زبانههای آتش جنگ زیر خاکستر خوشحالی صلح
نادر کریمی جونی
شرمالشیخ آخرین پرده از نمایشنامهای بود که ترامپ آن را کارگردانی و نتانیاهو آن را اجرا کرده بود. بالاخره دونالد ترامپ، بیبی را قانع کرد که با جنگ نمیتوان صلح را به منطقه آورد و گروگانها را آزاد کرد. از این بابت اگرچه در جریان سخنرانیاش در کنست تاکید کرد که نتانیاهو هم مثل من- ترامپ- قائل به ایجاد صلح از طریق قدرت است اما خطاب به نخستوزیر رژیم صهیونیستی تصریح کرد که جنگ تمام شده و اکنون او (نتانیاهو) باید لبخند بزند. البته حتی این توصیه رییسجمهور ایالاتمتحده هم باعث آمدن لبخند پایدار به لبان نخستوزیر رژیم صهیونیستی نشد چراکه او همین الان هم با پیامهای تهدیدآمیز جناح تندرو کابینهاش روبهرو بوده و ممکن است با خارج شدن این بخش تندرو از ائتلاف، دولت فعلی اکثریت را در پارلمان از دست بدهد و دچار فروپاشی شود. شاید به همین دلیل بود که نتانیاهو ترجیج داد دچار ذوقزدگی نشود و به نشست شرمالشیخ نرود. به همین دلیل هنگامی که رییسجمهور مصر- بعد از رد دعوتش از جانب ایران- از نخستوزیر رژیم صهیونیستی برای حضور در این نشست دعوت کرد با اینکه نتانیاهو میدانست ترامپ دوست دارد که او (بیبی) در شرمالشیخ حضور داشته باشد اما از رفتن به مصر امتناع کرد. برخی ناظران ابراز عقیده میکنند که بیبی مجبور است جانب احتیاط و اعتدال را رعایت کند تا زمان فروپاشی کابینه را به تعویق بیندازد.
آنچه در نمایش شرمالشیخ رخ داد بیش از آنکه کنفرانس یا همایش باشد، گردهمایی برای ارضای تمایلات ترامپ بود که از دستیابی به جایزه صلح نوبل بازمانده است. در این نشست تقریبا هیچ حرف مهمی زده نشد و کشورهای مسلمان و حاضر در این گردهمایی از اینکه دیگر نیازی نیست که در مورد غزه و رویدادهای آن ابراز نگرانی کنند، شادمانی خود را اعلام کردند. در واقع خاورمیانهنشینها از ترامپ تشکر میکنند که راه پایان جنگ را به تلآویو نشان داد چراکه در تلآویو کسی این راه را بلد نبود و اگر هم بلد بود، به تنهایی نمیتوانست یا به عبارت بهتر جرات نداشت که آن را به اجرا بگذارد و به صلح دست پیدا کند. ترامپ هم در نشست شرمالشیخ و هم در کنست به روشنی ضرورت برقراری صلح در خاورمیانه را مورد تاکید قرار داد حتی در پارلمان اسرائیل، ایران را هم به این فرآیند صلح اضافه و از قول ایران اعلام کرد که دلش میخواهد در این صلح مشارکت کند و بخشی از آن باشد. به همین دلیل ترامپ چندبار پیش از این فراخوان مشارکت در صلح برای کشورمان صادر کرد اما روشن است که ایران علاقه چندانی به این مشارکت ندارد و آنچه از سوی ترامپ تکرار میشود، در میان مخاطبان ایرانی، مخاطبی ندارد.
همراه نشدن تهران با واشنگتن در ماجرای برقراری صلح در نوار غزه و سایر مناطق فلسطینینشین از هماکنون زنگهای خطر را برای حامیان این فرآیند بهصدا درآورده است. در همین روزهای اخیر و پس از آن شرکت مسعود پزشکیان در گردهمایی شرمالشیخ رد شد، تحلیلگران منطقه ابراز عقیده کردند که وقتی ایران اراده و تمایلی برای تغییر راهبردها و اهداف سیاستهای منطقهای و جهانیاش ندارد، حضور در شرمالشیخ نهفقط مفید نیست که حتی تحقیر مقامات ایرانی را هم به دنبال خواهد داشت. در حقیقت احتمالا ایران به این گردهمایی دعوت شده بود که به او یادآور شوند که عمده کشورهای مسلمان و عرب با برقراری آنچه صلح نامیده میشود برای فلسطینیها موافق هستند و تهران راهی جز پذیرفتن این صلح و ترتیبات آن ندارد. باوجود اینکه روز پنجم اجرای این توافق سپری شده است اما نشانههایی وجود دارد مبنی بر اینکه احتمالا آتش جنگ همچنان در زیر خاکسترهای شادمانی مقامات آمریکایی و عرب روشن خواهد ماند چراکه در همین روزهایی که رژیم صهیونیستی خلع سلاح حماس را خواستار شده، حماس نهفقط بسیاری از جنگجویان خویش را به همراه غیرنظامیان به درون شهرهای باریکه غزه گسیل داشته بلکه برخی کسانی که در روزهای جنگ با رژیم صهیونیستی و نهادهای آن همکاری داشتهاند را مجازات کرده است. در برخی موارد این مجازاتها مرگ و اعدام بوده است. این رفتار نشان میدهد که حماس همچنان کنترل خود را در مناطق فلسطیننشین حفظ خواهد کرد حتی اگر قدرت رسمی را در دست نداشته باشد.
به همین نسبت نیز ایران دشمنی دیرین خود را با رژیم صهیونیستی حفظ میکند و اگرچه اراده فلسطینیها برای پایان دادن به جنگ را پذیرفته اما این پذیرش هیچگاه به معنای مشارکت و هضم شدن در آنچه ترامپ و نزدیکانش طرح صلح خاورمیانه میخوانند، نیست. در عین حال رهبران تلآویو میدانند که هیچیک از عناصر جمهوری اسلامی در ایران، هیچوقت و به هیچ صورتی حاضر به همراهی و نزدیکی به رژیم صهیونیستی نیست و کاهش دشمنی با اسرائیل برای جمهوری اسلامی ایران بیمعناست. در این صورت تا وقتی جمهوری اسلامی در ایران حکمرانی میکند همواره اسرائیلیها از اینکه ممکن است روزی دوباره با مقامات و ارتش ایران درگیر شوند، نگران هستند و جز اینکه برای نابودی جمهوری اسلامی ایران دعا کنند یا قدمهایی در این رابطه بردارند، کاری از دستشان برنمیآید.