19 - 11 - 2016
سبقت نفتی تهران از ریاض
گروه نفت و انرژی- بیژن زنگنه، وزیر نفت سه سال قبل و درست زمانی که دستگاه دیپلماسی کشور خود را برای لغو تحریمها و ورود کشور به دوره پسابرجام آماده میکرد، یک وعده بزرگ داد: «صادرات نفت ایران حتی اگر قیمت نفت به بشکهای ۲۰ دلار هم برسد، افزایش مییابد.» این اولتیماتومی بود که بیش از سال قبل توسط عالیترین مقام نفتی ایران نسبت به برخی کشورهای تولیدکننده نفت از جمله عربستان سعودی داده شد و در نهایت هر چند قیمت نفت هیچ گاه به بشکهای ۲۰ دلار نرسید اما جا برای بشکههای نفت ایران در بازار باز شد.
حالا این روزها مسوولان وزارت نفت با آرامش و البته اطمینان بیشتری درباره صادرات نفت خام ایران صحبت میکنند. هماکنون حجم صادرات نفت خام ایران با ثبت یک رکورد جدید به بیش از دو میلیون و ۴۴۰ هزار بشکه رسیده و حجم صادرات میعانات گازی با احتساب فروش به پتروشیمیها از مرز ۷۰۰ هزار بشکه در روز عبور کرده است. اما نکته قابل تامل درباره صادرات نفت ایران آن است که حالا در کنار مشتریان سنتی همچون چین، هند، کرهجنوبی، ژاپن و ترکیه و شرکای استراتژیک نفتی در اروپا همچون فرانسه، آلمان، ایتالیا، یونان و اسپانیا، بشکههای نفت ایران به بازارهای شرق اروپا همچون لهستان، اتریش، مجارستان، رومانی، بوسنی و کرواسی هم لبخند میزنند.
سبقت از عربستان
در راستای سیاست کلان افزایش صادرات نفت خام ایران در دوران پسابرجام، حجم صادرات نفت ایران به هند بالاخره یک رکورد تاریخی را ثبت کرد و ایران با پشت سرگذاشتن عربستان به بزرگترین تامینکننده نفت هند تبدیل شده است. بر این اساس با وجود اینکه پیش از تحریمهای ظالمانه غرب، ایران پس از عربستان سعودی دومین کشور صادرکننده نفت به هند محسوب میشد اما تحریمها باعث کاهش صادرات نفت ایران به هند و ظهور تامینکنندگان جدید نفتی مانند عراق در لیست منابع انرژی هند شد. دادههای منتشر شده نشاندهنده افزایش واردات نفت هند از ایران پس از لغو تحریمها در ماه ژانویه است. به گزارش رویترز میزان صادرات نفت ایران به هند در ماه اکتبر (ماه گذشته میلادی) نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود چهار برابر شده است.
فروش نفت ایران به هند در ماه اکتبر برای اولین بار بعد از رفع تحریمهای هستهای از میزان صادرات نفت عربستان به هند بیشتر شده است. به این ترتیب ایران بزرگترین صادرکننده نفت به هند در ماه اکتبر بوده است.
این گزارش میگوید که ایران در ماه اکتبر ۷۸۹ هزار بشکه در روز به هند نفت فروخته که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته (کمتر از ۲۰۰ هزار بشکه) بیش از چهار برابر شده است. عربستان در ماه گذشته میلادی ۶۹۷ هزار بشکه در روز به هند نفت صادر کرده است.
صعود ایران به جایگاه اولین تامینکننده نفت هند تا حدی ناشی از کاهش نفت در دسترس عربستان بودکه تلاش کرده ظرفیت خود برای پالایش نفت را به جای فروش نفت خام بیشتر بالا ببرد.
احسان الحق، تحلیلگر موسسه کیبیسی انرژی در انگلیس گفت: «ظرفیت پالایشگاهی عربستان در طول زمان افزایش یافته و در وضعیتی نیست که صادراتش بیش از این افزایش یابد، در حالی که ایران در جایگاه بهتری برای افزایش تولید و صادرات به هند قرار دارد.»
دیگر عامل افزایش فروش نفت ایران، ارائه تخفیف در قیمت نفت ایران است که موجب شده هند با خرید بیشتر ذخایر استراتژیک نفتی خود را پر کند. ماه گذشته، هند برای پر کردن ذخایر نفتی استراتژیک خود دو میلیون بشکه نفت از ایران خرید و قرار است چهار میلیون بشکه دیگر در ماه نوامبر خریداری کند.در هفت ماهه سال مالی هند، یعنی در فاصله ماهها آوریل تا اکتبر، هند روزانه ۵۲۳ هزار بشکه نفت از ایران خریده در حالی که این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۲۴۹ هزار و ۱۰۰ بشکه بوده است.
سایه روشن روابط نفتی
تهران- دهلی
این در حالی است که روابط نفتی تهران- دهلی در طول یک دهه گذشته فراز و فرودهای متعددی را تجربه کرده است؛ از اعطای امتیازهای بزرگ فروش نفت ایران به هند در دوران تحریم تا لغو تمامی امتیازها در دوران پسابرجام، اما با وجود تمامی این سایه روشنها در روابط نفتی دو کشور، اما کماکان ایران و هند دو شریک استراتژیک در بازار به شمار میروند. با این وجود لغو برخی از امتیازها در قراردادهای فروش نفت خام، میعانات گازی، اعمال تغییرات جدید در قراردادهای جدید صادرات نفت و در نهایت مخالفت با فروش گاز ارزان قیمت برای خوراک صنایع پتروشیمی به هند، یک دوئل نانوشته را بین وزارتخانههای نفت و انرژی دو کشور رقم زده است؛ دوئلی که به نظر میرسد از هند با توجه به در اختیار داشتن بازاری با رشد تقاضا یک مغلوب تمام عیار از آن ساخته است. لغو امتیازها در قراردادهای فروش نفت خام ایران به پالایشگاههای هندی در کوتاهترین زمان با واکنش «دارمندرا پرادهان» وزیر نفت هند روبهرو شد و این مقام ارشد دولت دهلی در گفتوگویی با بیان اینکه ایران انتقال رایگان نفت به هند را متوقف کرده است، از پالایشگران هندی همچون شرکت «مانگلور و اسار» خواسته است که خودشان برای انتقال نفت ایران اقدام کنند. در این بین هند هم با وجود آنکه تاکنون در جبهههای مختلف مغلوب دیپلماسی نفتی ایران شده اما بیکار هم نشسته است و سال گذشته به جای ایران سهم ۴۹ درصدی از سهام شرکت پالایشگاه نفت «اسار» را به روس نفت روسیه واگذار کرد. پسلرزههای واگذاری سهام این شرکت بزرگ پالایشی هند را هم میتوان در کاهش احتمالی خرید نفت توسط هندیها در بلند مدت قلمداد کرد . اما به نظر میرسد این پایان ماجرا نیست و در ادامه مخالفتها و تعلیق توافقهای گذشته این روزها هندیها برای جبران رانتهای نفتی از دست رفته خود در ایران یک گام بلند به جلو برای تلافی را در دستور کار قرار دادهاند. بر این اساس بیزینس استاندارد اخیرا با انتشار گزارش کوتاهی اعلام کرد: هند به بهانه تحریم و ادغام پالایشگاه «پترولیوم چنای» با «شرکت ایندین اویل» به دنبال خرید سهام ۱۴ درصدی ایران در این پالایشگاه نفت است. «دارمندرا پرادهان» وزیر نفت هند هم تاکید میکند: شرکت پترولیوم چنای که ایران سهام کوچکی در آن دارد، باید با شرکت مادرش یعنی شرکت ایندین اویل ادغام شود. به عبارت دیگر پس از ناکامیهای پیدرپی هندیها در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی به ویژه در دوره پسابرجام، حالا وزیر نفت هند قصد دارد با حراج و در نهایت خرید سهام ۱۴ درصدی ایران در پالایشگاه هندی آن روی سکه را هم به بیژن زنگنه همتای ایرانی خود نشان دهد. حال باید دید که آیا باز هم سیر صعودی افزایش صادرات نفت ایران به هند ادامه مییابد؟
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد