود و پویایی و نزدیکی بهتری با صنایع را به وجود آورد.
در ماههای آتی امید آن میرود تا سازمان بورس و اوراق بهادار کشور همگام با افزایش ظرفیت واحدهای تولیدی و حمایتهای دولت، بیش از پیش در فرهنگسازی و آموزش موثر سرمایهگذاری در بازار سرمایه تلاش کند. همچنین به دلیل استقبال بیسابقه از این بازار که نزدیک به نیمقرن در کشور شکل گرفته است تمام تلاش خود را در ایجاد زیرساختی پاسخگو جهت تامین کلیه نیازهای سرمایهگذاران بازار سرمایه انجام دهد. با توجه به پتانسیل بالای متخصصان کشور و تشکیل استارتآپهای موفق و افزایش فرهنگ رشد بر بستر شتابدهندهها و استارتآپها امید آن میرود تا تصمیمگیران سازمان بورس جهت تغییر هسته اصلی معاملاتی به دانش بومی نخبگان کشور عزیزمان توجه ویژهای داشته باشند. از آنجایی که در سالهای اخیر با گسترش تحریمهای ظالمانه آمریکا، تجربیات شایانی حاصل شد، از مسوولان سازمان بورس و اوراق بهادار این توقع میرود با در نظر گرفتن اهمیت بالای هسته مرکزی معاملاتی سازمان بورس و عرق ملی، تولید و گسترش هسته معاملاتی در داخل کشور به دست توانمند دانشمندان حوزه تجارت الکترونیک صورت پذیرد تا از وابستگی به کشورهای خارجی در تامین ابزارهای معاملاتی بینیاز شویم. در این راستا سازمان بورس و اوراق بهادار میتواند با بهرهمندی از دانش منحصربهفرد مراکز مشاوره اقتصادی و بورس فعال در کشور که کارنامه درخشان داخلی و بینالمللی در حوزه بازار سرمایه دارند موجبات تحقق این تغییرات بنیادین را با کمترین دخالت نیروی خارجی و با بالاترین سطح کیفی محقق سازد.
از دیگر مسائلی که این روزها مطرح است تدوین و تامین ابزارهای قهریه در جهت تامین عدالت در بازار سرمایه است. همانطور که میدانید نهادهای نظارتی همچون SEC در آمریکا با تدوین قوانینی سختگیرانه همواره به دنبال ایجاد عدالت در بازارهای سرمایه هستند. این روزها با گسترش شبکههای مجازی و تمایل مردم جهت ورود به بازار سرمایه بسیاری از کانالها و شبکههای مجازی جهت جذب مخاطب یا درآمدزایی اقدام به ارائه سیگنالهای معاملاتی جهت خرید و فروش یک سهم میکنند که این امر موجب ناعدالتی در بازار سرمایه و سرخوردگی فعالان و دانشمندان این حوزه در درازمدت میشود. طبق تماسهای متعددی که فعالان این بازار با روابط عمومی گروه اقتصادی خاس داشتهاند همگی برای آینده بازار سرمایه ابراز نگرانی میکردند. آنها معتقد بودند که ارائه سیگنالهای معاملاتی در شبکههای مجازی موجب آن شده که سرمایهگذار تازهوارد بدون هیچ اطلاعی، سهمی بیارزش را خریداری کند و موجب رشد غیراصولی قیمت آن سهم در بازار شود. عده دیگری معتقد بودند که برخی از شرکتها با همکاری کانالهای تلگرامی به دنبال پامپ سهام خود هستند. پس از بررسیهای گروه اقتصادی خاس مشخص شد که سازمان بورس در جهت جلوگیری از این روند اقدام به تعلیق کدهای بورسی متخلفان بازار سرمایه کرده، اما آنچه انتظار میرود آن است که سازمان بورس و اوراق بهادار با افزایش سطح نظارتی خود و تدوین قوانین بازدارنده مانع آن شوند که برخی سودجویان دست به چنین اقداماتی نزنند، چرا که عدم توجه به این موضوع موجب ایجاد تبختر میان تازهواردها و عدم تعادل منطقی بازار میشود و در نهایت، سرخوردگی حاصل شده موجب انصراف سرمایهگذاران حرفهای در این بازارها و با اصلاح نمودار شاخص تازهواردها متضرر خواهد شد.
در انتهای امر با توجه به جابهجایی تالار بورس تهران به منطقه سعادت آباد تهران، انتظار آن میرود سازمان بورس و اوراق بهادار، سعادتآباد بورس را در گرو مراکز علمی و تخصصی مشاوره اقتصادی و بورسی بداند که با جذب متخصصان و نخبگان کشور توانسته بستری مناسب را جهت ارائه مشاورههای تخصصی در کلیه بخشهای بازار سرمایه ایجاد کند. همچنین مشاوران و متخصصان چنین مراکزی به پشتوانه دانش و تجربیات چندین و چندساله بینالمللی خود در بهترین بازارهای سرمایه دنیا قادر خواهند بود با عنایت و هدایت موثر مسوولان و تصمیمگیران و با توجه به منافع ملی کشور خدمات شایانی را برای احقاق سعادتآباد بورس عرضه نمایند. امید است، این مفردات آغاز تغییراتی بنیادین در راستای رشد و تعالی بازار سرمایه کشور عزیزمان شود.
تهیه شده در گروه اقتصادی خاس
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد