10 - 11 - 2019
روسیه، نفت ایران را میفروشد؟
دونالد ترامپ در حال افزایش فشارها و حداکثری کردن آنها بر دو کشور ونزوئلا و ایران است اما شرکت روسنفت روسیه بهدنبال دور زدن تحریمها برای کاراکاس است تا این کشور را از زیر فشار اقتصادی آمریکا خارج کند. با این وجود آمریکا برنامهای را برای تحریم همهجانبه علیه این غول نفتی اعلام نکرده است. شاید روسنفت به همراه ویتول که بزرگترین شرکت تریدر نفت جهان است چنین نقش مشابهی را در ایران ایفا کنند.
محور اصلی ترامپ در برنامه فشار حداکثری خود روی سختتر شدن فشارهای اقتصادی علیه حکومت مادوور و به ویژه شرکت ملی نفت ونزوئلا (PDVSA) متمرکز شده است. ترس از نقض کردن تحریمهای ایالات متحده همه شرکتهای بینالمللی نفتی را به استثنای روسنفت، از ونزوئلا دور کرده است؛ به عنوان نمونه پیش از وضع تحریمها علیه شرکت ملی نفت ونزوئلا در ژانویه ۲۰۱۹، این شرکت به واردات بنزین، گازوییل و سایر فرآوردههای نفتی مشغول بود اما پس از اعلام تحریمها، عرضهکنندگان سوخت همکاریهای خود را با ونزوئلا متوقف کردند.
روسنفت اما تحویل سوخت و فرآوردههای نفتی به ونزوئلا را برای ادامه حیات اقتصادی ونزوئلا ادامه داد چرا که پالایشگاههای این کشور به لطف سوءمدیریت و عدم سرمایهگذاری از کارایی لازم برخوردار نیستند. بدون واردات سوخت توسط روسنفت، سیستم حملونقل داخلی ونزوئلا از کار خواهد افتاد که این به معنای افزایش بیسابقه نارضایتیهای اقتصادی شهروندان این کشور و صعودی شدن مشکلات سیاسی کاراکاس است.
به گزارش میز نفت به نقل از اندیشکده شورای آتلانتیک، روسنفت نقش دیگری را نیز برای در قدرت نگه داشتن مادوور بازی میکند و آن بازاریابی و آماده کردن منابع مالی برای شرکت ملی نفت ونزوئلاست. همانطور که الیون آلرامز، مسوول میز ونزوئلا در دولت آمریکا پیشتر به روزنامه فایننشال تایمز گفته بود روسنفت نقش مهمی را با خرید نفت این کشور در بقای حکومت ونزوئلا ایفا میکند. براساس گزارشهای منتشر شده، همه نیازهای سوختی این کشور در ژوئن ۲۰۱۹ توسط روسنفت تامین شده است.
سوالی که اینجا ایجاد میشود آن است که چرا دولت آمریکا شرکت روسنفت را به دلیل همکاری با PDVSA تحریم نمیکند؟ تحریمهایی که آمریکا اعمال کرده به افراد و شرکتهای آمریکایی مربوط میشود، قوانین ایالات متحده این امکان را برای رییسجمهور فراهم کرده است که هر نهاد داخلی و خارجی که از شرکت ملی نفت ونزوئلا به صورت جدی میکند، در لیست تحریمهای خود قرار دهد لذا روسنفت به دلیل خنثی کردن تلاشهای ترامپ برای سرنگونی مادوور، یک هدف منطقی برای تحریم به شمار میرود.
آبرامز در همان مصاحبهای که با فایننشالتایمز داشته است پاسخ این سوال را داده و با تشریح اینکه موضوع تحریم روسنفت مورد بحث قرار گرفته و در قالب چارچوب روابط روسیه و آمریکا جای دارد گفت: ما درباره این موضوع به روابط جهانی خود با روسیه فکر میکنیم؛ مساله روسنفت در ذهن هر کسی در واشنگتن روشن است.
در واقع روسنفت که بازیگر مهمی در شکست فشار حداکثری علیه ونزوئلا و ناکامی کاخ سفید در سرنگونی مادوور است، هنوز نقشش به آن شکل برای ترامپ جدی نشده است که رییسجمهور را متقاعد سازد این شرکت را تحریم کند. ضمن آنکه روسنفت یک شرکت بسیار مهم برای شخص ولادیمیر پوتین محسوب میشود چه از نظر استراتژیک و چه به لحاظ شخصی. ایگور سچین مدیرعامل روسنفت از دوستان قدیمی پوتین محسوب میشود که سابقه دوستیشان بیش از دو دهه است.
از سوی دیگر روسنفت میتواند همین سناریو را در ایران تکرار کند تا ایران را از فشار حداکثری آمریکا رهایی دهد. براساس خبری که در اکتبر ۲۰۱۸ در روزنامه تایمز اسراییل منتشر شده بود، یک منبع اگاه در وزارت خارجه اسراییل ادعا کرده بود در دیداری که بین روحانی و پوتین در تاریخ هفتم سپتامیر ۲۰۱۸ برگزار شده بود، دو طرف توافق کردند برای دور زدن تحریمهای آمریکا، نفت ایران از طریق دریای خزر به روسیه ارسال شده و پس از تبدیل شدن به سوخت، به عنوان فرآوردههای نفتی روسیه راهی اروپا شود. روسنفت هم به عنوان محوریت این برنامه قرار گرفت.
اخیرا مسکو رسما از کمک خود به تهران برای صادرات نفت ایران در برابر تحریمهای واشنگتن گفته است؛ در ژوئیه ۲۰۱۹ هم وزیر خارجه روسیه به فایننشالتایمز گفته بود این کشور برای حضور در کانال مالی اینستکس آماده است. در اینستکس قرار است ایران کالاهای خود را به اتحادیه اروپا صادر کند و در قبال آن، محصولات غذایی و دارو دریافت کند. تهران علاقه دارد صادرات نفت خود را در این سازوکار جای دهد اما به گفته مسکو، این تلاشها به موفقیت نرسیده است.
با توجه به تلاشهای ایگور سچین برای برقراری روابط راهبردی میان روسنفت و شرکت ملی نفت ایران، به نظر میرسد این شرکت قصد دارد در دور زدن تحریمهای آمریکا علیه ایران به صورت محوری وارد شود. به گفته روزنامهنگاران روسی، برنامه در نظر گرفته شده شامل یک برنامه کشتیرانی است که نفت ایران را به بندر ماخاچکال، تنها بندر روسیه که اثری از یخ در آن دیده نمیشود، منتقل میکند. والاستریتژورنال هم چندی پیش نوشت نفت ایران با ورود به این بندر، با نفت روسیه مخلوط شده و به اروپاییها فروخته میشود و در ازای آن، ایران غذا، دارو و سایر کالاهای اساسی را دریافت میکند.
به نظر میرسد این فراتر از یک فرضیه است؛ خرسها سرمایهگذاری سنگینی را طی سالهای گذشته در بندر ماخاچکال انجام دادهاند. در سال ۲۰۱۸ میزان واردات نفت از این بندر به نسبت سال گذشتهاش ۱۹۸ درصد افزایش یافته است در حالی میزان صادرات آن هم ۱۳۸ درصد افزایش را تحربه کرده است که بخش مهمی از آن مربوط به ایران است؛ به عنوان مثال از مجموع صادرات ۳۸۰ هزار تنی گندم، حدود ۳۰۰ هزار تن صادرات گندم مربوط به ایران است. جالب اینجاست که صادرات نفت به این بندر در اکتبر ۲۰۱۹ نسبت به سال قبلش نیز دو برابر شده است. البته این افزایش به نظر میرسد مربوط به میزان واردات نفت خام از ترکمنستان و قزاقستان باشد.
به گفته ویکتور واسیلیف، رییسجمهور داغستان میزان واردات نفت از این دو کشور به بندر ماخاچکال در سال ۲۰۱۷ با افزایش ۳۵۰ درصدی مواجه بوده است. البته در این میان، شرکت ویتول یکی از بازیگران اصلی در ورود نفت و فرآوردههای نفتی به این بندر است و پیشتر نیز همکاریهای زیادی را با ایران داشته است.
این شرکت که مقر آن در ژنو است، در سال ۲۰۱۲ نیز به دور زدن تحریمها به سود ایران فعال بوده و در برنامه تحریمهای سازمان ملل علیه صدام، به عراق برای دور زدن تحریمها کمک کرده بود که پس از دادگاهی شدن در آمریکا به پرداخت جریمه ۵/۱۷ میلیون دلاری محکوم شد هرچند که این جریمه در مقابل درآمد ۳۰۳ میلیارد دلاری این شرکت در سال ۲۰۱۲ ناچیز بود.
ویتول و روسنفت علاقه بسیاری برای تعریف همکاریهای بلندمدتتر دارند؛ در سال ۲۰۱۴ به دلیل تحریمهای آمریکا علیه روسیه قرارداد دو میلیارد دلاری میان این دو شرکت لغو شد. با این وجود واشنگتن باید بررسی کند که نفت ایران آیا از طریق نفتکشهای ویتول به روسیه ارسال میشود یا خیر؟
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد