16 - 01 - 2018
زنان عربستان در موسیقی ازما جلو افتادند
نزهت امیری را نخستین بانوی ایرانی رهبر ارکستر میدانند. او که سال ۱۳۸۴ چهار کنسرت را با همکاری ارکستر حسین دهلوی رهبری کرده بود قرار است یکبار دیگر در سیوسومین جشنواره موسیقی فجر در مقام رهبر ارکستر روی صحنه برود. او از شرایط موزیسینهای زن در ایران راضی نیست و میگوید: «امروز زنان کشورهای اطرافمان مانند زنان عربستان و افغانستان در حالی دارند از ما پیشی میگیرند که ما در گذشته بسیار جلوتر از آنها بودهایم؛ قطعا ما حسادت نمیکنیم اما این هشدار را میدهم که وقتی چیزی در مسیر طبیعی خودش رشد نکند سر از زیر زمینها درمیآورد.»
نزهت امیری رهبر ارکستر درباره فعالیتهایش تا زمانی که رهبری ارکستر حسین دهلوی را برعهده گرفت، گفت: «سال ۱۳۵۸ دیپلم گرفتم و از همان زمان وارد عرصه موسیقی شدم؛ ولی به واسطه انقلاب فرهنگی که ده سال دانشگاهها و مراکز موسیقی را تعطیل کرد، من نیز ده سال از دانشگاه عقب ماندم. البته در این ده سال خوشبختانه توانستهام از محضر بسیاری از اساتید بزرگ موسیقی کشورمان استفاده کنم و شاگردیشان را انجام دادم و تمام دروس دانشگاهی را پیش از ورود به دانشگاه در سال ۱۳۶۸ با این اساتید کار کردم. زمانی که وارد دانشکده هنرهای زیبا شده به نوعی یگر دانشگاه برای من چیز خاصی نداشت و تنها نیاز به این مدرک داشتم تا از نظر آکادمیک هم ثابت کنم که چنین مدرکی دارم و بتوانم فعالیت موسیقی خود را دنبال کنم.»
او ادامه داد: «همواره گرایشم در موسیقی رهبری ارکستر بود و از آنجا که میدانستم چنین رشتهای در ایران وجود ندارد وقتی با برخی از اساتید در این زمینه مشورت کردم گفتند در رشته آهنگسازی ادامه تحصیل بدهم که تقریبا واحدهایشان مشترک است. پس از پایان فوقلیسانس آهنگسازی در سال ۱۳۸۲ از آنجا که شاگرد استاد دهلوی بودم درس «تلفیق شعر و موسیقی» ایشان و همچنین «مبانی و اصول اجرا» و «آواز جمعی» را در دانشگاه تدریس کردم. در همین زمان بود که از استاد دهلوی خواهش کردم ارکستر مضرابی ایشان را راهاندازی کنم و نتهایشان را در اختیارم قرار بدهند. استاد دهلوی در سال ۱۳۷۱-۱۳۷۰ ارکسترشان را تشکیل دادند و اجرایی را هم روی صحنه بردند که فیلم این اجرا را میتوانید پیدا کنید و ببینید. بعدها در سال ۱۳۸۴ من با شاگردان همان کسانی که با استاد دهلوی کار کرده بودند و تحصیلکردههای دانشگاهی بودند ارکستر استاد دهلوی را یکبار دیگر راهاندازی کردیم و حدود یکسال تمرین داشتیم.»
نزهت امیری درباره شکلگیری دوباره ارکستر حسین دهلوی اضافه کرد: «البته وقتی پیشنهاد تشکیل دوباره این ارکستر را دادم، استاد دهلوی در ابتدا مقاومت میکردند و میگفتند چنین کاری حتما باید با کمک یک اسپانسر دولتی انجام شود و اگر غیر از این باشد به شما آسیب میزند و شما را از پا میاندازد و بعد از چند صباحی کار تعطیل میشود و همه کسانی که همکاری کردهاند را سرخورده میکند. ایشان حتی اسپانسر خصوصی را در این زمینه نیز قبول نداشتند. من برای انجام این کار اصرار کردم و توانستم رضایت ایشان را بگیرم. در نهایت این ارکستر تشکیل شد و در سال ۱۳۸۴ توانستیم چهار شب اجرا برگزار کنیم. دو شب اجرا در شهریورماه همان سال در فرهنگسرای بهمن روی صحنه بردیم و دو شب هم در دهه فجر در تالار وحدت به اجرای برنامه پرداختیم. استاد فرید عمران بعدها به من گفت در شورای فرهنگی از این اجرا تعریف کرده بود و بقیه اعضا نیز تایید کرده بودند و این برایم بسیار ارزشمند بود.»
پیش از انقلاب زنان وضعیت خوبی داشتند
این موزیسین همچنین درباره اینکه بسیاری او را اولین بانوی ایرانی رهبر ارکستر میدانند، گفت: «ما قبل از انقلاب زنان بسیاری داشتیم که در زمینه موسیقی بسیار تلاش کردهاند اما به دلیل دشواری راه بسیاری از این زنان ناکام ماندند. مثلا خانم گلنوش خالقی گروه کر حرفهای را به راه انداختند و میدانم که یک ارکستر مجلسی هم با ایشان همکاری میکرد. یا مثلا اساتید دیگری بودند که در هنرستان فعالیت میکردند و گروههای دانشآموزان و دانشجویان داشتند. ولی اینکه رهبر با این شکل که خودش نوازندگی نکند و در جو ارکستر بایستد و پارتیتور در مقابلش قرار بدهد و نقش کلاسیک رهبری را ایفا کند، در ایران نداشتیم. در سال ۱۳۸۹ نیز چند سال بعد از تجربهای که ما با ارکستر استاد دهلوی روی صحنه بردیم، خانم نازنین آقاخانی قرار بود با ارکستر سمفونیک تهران به عنوان رهبری روی صحنه برود که به بنا به دلایلی آن اجرا هم اتفاق نیفتاد.»
او در گفت و گو با ایلنا درباره حضور پررنگ بانوان موزیسین در عرصههای جدی هنر موسیقی نیز گفت: «امروز زنان کشورهای اطرافمان مانند زنان عربستان و افغانستان در حالی دارند از ما پیشی میگیرند که در گذشته بسیار جلوتر از آنها بودهایم؛ قطعا ما حسادت نمیکنیم اما این هشدار را میدهم که وقتی چیزی در مسیر طبیعی خودش رشد نکند سر از زیر زمینها درمیآورد. باید این سوال را امروز پرسید که چرا ما به طور جدی موسیقی زیرزمینی داریم؟ الان ما در تمام ایران دو سالن داریم که اجرای ویژه بانوان در آنها مجوز میگیرد؛ یکی تالار وحدت و دیگری سالن فرهنگسرای نیاوران است. خب ما انتظار داریم توجه بیشتری در زمینه اجرا به بانوان موزیسین نیز صورت گیرد. در این زمینه البته در حال حاضر جمعی از بانوان موزیسین در حال جمعآوری امضا برای اضافهتر شدن سالنهای اجرای ویژه بانوان هستند. یک گروه بانوان باید شش ماه در نوبت بماند تا فرصت اجرا پیدا کند. خب چنین شرایطی اصلا جالب نیست.»
نزهت امیری همچنین درباره مشکل آرشیو موسیقی نیز گفت: «یکی از مشکلات جدی جامعه موسیقی این است که اصلا آرشیو مناسبی در زمینه موسیقی وجود ندارد. برای مثال وقتی شما به آرشیو موسیقی تالار وحدت میروید برای فرهنگ این مرز و بوم گریهتان میگیرد؛ کاغذها پوسیدهاند و تلاشی برای نگهداری بهتر آنها و یا ذخیره کردنشان در حافظههای رایانهای صورت نگفته است.»
حضور در جشنواره فجر به عنوان رهبر ارکستر
نزهت امیری رهبر ارکستر نغمه باران، درباره حضور خود و ارکستر تحت رهبریاش در جشنواره موسیقی فجر میگوید: «ارکستر نغمه باران از پنج مردادماه امسال من را به عنوان رهبر میهمان دعوت کردند و از آن زمان با آنها همکاری میکنم. این ارکستر از حدود ده سال قبل فعالیت خودش را با تلاشهای بیوقفه بسیاری از همین دوستان آغاز کرده و در هر دورهای با رهبران مختلفی کار کردهاند. این ارکستر را میتوان ارکستر ملی نغمه باران نیز نامید؛ سازهایی که در ایران به عنوان سازهای ملی شناخته میشوند به علاوه سازهای زهی ارکستر مجلسی و چهار گروهسازی دیگر در این ارکستر استفاده میشوند. سازهای بادی چوبی به طور کامل در ارکستر وجود دارد؛ البته فاگوت نداریم. نوازنده ساز ابوا نیز برای این کنسرت به ما پیوسته است.»
او همچنین درباره رپرتوار ارکستر نغمه باران برای اجرای ۲۶ دی در تالار وحدت بیان کرد: «رپرتوار اجرا از اساتید مختلف انتخاب شده است. بخشی از آن مانند برنامه گلها از ساختههای استاد همایون خرم و بزرگ لشگری است. همچنین قطعه «خاک مهر آئین» ساخته علیاکبر قربانی نیز در این کنسرت اجرا خواهد شد. علاوه بر اینها سه قطعه غیر آوازی نیز درنظر گرفته شده که دو قطعه «شوشتری» یا همان به زندان و «کنسرتینو برای سنتور و ارکستر» از استاد دهلوی و «ماهور برای ارکستر و ویلن» از استاد مرتضی حنانه هستند. البته ما فقط دو موومان از «کنسرتینو برای سنتور و ارکستر» را به نت درآوردهایم و اجرا خواهیم کرد دلیل اصلی آن هم این است که به نت درآوردن چنین کاری هزینهبر است و از آنجا که ما همچنان بدون اسپانسر فعالیت میکنیم فقط در این حد توانستیم کار را به نت درآوریم.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد