27 - 02 - 2021
سرنوشت «برجام» پنهان در غبار پولهای سعودی و لابی صهیونیستی
معصومه معظمی- با همه فراز و فرودهای برجامی، این توافق بینالمللی هنوز بلاتکلیف است و آینده و سرنوشت روشنی ندارد چرا که یک روز دولت جدید بایدن از بازگشت به برجام سخن میگوید و روز دیگر پیششرطهایی را وسط میکشد. یک روز طرفهای اروپایی برجام، از میانجیگری میان ایران و آمریکا سخن میگویند و روز بعد بر حضور عربستان و اسراییل در مذاکرات احتمالی برجامی سخن میگویند و ورود به موضوعات امنیتی، نظامی و منطقهای ایران در برجام ۲ و ۳ را وسط میکشند؛ موضوعی که جمهوری اسلامی ایران بارها بر آن تاکید کرده که هیچ مذاکرهای را درباره موضوعات مطرحشده نمیپذیرد و آمریکا باید همه تحریمهای ضدایرانی را لغو کند و به توافقی که در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، بازگردد اما آمریکا شرط بازگشت به برجام را توقف کاهش تعهدات برجامی ایران دانسته و حالا هم خواستار لغو خروج ایران از پروتکلهای الحاقی شده و از اعضای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواسته در راستای تحت فشار قرار دادن ایران برای بازگشت به رعایت کامل تعهدات برجامی خود، قطعنامهای تنبیهی علیه کشورمان تصویب کنند.
با وجود همه تنشهای بینالمللی و نگرانی از سرنوشت برجام، دولت جمهوری اسلامی ایران به منظور کاهش تنشها، تصمیم گرفت در روز ۵ اسفند که موعد مقرر مجلس برای خروج دولت از اجرای داوطلبانه پروتکلهای الحاقی است، با آژانس بینالمللی انرژی اتمی بیانیهای مشترک صادر کند و در آن بیانیه مشترک مهلتی سه ماهه برای غرب در نظر بگیرد که همه تحریمهای ضدایرانی را لغو کند؛ موضوعی که واکنش شدید مجلس را به همراه داشت اما گفته شد دولت با شورای عالی امنیت ملی هماهنگیهای لازم را انجام داده و تصمیم حاکمیت بر این همراهی بوده است.
از آنجا که تروئیکای اروپا و آمریکا طی سالها به تعهدات برجامی خود عمل نکردند، مجلس ایران به منظور نشان دادن جدیت حاکمیت در این باره و تعیین تکلیف هر چه زودتر برجام، قانون خروج از پروتکل الحاقی را به تصویب رساندند و دولت را ملزم به اجرای آن کردند؛ قانونی که ورود و نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به حداقل میرساند و البته زمینه نگرانی غرب را فراهم کرده است به نحوی که رافائل گروسی دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سفری دو روزه به تهران آمد و درباره این موضوع با دولت ایران به گفت وگو و مذاکره پرداخت و در نهایت، بیانیه مشترک با سه بند صادر شد. با در نظر گرفتن موارد فوق و به منظور تداوم فعالیتهای راستیآزمایی و نظارت آژانس، سازمان و آژانس نسبت به موارد زیر توافق کردند:
۱- «ایران به اجرای کامل و بدون محدودیت موافقتنامه جامع پادمان خود با آژانس، همانند قبل ادامه خواهد داد.
۲- یک تفاهم فنی دوجانبه موقت، سازگار با قانون که به موجب آن آژانس به فعالیتهای ضروری راستیآزمایی و نظارت خود (طبق فهرست فنی پیوست) برای مدت تا سه ماه ادامه خواهد داد.
۳- مرور منظم این تفاهم فنی با هدف اطمینان از حصول به اهداف آن.»
برگزاری جلسه شورای حکام آژانس و تلاش آمریکا برای صدور قطعنامه جدید ضدایرانی!
گفتنی است لغو اجرای داوطلبانه پروتکلهای الحاقی از سوی ایران، نگرانی طرفهای غربی از جمله اروپا و آمریکا را به همراه داشته است. میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین اتریش، در این باره در توئیتی از برگزاری جلسه شورای حکام آژانس در روز دوشنبه با تمرکز بر موضوع ایران خبر داد.نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی با اشاره به برگزاری جلسه جدید شورای حکام آژانس تاکید کرد: «اطمینان از پیش بردن مباحث به گونهای که بر تلاشها برای احیای کامل برجام تاثیر منفی نگذارد وظیفه همه اعضای این نهاد است. جلسه مارس شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه (۱۱ اسفند مصادف با اول مارس) آغاز خواهد شد. ایران بار دیگر در مرکز توجه قرار خواهد داشت.» اولیانوف در ادامه افزود: «مسوولیت مشترک همه ۳۵ عضو آن اطمینان از این است که مباحث (حتی در صورت داغ شدن) بر تلاشهای دیپلماتیک با هدف احیای کامل برجام تاثیر منفی نگذارد.»
اما شبکه خبری بلومبرگ روز پنجشنبه در گزارشی نوشت: «آمریکا به دنبال جلب حمایت کشورها برای انتقاد از ایران بر سر تشدید برنامه هستهایاش در جلسه آتی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.» شبکه خبری بلومبرگ همچنین مدعی شد که به متن سندی دست یافته است که نشان میدهد آمریکا از اعضای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی میخواهد در راستای تحت فشار قرار دادن ایران برای بازگشت به رعایت کامل تعهدات برجامی خود، قطعنامهای تنبیهی علیه این کشور تصویب کنند.
بر اساس این گزارش، آمریکا قرار است در جلسه آتی شورای حکام آژانس اتمی انرژی که در وین برگزار خواهد شد، حمایت دیگر کشورها برای انتقاد از ایران بابت تشدید برنامه هستهایاش را جلب کند. همچنین از شورای حکام خواسته است «نگرانی عمیق» خود را نسبت به این تصمیم ایران اعلام کنند.
در ادامه این ابراز نگرانیها، روز پنجشنبه دیپلماتهای آمریکایی سندی را توزیع کردند که شکایتهای آمریکا از ایران در آن فهرست شده بود و از ایران میخواست همکاری کاملی با بازرسان آژانس اتمی داشته باشد. این سند پیشنهادی «نگرانی عظیمی را نسبت به یافتههای آژانس اتمی» و «نگرانی آژانس اتمی نسبت به همکاری ایران» ابراز کرده است.
لازمه توافق سیاسی طرفهای برجامی با ایران
اعلان نگرانی غرب از این موضوع به حدی است که رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتوگویی اختصاصی با شبکه ان اچ کی، هشدار داد که اگر ایران و قدرتهای جهانی از جمله آمریکا درباره فعالیت هستهای ایران به توافقی نرسند، جامعه بینالملل به خاطر پیشرفت هستهای ایران با «شرایطی کاملا جدید» مواجه خواهد شد.گروسی با اشاره به هشدار ایران در زمینه کاهش جدی دسترسی آژانس برای انجام دادن بازرسیهایش در ایران در پی لغو اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی، گفت این موضوع را «از همان ابتدا بستر جدی دانسته بود» و همین امر باعث تعجیل او برای سفر به تهران برای مذاکرات شد.مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین اظهار کرد این نهاد بینالمللی تا سه ماه، سامانهای برای تداوم گردآوری اطلاعات با دوربینها و دیگر تجهیزات نظارتی نصبشده در تاسیسات ایران ایجاد کرده است.او ادامه داد اگر ایران و کشورهایی که در این باره نگرانیهایی دارند، به توافقی سیاسی برسند، آژانس قادر خواهد بود به این دادهها دسترسی داشته باشد و به خاطر متوقف شدن اجرای پروتکل الحاقی از سوی ایران، «راه دیگری» برای گردآوری چنین اطلاعاتی وجود ندارد.
طرح ۴۶ سناتور آمریکایی برای اعمال محدودیت بیشتر بر ایران
اگرچه رافائل گروسی ابراز امیدواری کرد که غرب با ایران به توافقی سیاسی برسد اما موضعگیری تند سناتورهای جمهوریخواه آمریکا و صدور بیانیه برای حفظ محدودیتها علیه ایران کار را با دشواری همراه میکند و نشان میدهد آنها دنبال حل مشکلات نیستند و سعی در سنگاندازی بیشتر در مسیر برجامی دارند.«تام کاتن» به همراه ۴۵ نماینده دیگر کنگره آمریکا طی قطعنامهای نسبت به لغو تحریمها علیه ایران هشدار داده است و در این بیانیه مدعی شدهاند که واشنگتن باید تحریمها علیه ایران را تا زمان دست کشیدن این کشور «از بلندپروازیهای هستهای» حفظ کند.
پیشنهاد تاکتیکی ما به ایران، «پیروی در برابر پیروی» است
اگرچه برخی تصور میکنند بایدن میتواند به سادگی به برجام بازگردد و ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در ظاهر سعی میکند این کار را ساده جلوه دهد و با تاکید بر لزوم در پیش گرفتن دیپلماسی برای حل و فصل مساله هستهای ایران، «پیشنهاد تاکتیکی پیروی در برابر پیروی» را مطرح میکند اما شواهد امر نشان میدهد موضوع برای آمریکا هم به این سادگیها نیست و جمهوریخواهان سد مقابل دولت دموکرات بایدن در قبال ایران هستند. دموکراتها دیپلماسی را راهکار موثر در حل مساله هستهای ایران بیان میکنند اما جمهوریخواهان همچنان بر تداوم فشار حداکثری بر ایران تاکید دارند. ضمن اینکه نمیتوان ردپای دخالت اسراییل و پولهای عربستانی را در تداوم این فشارها بر ایران نادیده گرفت. «واس» خبرگزاری رسمی عربستان روز گذشته از گفتوگوی تلفنی سلمان بن عبدالعزیز پادشاه سعودی با جو بایدن رییس جمهوری آمریکا در رابطه با مهمترین تحولات و مسائل منطقه از جمله فعالیتهای ایران خبر داد و گفت که در این باره بحث و رایزنیهایی صورت گرفته است. همچنین اکسیوس خبر داد که مئیر بن شبات مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی دو هفته پیش در تماسی ویدئویی با جیک سالیوان، همتای آمریکایی خود، خواستار رسیدگی جداگانه به مساله برنامه هستهای و رفتار منطقهای ایران شده است.بنابراین در غباری که به واسطه پولهای عربستان در مقابل برجام به هوا بلند است، نمیتوان به راحتی درباره سرنوشت و آینده برجام سخن گفت بلکه باید منتظر بود و دید آیا پولهای بادآورده سعودی و لابی صهیونیستی میتواند روز دوشنبه در تصمیم شورای حکام در این باره اثر بگذارد و موجب صدور قطعنامه ضدایرانی به منظور ادامه فشارهای حداکثری به منظور لغو خروج از پروتکلهای الحاقی شود یا خیر.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد