رقابت نابرابر نیروی کار ایرانی با اتباع افغانستانی
جهان صنعت_کارشناس بازار کار با اشاره به اینکه میزان اشتغال اتباع بیگانه بیش از ۱۰درصد است، گفت: متاسفانه رقیب اصلی نیروی کار در کشور اتباع افغانی هستند.
به گزارش تسنیم، کاهش نرخ بیکاری از سوی دولت‌ها موضوعی است که بارها بیان شده است اما باید به این نکته مهم اشاره کرد که می‌توان این‌طور برداشت کرد که بخش زیادی از جویندگان کار، عرصه را به رقبای خارجی خود در بازار کار واگذار کرده و امیدی به یافتن شغل متناسب با تحصیلات و توانایی خود ندارند؛ به نحوی که دیگر در جمعیت فعال اقتصادی جایی برای خود نمی‌بینند تا به این ترتیب، نرخ بیکاری به صورت کاذب پایین بیاید.
کارفرمایان به‌دلیل بالا رفتن هزینه‌های تولید بنگاه‌های اقتصادی و صنعتی، برخی صاحبان مشاغل ترجیح می‌دهند از اتباع بهره ببرند چراکه آنها مطالبه بیمه تامین اجتماعی ندارند و از سمت دیگر، اگر به صورت غیرقانونی وارد کشور شده باشند، به علت ترس از اخراج شدن حاضر می‌شوند با دستمزدهای به‌مراتب پایینی فعالیت کنند که مجموع این شرایط، وضعیت نابرابری را برای افراد آماده به کار ایرانی رقم می‌زند.
پیشنهاد ایجاد تعاونی‌های تولید و اشتغال در کشور
در سال‌های اخیر، ورود گسترده نیروی کار اتباع خارجی به ایران به یکی از چالش‌های عمده بازار کار تبدیل شده است. این نیروی کار که اغلب از کشورهای همسایه مانند افغانستان، پاکستان و عراق می‌آید، به‌دلیل هزینه‌های پایین‌تر و مهارت‌های خاص، به رقیبی جدی برای نیروی کار ایرانی تبدیل شده است. این موضوع نه‌تنها بر نرخ اشتغال و دستمزدها تاثیر گذاشته بلکه به یکی از مسائل مورد بحث در اقتصاد ایران تبدیل شده است.
اتباع خارجی به دلیل توانایی در ارائه خدمات با هزینه کمتر، در بخش‌هایی مانند ساخت‌وساز، کشاورزی و خدمات شهری حضور چشمگیری دارند. بسیاری از کارفرمایان به‌دلیل صرفه‌جویی در هزینه‌ها، تمایل دارند از نیروی کار ارزان‌تر خارجی استفاده کنند. این در حالی است که نیروی کار ایرانی با مشکلاتی نظیر افزایش نرخ بیکاری و دستمزدهای پایین مواجه است و بسیاری از افراد در جست‌وجوی شغل، به‌ویژه در بخش‌های غیرمتخصص، از رقابت با اتباع خارجی نگران هستند. نرخ بیکاری در ایران به‌ویژه در میان جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بالاست. از طرفی، بسیاری از مشاغل فنی و کارگری نیز در حال جذب نیروی کار اتباع خارجی هستند. به‌گفته کارشناسان، استفاده از نیروی کار خارجی در این بخش‌ها می‌تواند به‌طور موقت به نفع اقتصاد باشد اما در بلندمدت این موضوع می‌تواند منجربه کاهش فرصت‌های شغلی برای نیروی کار بومی شود.
دلایل جذابیت نیروی کار خارجی برای کارفرمایان ایرانی
قیمت پایین‌تر دستمزد، نبود فشارهای اجتماعی و حقوقی که ممکن است برای نیروی کار ایرانی وجود داشته باشد، از جمله دلایل جذابیت نیروی کار خارجی برای کارفرمایان است. علاوه بر این، نیروی کار اتباع به دلیل آشنایی با زبان و فرهنگ منطقه‌ای، در برخی مواقع برای کارفرمایان کارآمدتر و موثرتر به‌نظر می‌رسد.
حمید حاج اسماعیلی، کارشناس بازار کار درباره اینکه می‌گویند کار هست اما کارگر نیست گفت: در کشور این موضوع ارزیابی دقیقی ندارد. این ادعا که کارخانه کارگر می‌خواهد اما نیروی کار نمی‌رود صحیح نیست. ارزیابی دقیق از طریق موسسات معتبر انجام نشده است و این ادعا را قبول نداریم چرا که هنوز نرخ بیکاری در کشور به صورت عمومی بالای ۲/۷درصد است. در رابطه با گروه فارغ‌التحصیلان، جوانان و زنان که بیشترین مشارکت را در تولید دارند، نرخ بیکاری بالایی داریم.
وی ادامه داد: بیش از ۴۰درصد بیکاران را فارغ‌التحصیلان تشکیل می‌دهند. در زنان نرخ بیکاری بیش از ۲۳درصد است. نرخ مشارکت زنان ۵/۱۴درصد است. ما انتظارمان این است که نرخ مشارکت زنان حدود ۵۰درصد افزایش یابد چراکه تحصیل‌کرده هستند و سن ازدواج افزایش یافته است. تمکن مالی که خانواده می‌توانست توسط زنان داشته باشد، کاهش یافته است. خانم‌ها نیازمند استقلال مالی هستند، اینها موارد متعددی است که نیازمند حمایت شغلی دارند.
این کارشناس بازار کار گفت: یک رقابت نابرابر بین اتباع خارجی و نیروی کار وجود دارد که دولت موظف است این رقابت را از بین ببرد. اتباع خارجی بیمه ندارند، دستمزد پایین‌تر دریافت می‌کنند و این باعث می‌شود که جانشین نیروی کار ایرانی شوند.
این فعال کارگری افزود: وزارت کشور اخیرا اعلام کرده است بیش از ۶میلیون و ۱۰۰هزارنفر از اتباع در ایران وجود دارند. برآیندهای غیررسمی می‌گوید حدود ۵/۸میلیون اتباع خارجی در ایران فعالیت دارند. وزارت کار در گذشته با بررسی‌هایی که انجام داده گفته بیش از ۳میلیون نیروی کار خارجی در بازار کار ایران فعال هستند و ما نشانه‌های آنها را در کارگاه ساختمانی و شهرداری‌ها در مغنی‌گری‌ها، نگهبانی‌ها و سرایداری می‌بینیم. سهم اتباع خارجی در بازار کار ایران بیش از ۱۰درصد است.
افزایش تعداد اتباع خارجی در بازار کار ایران، علاوه‌بر ایجاد رقابت برای شغل‌ها، چالش‌های اجتماعی و اقتصادی دیگری نیز به همراه دارد. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد نارضایتی و تنش‌های اجتماعی در میان نیروی کار ایرانی شود. از طرفی، برخی کارگران ایرانی معتقدند که دستمزدهای پایین اتباع خارجی ممکن است منجر به کاهش سطح استاندارد زندگی در برخی مناطق شود.
برای مدیریت این چالش‌ها، برخی کارشناسان اقتصادی و اجتماعی پیشنهاد می‌دهند که دولت باید سیاست‌های حمایتی بیشتری برای نیروی کار ایرانی در نظر بگیرد. این سیاست‌ها می‌تواند شامل برنامه‌های آموزشی، افزایش بهره‌وری نیروی کار و توجه به رفاه اجتماعی باشد. همچنین، نظارت دقیق‌تری بر شرایط کاری اتباع خارجی و تاکید بر رعایت حقوق کارگری می‌تواند به بهبود شرایط برای همه طرف‌ها کمک کند.
در نهایت، رقابت بین نیروی کار اتباع خارجی و ایرانی یکی از مسائلی است که نیازمند مدیریت دقیق و آگاهانه است. اگرچه نیروی کار خارجی می‌تواند مزایای اقتصادی کوتاه‌مدت برای کارفرمایان به همراه داشته باشد اما باید توجه داشت که حفظ فرصت‌های شغلی برای نیروی کار ایرانی و کاهش تنش‌های اجتماعی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
