29 - 05 - 2017
سایه «داماتو» برسر نفت ایران
گروه نفت و انرژی- استراتژی جدید اوپک سیگنالهای گمراهکنندهای به بازار داد؛ از سویی شک و تردیدهایی درخصوص استراتژی اوپک وجود دارد و از آن سو روسیه و عربستان به کشورهای دیگر فشار مضاعف میآورند تا تولید خود را بیشتر کاهش دهند.
فعالان نفتی براین باورند که اوپک به زمان بیشتری نیاز دارد تا این کشتی را کنترل کند. آنها بر این باورند که با نزدیک شدن به تابستان، تقاضا برای بنزین در آمریکا افزایش پیدا میکند و به این دلیل ذخایر نفتی در بازار روندی کاهشی به خود میگیرد.
بر اساس گزارش مجمع بینالمللی انرژی برخلاف خواسته قوی اوپک برای کاهش ذخایر نفتی در بازار، این میزان تغییر خاصی نکرده است.
گزارش سازمانهای بینالمللی انرژی و کارشناسان بازارهای نفت نشان میدهد بهطور کلی اعضای اوپک نزدیک صددرصد و کشورهای یازدهگانه غیراوپک حدود ۵۰ درصد به تعهدات خود در کاهش تولید از سقف تولید اکتبر سال گذشته عمل کردهاند.
همانطور که گفته شد با توجه به بیانیهها و مواضعی که در هفتههای گذشته توسط وزیران نفت و انرژی اوپک و روسیه اعلام شده بود تمدید تصمیم نوامبر گذشته برای ۹ ماه آینده توسط بازار پیشبینی میشد و روند کاهش قیمتهای نفت هم در دوهفته گذشته متوقف شده و قیمتها تا حدود ۵۰ دلار در هر بشکه بازگشته بود.
با این حال کاهش قیمتهای نفت بلافاصله پس از پایان کنفرانس وزیران اوپک نشان داد که بازار انتظار داشته اوپک و کشورهای غیراوپک شرکتکننده در کنفرانس تصمیمات قویتری برای بازگشت تعادل به بازارهای نفت اتخاذ کنند.
دلیل این انتظار بهطور کلی عدم تحقق هدف کاهش مازاد انبارهای نفت تجاری در دنیا و استمرار مازاد تولید نفت در سالجاری میلادی بوده است. برآوردهای مختلف نشان میدهد که در سال ۲۰۱۷ بهطور متوسط روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت بیش از تقاضای جهانی روانه بازارها شده و موجب افزایش حجم انبارهای نفت شده است.
افزایش بیش از انتظار تولید نفت در آمریکای شمالی و نیز برزیل و دریای شمال و برخی دیگر از مناطق و در مقابل ضعف تقاضا برای نفت در اقتصادهای مهم مانند آلمان، هندوستان، آمریکا و ترکیه عامل اصلی این عدم تعادل بوده است.
هدف اوپک از توافق برای کاهش تولید، در وهله اول حذف مازاد انبار نفت و فرآوردهها در کشورهای توسعهیافته و بازارهای در حال ظهور و رساندن حجم انبارها به سطح میانگین سالهای اخیر بوده است. اما این هدف هنوز بهطور کامل تحقق نیافته و انبارها به مراتب از میانگین پنج ساله بالاتر است که این فشار زیادی به قیمتهای نفت وارد میکند.
هدف عربستان و روسیه
با این تفاسیر سوال این است که آیا روسیه و عربستان در هدف دستیابی به کاهش ذخایر نفتی در بازار شکست خوردهاند؟ این موضوعی است که این روزها تحلیلگران نفتی هر کدام از زاویهای به آن میپردازند.
با وجود کاهش تولید روسیه و اوپک؛ ذخایر نفتی در آمریکا و دیگر کشورهای بزرگ اقتصادی همچنان زیاد است و این موضوع سرمایهگذاران را ترسانده است. مت اسمیت، مدیر تحقیقات کالا در کلیپردیتا میگوید: «این توافق همچنان بیتاثیر است؛ آنها (اعضای اوپک) هنوز کیلومترها با تحقق هدفشان فاصله دارند. ذخایر نفتی به سختی حتی تکان خورده است.»
ذخایر نفتی آمریکا
در آمریکا حدود ۳/۵۱۶ میلیون بشکه در روز ذخیره میشود. این آمار شش درصد بیشتر از زمانی است که اوپک در نوامبر سال گذشته تصمیم گرفت تولید خود را کاهش دهد.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ذخایر نفتی در بازار کاهش پیدا نکرده است به همین دلیل واجب بود که این توافق در بازار تمدید میشد.
تمرکز اوپک بیشتر بر ورودی نفت به بازار بوده، حال آنکه با کاهش عرضه هم قیمتها تغییر خاصی نداشته است. ذخایر نفتی کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه صنعتی در چهارماه اول اجرای این توافق ۲۴ میلیون بشکه افزایش داشته است.
معضل اوپک
در همین حال خالد الفالح، وزیر نفت قدرتمند عربستان معتقد است که بازار نفت در اوایل سال ۲۰۱۸ به تعادل میرسد. البته این پیشبینی او با پیشبینی که در سال گذشته کرده بود کمی متفاوت است. گلدمن ساچ نیز موافق است که در اوایل سال ۲۰۱۸ ذخایر نفتی کشورهای OPEC به حد نرمالی برسد اما به این معنا نیست که این تعادل پایدار باشد، اگر قیمتها افزایش پیدا کند تولید نفت آمریکا نیز زیاد خواهد شد و دوباره بازار به روند حال حاضر خود بازمیگردد. مرگان استنکی نیز در گزارش خود نوشته است که اگر این توافق تحقق پیدا کند و در بازار ذخایر نفتی کاهش پیدا کند؛ بازار با افزایش قیمت و دوباره با افزایش ذخایر نفتی روبهرو میشود.
