شناسه خبر : 219219
4 - 12 - 2016
4 - 12 - 2016
سرگردانی بخش خصوصی
گروه بازرگانی- در چند روز گذشته به دلایلی همچون افزایش فصلی تقاضای ارز به دلیل مناسبتهای مختلف مانند مسافرتهای اربعین و سال نو میلادی، نتایج احتمالی اجلاس اوپک و چشمانداز قیمت نفت، نتایج انتخابات ریاستجمهوری آمریکاو... شاهد افزایش نوسانات نرخ ارز و روزهای ملتهبی برای بازار بودیم. این در حالی است که کارشناسان اقتصادی همواره بر یکسانسازی نرخ ارز تاکید داشتهاند. بر این اساس تحلیلگران اقتصاد ایران معتقدند که چندگانه بودن نرخ ارز علاوه بر اینکه به شدت فضای کسب وکار را مخدوش ساخته، زمینهساز بروز فساد، رانت و فعالیتهای سوداگرانه ارزی نیز شده است.
در واقع، نوسانات نرخ ارز سبب شده که بنگاههای اقتصادی به جای فعالیت مولد و ایجاد ارزشافزوده، به دنبال آن باشندکه هزینههای خود و سود سالانه پیشبینی شده برای بنگاه خود را از طریق مراودات ارزی تامین کنند و این بزرگترین آسیب، به یک اقتصادی است که میخواهد برای رشد و خرج از رکود دورخیز کند.
ضمن اینکه با توجه به کاهش درآمدهای نفتی، ممکن است دولت هر لحظه تصمیم بگیرد که همچون دولتهای قبلی، کسری بودجه خود را از طریق نرخ ارز جبران کند. به همین دلیل نوساناتی که ریشه در بحران مالی دولت دارد، همیشه به عنوان یک گزینه نزد افکار عموم فعالان اقتصادی مورد توجه است و همین احتمال، احتیاطهای خاصی را بر برنامهریزیهای بنگاههای کوچک و متوسط تحمیل میکند.
در این میان به گفته بسیاری از صادرکنندگان، اگر صادرات به مفهوم خامفروشی باشد، افزایش قیمت دلار در کوتاهمدت به نفع صادرات است اما افزایش نرخ دلار برای صادرکنندگان مواد فرآوری شده منجر به گرانی کالای تمامشده میشود و صادرکنندگان این کالا متضرر میشوند. بنابراین دولت باید هرچه سریعتر در جهت یکسانسازی نرخ ارز گام برداشته و نرخی را برای یکسانسازی اعلام کند که در پی آن همه صادرکنندگان، واردکنندگان و ذینفعان بازار، بتوانند آن را بپذیرند. اما به اعتقاد برخی کارشناسان همچون رییس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران، در صورتی که قرار باشد دولت نرخی را برای ارز تکنرخی تعیین کندکه پایینتر از نرخ بازار آزاد و به نرخ ارز مبادلهای نزدیکتر باشد، قطعا صادرات کاهش مییابد و به نفع رشد اقتصادی کشور نیست.
دولت به سازوکار بازار باور
پیدا کند
بر همین اساس رییس مجمع واردات ایران بیان کرد: در این چند سال اخیر به محض اینکه بازار ارز دچار نوسانات غافلگیرکننده شده اغلب فعالان اقتصادی ناخودآگاه با افسوس بسیار به یاد ضرورت یکسانسازی نرخ ارز و فرصتسوزیهایی که بابت انجام آن صورت گرفته، میافتند.
علیرضا مناقبی اظهار کرد: هر چند فعالان اقتصادی منتظر تصمیم دولت برای یکسانسازی نرخ ارز هستند ولی واقعیت این است که مدلسازی نرخ واقعی ارز و پیش آگهی در این خصوص از سوی دولت را باید از دیگر چالشهای بزرگ اقتصاد ایران برشمرد که موجبات نگرانی فعالان اقتصادی را فراهم میکند.
وی در ادامه گفت: دلیل آن نیز به این موضوع باز میگردد که در خصوص عوامل تعیینکننده نرخ ارز، نظرات متعددی وجود دارد که میتواند به حصول نتایج غیرمشابه در اقتصادهای مشابه منجر شود. مسالهای که به تبع آن در دورههای مختلف آثار مثبت یا منفی خود را روی اقتصاد به جای گذاشته و بخشخصوصی را دستخوش تغییرات بسیار زیادی کرده است. این تغییرات میتواند آنچنان سرنوشتساز باشد که برخی بنگاهها را به مرز ورشکستگی و مرگ اقتصادی سوق داده و برخی دیگر را بر قله عاج بنشاند.
مناقبی خاطر نشان کرد: اقتصاد ایران در خصوص تصمیمات ارزی دارای تجربیات بسیار زیادی است و طی سالهایی، تصمیمات درست در این حوزه مشکلگشای اقتصاد ایران بوده و موجب رونق بازار و توسعه سرمایهگذاریها شده است در حالی که در دورههایی دیگر با رفتارهای دستوری مسیرهای پیشرفت اقتصادی سد شده است.
وی گفت: از همین رو در حال حاضر یکی از برنامههایی که همه از دولت توقع دارند این است که یکسانسازی نرخ ارز را بر اساس ریلگذاری درست کلید بزند.
رییس مجمع عالی واردات با بیان اینکه برابری ارزش پول داخلی در مقابل پول خارجی ممکن است در برخی مواقع تحت تاثیر تغییرات حجم پول داخلی بوده و هر گونه افزایش یا کاهش حجم نقدینگی کشور به تنزل یا تقویت ارزش پول ملی منجر شود، اظهار کرد: در کنار متغیر حجم نقدینگی، متغیرهای نرخ تورم انتظاری، رابطه مثبت و تولید ناخالص داخلی، رابطه منفی با نرخ ارز داشته و از متغیرهای مهم تعیینکننده نرخ ارز تعادلی محسوب میشود.
مناقبی بیان کرد: بر این اساس باید رهیافت مناسبی برای یکسانسازی نرخ ارز پیش روی مردان اقتصادی دولت و بانک مرکزی قرار داشته باشد، بهطوری که از اشتباهات قبل درس گرفته و اجازه نوسانات بیش از حد توان بنگاههای اقتصادی را ندهند.
وی گفت: تجربیات قبلی بیانگر این واقعیت است که هر گونه رفتار دو گانه دولت و بانک مرکزی باعث میشود عدهای همچون گذشته از رانتهای نابجا استفاده کرده و به ارز ارزان دسترسی پیدا کنند و این هشداری است که باید پیش از فرو غلتیدن در آن، جدی گرفته شود.
رییس مجمع عالی واردات با اشاره به اینکه تنها راه موفقیت پروژه یکسانسازی نرخ ارز، این است که دولت به سازوکار بازار باور پیدا کند، افزود: نرخی که دولت برای یکسانسازی اعلام میکند، باید بهگونهای تنظیم و عرضه شود که همه صادرکنندگان، واردکنندگان و ذینفعان بازار، بتوانند آن را بپذیرند. با چنین رویکردی در واقع نرخ ارز در بازار و توسط عرضه و تقاضا تعیین میشود.
ادعای کنترل شناور نرخ ارز منطبق با واقعیت نیست
رییس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران نیز در مورد افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر گفت: طبق یک سنت قدیمی دولت همواره با ورود ارز به بازار در مقاطعی از زمان که قیمت دلار در حال افزایش بوده، مانع افزایش قیمت آن شده است.
رضی حاج آقامیری با اشاره به اینکه دولت همواره با تزریق دلار به بازار مانع افزایش قیمت آن شده است، گفت: اگرچه نرخ دلار واقعی نیست و باید بیشتر باشد اما نمیتوان گفت که دولت عامدا خواسته تا قیمت آن افزایش یابد چراکه همواره دیده شده که حتی وقتی نیاز به کاهش قیمت دلار بوده، دولت با تزریق دلارهای نفتی به بازار مانع افزایش قیمت شده است.
وی بیان داشت: ادعای دولت مبنی بر کنترل شناور نرخ ارز هم با توجه به اینکه دولت همواره مانع از افزایش قیمت دلار بوده، منطبق با واقعیت نیست.
آقامیری با اشاره به تکنرخی کردن ارز گفت: اگر دولت قرار باشد نرخی که برای ارز تکنرخی تعیین میکند پایین تر از نرخ بازار آزاد و به نرخ ارز مبادلهای نزدیکتر باشد قطعا صادرات کاهش مییابد و به نفع رشد اقتصادی کشور نیست.
رییس کمیسیون صادرات اتاق ایران با تاکید بر اینکه قیمت فعلی دلار واقعی نیست و میتواند بیشتر باشد، گفت: برای رشد صادرات و رشد اقتصادی، عاقلانه است که دولت اجازه دهد که قیمت دلار به تدریج جایگاه طبیعی خود را بیایبد.
وی با بیان اینکه کاهش ارز پولی ملی ما برخلاف تصور بسیاری از کارشناسان و اقتصاددانان اشکالی ندارد، گفت: اتفاقا این موضوع به توسعه و رشد اقتصادی بیشتر کمک میکند. حاج آقامیری با بیان اینکه کشورهایی مانند چین که در اقتصاد دنیا مطرحاند برای رشد صادرات و اقتصاد ارزش پول ملی خود را در مقابل دلار کاهش دادهاند، گفت: کشورهایی که تمایل به مطرح شدن اقتصاد چین در دنیا را ندارند همواره تلاش میکنند تا این کشور ارزش یوان را در مقابل دلار افزایش دهد اما، چین همواره با این کار مخالفت کرده و حتی ارزش آن را کمتر هم میکند.
رییس کمیسیون صادرات اتاق ایران در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه صادرات ما کمتر شامل کالاهای فرآوری شده است، افزایش قیمت دلار منجر به افزایش قیمت تمامشده کالاها نمیشود، اظهار داشت: این محاسبه و رویکرد نسبت به نرخ ارز درست نیست.
وی افزود: نرخ ارز تابعی از متغیر نرخ تورم است و هرگاه نرخ تورم افزایش یابد نرخ ارز هم افزایش مییابد بنابراین ارز عاملی برای افزایش نرخ تورم نیست.
حاجآقامیری تصریح کرد: وقتی نرخ تورم کنترل شود که اکنون هم شده است، دیگر نباید نگران بود که افزایش نرخ ارز موجب افزایش نرخ تورم شود.
رییس کمیسیون صادرات اتاق ایران تصریح کرد: افزایش نرخ ارز باعث کنترل واردات میشود و به اینترتیب تولید ملی توسعه مییابد و واردات هم رقابتی میشود. وی افزود: همچنین آن مقدار ارزی که در تولید ملی به عنوان سرمایههای اصلی تولید ملی مثل ماشینآلات صنعتی و... به کار میرود اثر چندان تعیینکنندهای در نرخ تمامشده کالای نهایی ندارد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد