رکوردشکنی در دل رکود جهانی عرضه اولیه!
جهان صنعت – در گزارش سالانه فدراسیون جهانی بورس‌ها (WFE) چهره متغیر بازارهای سرمایه جهان در سال ۲۰۲۴ به تصویر کشیده شده است. براساس داده‌های موجود در این گزارش، با وجود کم‌سابقه‌ترین افت عرضه‌های اولیه عمومی (IPO) در پنج سال اخیر در سطح جهانی، منطقه آمریکا توانسته با جهش در ارزش بازار، رشد چشمگیرIPOها و ثبت بالاترین حجم معاملات، بار دیگر موقعیت برتر خود را در بین بورس‌های بین‌المللی تثبیت کند. در مقابل مناطق آسیا- اقیانوسیه (APAC) و اروپا- خاورمیانه- آفریقا(EMEA) شاهد کاهش در تعداد IPOها و عملکرد ضعیف‌تری در شاخص‌های اصلی بازار بودند. با این حال، منطقه APAC همچنان بیشترین تعداد IPO را به خود اختصاص داده و بازار مشتقات آن رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. گزارشWFE همچنین از رشد ۶/۷درصدی میانگین اندازه عرضه‌های اولیه و افزایش بیش از دو برابری IPOهای میلیارد دلاری در مقایسه با سال ۲۰۲۳ خبر می‌دهد. در ادامه به بررسی کامل‌تر این گزارش خواهیم پرداخت.
رکوردشکنی بازار سرمایه آمریکا در ۲۰۲۴
بورس‌های آمریکایی در سال ۲۰۲۴ توانستند در میانه‌ی افت جهانی عرضه‌های اولیه (IPO)، عملکردی خیره‌کننده از خود به نمایش بگذارند. براساس داده‌های منتشرشده توسط فدراسیون جهانی بورس‌ها (WFE)، منطقه آمریکا با ثبت بیشترین تعداد IPO در پنج سال گذشته (۲۱۸عرضه اولیه) و رشد ۹۱درصدی تامین مالی ناشی از آن، به‌عنوان پیشران اصلی بازارهای جهانی شناخته شد. ارزش بازار داخلی بورس‌های آمریکایی به ۱۷/۶۷تریلیون دلار رسید که رشدی ۰۹/۲۴درصدی را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد؛ این رقم بالاترین سطح ارزش بازار در نیم‌دهه اخیر است. علاوه بر این، بورس‌های آمریکایی توانستند در حالی که میانگین اندازه معاملات جهانی کاهش یافت، بزرگ‌ترین میانگین حجم معامله در پنج سال گذشته را ثبت کنند. در حوزه مشتقات نیز بورس‌های آمریکا با ثبت بیش از ۶/۳۱میلیارد قرارداد اختیار معامله و معاملات آتی، رشد دو رقمی تجربه کردند. این در حالی است که دیگر مناطق، به ویژه اروپا، کاهش یا ثبات نسبی را نشان دادند.
بالاترین ارزش بازار پنج سال اخیر
سال ۲۰۲۴ برای بازارهای سرمایه به ویژه در منطقه آمریکا، سال ثبت رکوردهای تاریخی در ارزش بازار بود. طبق گزارش WFE، بورس‌های آمریکایی با ثبت رقم ۱۷/۶۷تریلیون دلار ارزش بازار داخلی، به بالاترین سطح خود در پنج سال گذشته دست یافتند. این میزان افزایش، رشد قابل توجهی برابر با ۰۹/۲۴درصد نسبت به سال قبل داشته و بیشتر به رشد سهام شرکت‌های فناوری، بازگشت سرمایه‌گذاران نهادی و تعدیل سیاست‌های پولی مرتبط دانسته شده است. در حالی که بسیاری از بازارهای جهان تحت تاثیر نوسانات ژئوپلیتیکی، نرخ‌های بهره بالا و کاهش عرضه‌های اولیه قرار داشتند، بازار سرمایه آمریکا توانست جذب سرمایه بالایی را تجربه کند. این عملکرد در تضاد کامل با منطقه اروپا و خاورمیانه بوده که ارزش بازار داخلی آنها با افت ۵۵/۷درصدی همراه بوده است.
از دیگر عوامل تاثیرگذار در رشد بازار آمریکا، افزایش میزان سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی، انرژی‌های نو و شرکت‌های فناوری پیشرفته بود که نه‌تنها موجب افزایش قیمت سهام این شرکت‌ها شد، بلکه حجم معاملات را نیز در بورس‌های این منطقه به میزان قابل توجهی افزایش داد.
کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی تعداد IPOها در آسیا و اروپا
در حالی که برخی مناطق مانند آمریکا در سال ۲۰۲۴ با رشد چشمگیر در تعداد و ارزش IPOها مواجه بودند، مناطق آسیا- اقیانوسیه (APAC) و اروپا- خاورمیانه- آفریقا (EMEA) روندی معکوس را تجربه کردند. بنا بر گزارش سالانه WFE، تعداد عرضه‌های اولیه در منطقه APAC با افتی ۹۷/۱۴درصدی به ۷۵۰ مورد کاهش یافت و در EMEA نیز این کاهش به ۱۲/۱۹درصد رسید. این افت در حالی رقم خورد که سال ۲۰۲۴ شاهد برگزاری بزرگ‌ترین IPO جهان توسط شرکتMidea Group در چین بود اما این موفقیت منفرد نتوانست روند کلی نزولی بازار را معکوس کند. مجموع سرمایه جذب‌شده از طریقIPO در آسیا با کاهش شدید ۲۴/۳۴درصدی مواجه شد؛ نشانه‌ای از احتیاط فزاینده سرمایه‌گذاران نسبت به ریسک‌های منطقه‌ای و ناپایداری اقتصادی پس از تغییرات سیاست‌های پولی. در اروپا نیز با وجود افزایش ۶۱درصدی در سرمایه جذب‌شده ازIPOها، کاهش در تعداد عرضه‌های اولیه حاکی از چالش‌های پیش‌روی کسب‌وکارها برای ورود به بازار سرمایه است. تورم بالا، بی‌ثباتی سیاسی و مشکلات قانونی برای ثبت شرکت‌ها از جمله موانعی هستند که در گزارش WFE به آنها اشاره شده است.
جهش بازار مشتقه در آسیا
در سال ۲۰۲۴، بازار مشتقات مالی در منطقه آسیا-اقیانوسیه (APAC) جهشی چشمگیر را تجربه کرد. مطابق گزارش رسمی WFE، حجم قراردادهای اختیار معامله در این منطقه به بیش از ۱۳۴میلیارد قرارداد رسید که نسبت به سال ۲۰۲۳، رشد خیره‌کننده‌ای معادل ۵۳/۵۳درصد را نشان می‌دهد. این جهش در حالی رخ داد که سایر مناطق جهان مانند اروپا و آمریکا رشد بسیار محدود یا حتی کاهشی را در بازار مشتقات ثبت کردند. دلیل اصلی این رشد قابل توجه را می‌توان در چند عامل جست‌وجو کرد؛ نخست، افزایش فعالیت معامله‌گران خرد و استفاده از ابزارهای پوشش ریسک در مواجهه با نوسانات ارز، نرخ بهره، و قیمت کالاها، دوم، توسعه پلتفرم‌های مشتقه پیشرفته در کشورهای شرق آسیا به‌ویژه چین، کره جنوبی، و هند و سوم، استقبال سرمایه‌گذاران نهادی از بازار مشتقات به‌عنوان ابزار تامین نقدینگی و کنترل ریسک در بازارهای بی‌ثبات. افزایش عمق بازار مشتقات در APAC نشان‌دهنده بلوغ ساختار مالی این منطقه و تغییر الگوی رفتار سرمایه‌گذاران از تمرکز صرف بر معاملات سهام به استفاده هدفمند از ابزارهای مالی پیشرفته است. حال آنکه گزارش WFE هشدار می‌دهد افزایش بیش از حد فعالیت در بازار مشتقات بدون زیرساخت‌های قانونی و نظارتی متناسب، می‌تواند به ریسک‌های سیستمی در سطح منطقه‌ای منجر شود.
برتری مطلق آمریکا در بازارهای مالی
ارزش بازار سرمایه در آمریکا با رشد ۰۹/۲۴درصدی به بیش از ۶۷هزار میلیارد دلار رسید؛ رقمی بی‌سابقه در پنج سال گذشته. در کنار آن، حجم معاملات سهام نیز با ۱۲/۱۵درصد رشد، از مرز ۸۰هزار میلیارد دلار عبور کرد. تعداد عرضه‌های اولیه (IPO) با جهشی ۴۵/۵۲درصدی به ۲۱۸مورد رسید و از آن مهم‌تر، سرمایه جذب‌شده از این مسیر با رشد چشمگیر ۹۱درصدی به بیش از ۵/۳۳میلیارد دلار رسید. در سوی دیگر، منطقه آسیا با وجود افت ۱۵درصدی در تعداد IPOها و کاهش ۳۴درصدی در منابع مالی حاصل از آن، در بازار مشتقات عملکردی درخشان ثبت کرد. تعداد قراردادهای اختیار معامله در این منطقه بیش از ۵۳درصد رشد کرد و از مرز ۱۳۴میلیارد قرارداد گذشت. این در حالی است که اروپا در اغلب شاخص‌ها روندی نزولی داشت. ارزش بازار سرمایه در اروپا با افت ۵۵/۷درصدی همراه بود و تعداد IPOها نیز حدود ۱۹درصد کاهش یافت.