در همین حال محمدعلی خطیبی نماینده اسبق ایران در اوپک با تاکید بر اینکه تمدید توافق کاهش تولید نفت تا ۹ ماه آینده نشان میدهد که اوپکیها و غیراوپکیها از این روال راضی بودهاند، گفت: با بررسی جوانب متفاوت میتوان گفت قیمت نفت در کانال ۵۰ تا ۵۵ دلاری باقی میماند که البته با توجه به اینکه طی این ۹ ماه، شاهد تغییرات فصلی هستیم، بیشک میزان تقاضا و عرضه نفت اندکی تغییر میکند.
نماینده اسبق ایران در اوپک افزود: نخستین مقولهای که بعد از این تمدید میتواند مورد بررسی بیشتر قرار گیرد، بازگشت و افزایش تولید نفت نیجریه و ونزوئلا است. باید دید با وجود مشکلاتی که این دو کشور به نوعی با آن دسته و پنجه نرم میکنند، میتوانند افزایش تولید داشته باشند و در صورت افزایش تولید هم، وضعیت آنها چگونه است. از سویی دیگر باید بررسی کرد که غیراوپکیها در عمل به چه میزان به کاهش پایبند هستند و آن را بهطور مداوم رعایت میکنند؛ چراکه تجربه نشان داده است غیراوپکیها، چندان به توافقات اوپک در راستای تامین منافع تولیدکنندگان نفت، پایبند نیستند.
این کارشناس حوزه بینالملل نفت با اشاره به اینکه اگر قرار باشد ثبات و توازن میان عرضه و تقاضای نفت برقرار باشد، اوپکیها و غیراوپکیها باید بهطور هماهنگ عمل کنند، تصریح کرد: پایبندی اوپکیها و غیراوپکیها باید در شرایطی به نتیجه برسد که عرضه و تقاضا در حد متوسط قرار داشته باشد؛ از طرفی اخبار و اظهارات ترامپ نشان میدهد آمریکا به عنوان یک عضو غیراوپکی، به این توافق که در وین رخ داد، بیتفاوت است.
به گفته خطیبی، اینکه ایران آمادگی لازم برای حضور شرکتهای آمریکایی در صنعت نفت کشور را دارد، مقوله مثبتی است که تنها به خواسته ایران ختم نمیشود.
این در حالی است که باراک اوباما، رییسجمهور سابق آمریکا قانون داماتو را به مدت ۱۰ سال تمدید کرد؛ ضمن اینکه با توجه به جرایم سنگینی که انتظار شرکتهای آمریکایی متخلف را میکشد، نمیتوان به حضور آمریکاییها در صنعت ایران امیدوار بود.
اراده برای کنترل قیمت نفت
اسدالله قرهخانی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به تصمیم اخیر اوپک بر تمدید ۹ ماهه کاهش تولید اظهار کرد: طی دو جلسه اخیری که اوپک داشته نشان داده کشورها نسبت به قیمت نفت حساسیت دارند و این مساله نه تنها برای کشورهای عضو اوپک بلکه برای کشورهای غیراوپک نیز اهمیت دارد. وی تصریح کرد: اوپک در واقع راهکاری برای جلوگیری از کاهش قیمت نفت را در نظر دارد.
البته با دو مقوله از یک طرف افزایش قیمت و از طرف دیگر افت قیمت مواجه هستیم که ما تجربه افت قیمت را در سالهای اخیر داشتهایم. این عضو هیاترییسه کمیسیون انرژی مجلس افزود: خوشبختانه در نشست اخیر نسبت به قبل کشورها به مراتب متحدتر حرکت کردند و اگر پیش از این برای مدت شش ماه کاهش تولید نفت مصوب شد، در این نشست این شش ماه به ۹ ماه افزایش یافت که نشان میدهد موضوع برای کشورهای اوپک و غیراوپک بسیار جدی است.
نماینده مردم علیآباد کتول در مجلس همچنین بیان کرد: مقرر بود کشورهای عضو اوپک کاهش تولید خود را به یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه برسانند و کشورهای غیراوپک نیز به ۶۰۰ هزار بشکه که این موضوع مورد پذیرش اعضا قرار گرفت.
قرهخانی در ادامه اظهار کرد: تصمیم اوپک نشان میدهد که ارادهای منسجم و قوی برای کنترل قیمت نفت وجود دارد. البته کشورهایی مانند نیجریه و لیبی به دلیل شرایط و موقعیت امنیتی- اجتماعیشان نتوانستند طی شش ماه نسبت به این تصمیم عملکرد خوبی داشته باشند و تولیدشان را افزایش دهند.
وی اظهار کرد: البته باید آمریکا را هم در نظر داشته باشیم که با وجود اینکه یک تولیدکننده بزرگ و مصرفکننده نفت است اما به عنوان یک عضو غیراوپک در جلسات حضور نمییابد و تعهدی هم ندارد و اگر بخواهد میتواند نفت زیادی را تولید و روانه بازار کند.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه ایران بر اساس تعهد خود کاهش تولید نداشته است، گفت: پیشبینی میشود در مقطعی افزایش تدریجی قیمت نفت وجود داشته باشد. البته کمپانیهایی وجود دارند که سازمانیافته هستند و ممکن است واکنش نشان دهند که اثر روانی در بازار داشته باشد.
وی در پایان اظهار کرد: اگر چنانچه بر اساس نرخ برابری یورو و افزایش قیمت یورو در برابر دلار، رشد اقتصادی در اروپا اتفاق افتد و چین و هند نیز رشد اقتصادی خود را داشته باشند ممکن است در آینده شاهد افزایش قیمت نفت باشیم.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد