13 - 02 - 2023
رویای برجامی رییسی؛ بازگشت به توافق ۲۰۱۵
چندماهی بیشتر تا پایان دومین سال دولت ابراهیم رییسی نمانده و مردان مورد اعتماد او در دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی، نهتنها هنوز نتوانستهاند توافق تقریبا آماده امضای برجام را نهایی کنند، بلکه حتی چشمانداز روشنی نیز برای دستیابی به این توافق کلیدی و متعاقبا رفع تحریمهای اقتصادی دیده نمیشود. آن هم در حالی که احیای برجام ظاهرا در دولت روحانی و درپی مذاکرات و رایزنیهای محمدجواد ظریف و عباس عراقچی با همتایان غربیشان در گامهای پایانی قرار داشت و آنچه مانع از احیای برجام در سال پایانی دولت روحانی شد، از قضا همین نکته بود که او و دولتش در سال پایانی بودند و سیدابراهیم رییسی بود که سکان قوه مجریه کشور را به دست گرفته بود.
یک سال و نیم پس از آغاز به کار دولت ابراهیم رییسی اما در حالی هنوز حتی نشانهای از دستیابی به توافق و احیای کامل برجام به چشم نمیآید که معاون سیاسی وزارت امور خارجه و مسوول تیم مذاکرهکنندگان هستهای جمهوری اسلامی در این دولت، در آخرین اظهارات خود در این رابطه به شبکه المنار گفته: «در یک سال و نیم گذشته که مذاکرات جریان داشت، ممکن است سرعت مذاکرات کم یا زیاد شده باشد اما در مذاکرات پیوستگی و استمرار داشتیم.» «پیوستگی و استمراری» که البته بیش از آنکه در مسیر احیای برجام باشد، آهسته و پیوسته، طرفین را از دستیابی به توافق و احیای برجام دور کرده است. اما روشن نیست منظور علی باقریکنی از آنچه سرعت «آهسته» اما «پیوسته» مذاکرات میخواند، چیست؛ بهویژه آنکه او بلافاصله پس از اذعان به اینکه سرعت مذاکرات در مقاطعی از این یک سال و نیم گذشته، کاهش یافته، تاکید دارد که گاهی نیز سرعت مذاکرات «زیاد»شده و مشخص نیست این چه روند «پیوسته» و مداومی است که گاهی با کاهش سرعت روبهرو است و گاهی با افزایش سرعت!
فارغ از این اما او درباره شرایط و روند کنونی مذاکرات هستهای نیز اظهارنظر کرده و گفته: «الان شرایط به این صورت در جریان است که {مذاکرات} در چارچوب تبادل پیامها بین دوطرف همچنان ادامه دارد و طرفین در حال تبادل دیدگاههای خود با یکدیگر هستند.» معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی روز گذشته در شرایطی به توصیف آخرین وضعیت مذاکرات احیای برجام پرداخته که حدود ۴۸ ساعت پیش از انتشار گفتوگوی او با شبکه المنار، رییس دولت سیزدهم نیز در توئیتی به همین موضوع پرداخته و نوشته بود: «جمهوری اسلامی از ماهها پیش آمادگی خود را برای نهایی کردن مذاکرات و دستیابی به توافقی منصفانه اعلام کرده و حسننیت برای تحقق این هدف را نشان داده، هرچند آمریکا و اخیرا ۳ کشور اروپایی گرفتار توهم و محاسبه غلط شده و به جای استفاده از فرصت مذاکره، بهدنبال دخالت در امور داخلی ایران رفتند.»
ابراهیم رییسی اما در حالی طرفین غربی مذاکرات احیای برجام را به عدم استفاده از «فرصت مذاکره» متهم میکند که در هفتهها و حتی ماههای گذشته، بارها اخباری به نقل از مقامهای آمریکایی برای برقراری تماس و مذاکرات مستقیم با جمهوری اسلامی مخابره شده است. باقریکنی اما در همین مصاحبه اخیرش، برای چندین و چندمینبار این خواسته واشنگتن را رد کرده و گفته: «ما با آمریکا ارتباط مستقیمی نداریم و طبیعی است که تبادل پیام بین ما و آمریکاییها از طریق یک واسطه صورت میگیرد که گاهی این واسطه یک کشور اروپایی یا یک واسطه غیراروپایی است؛ ما بر این اساس تبادل پیام را بین دو طرف داشتیم و الان این مساله هم وجود دارد.» جالب آنکه او نیز آنچه را که پیشتر ابراهیم رییسی در توئیتی مطرح کرده بود، تکرار کرده و گفته: «در مورد تحولات و اتفاقاتی که در داخل ایران افتاد، ممکن است آنها محاسبات غلطی داشته باشند اما وقتی با صحنه عمل و واقعیتهای ایران مواجه شدند، دست خود را خالی دیدند و چیزی را در اختیار نداشتند که بخواهند در صحنه مذاکرات آن را نقد کنند.»
مسوول تیم مذاکرهکنندگان هستهای جمهوری اسلامی همچنین در حالی با تاکید بر لزوم «رفع تحریمهای اقتصادی در چارچوب توافق سال ۲۰۱۵ میلادی» تاکید کرده و برداشتن این تحریمها را «وظیفه آمریکا» خوانده که این مواضع بهتازگی از سوی رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی نیز مورد تاکید قرار گرفته بود. محمد اسلامی که همچون ابراهیم رییسی بر «حسننیت» ایران تاکید کرده و گفته بود «متن مورد قبول ما در برجام همان متن سال ۲۰۱۵ است» که وقتی در آن زمان، ماهها تلاش و رایزنی دیپلماتیک محمدجواد ظریف و همکارانش در وزارت امور خارجه دولت روحانی نتیجه داد و برجام متولد و توافق هستهای امضا شد، اصولگرایانی که امروز حامی دولت رییسی هستند، از «دلواپسی» خود در رابطه با این توافق گفتند و کفنپوش دست به اعتراض زدند؛ نکتهای که ازقضا درپی اعلام موضع رییس سازمان انرژی اتمی دولت رییسی، با انتقاد یک روحانی اصلاحطلب مواجه شد. رحمتاله بیگدلی که در توئیتی علاوه بر تاکید ابراهیم رییسی بر «حسننیت ایران در مذاکرات»، آنچه را که محمد اسلامی درخصوص پایبندی و پذیرش جمهوری اسلامی نسبتبه «توافق هستهای سال ۲۰۱۵ میلادی» مطرح کرده بود، بازنشر کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد