رشد تحسین‌برانگیز بنادر منطقه و درس آن برای ما
جهان صنعت_شهلا عموری، رییس اتاق اهواز در یادداشتی نوشت: نقش بنادر در اقتصاد جهانی بسیار حائزاهمیت است؛ بخش قابل توجهی از تجارت بین‌المللی کالا از طریق بنادر انجام می‌گیرد. در این میان، برخی کشورهای منطقه با نگاه راهبردی به توسعه زیرساخت‌های بندری خود، گام‌هایی تحسین‌برانگیز برداشته‌اند.
یکی از نمونه‌های قابل توجه، پروژه توسعه بندر بزرگ فاو در کشور عراق است؛ پروژه‌ای عظیم که با سرمایه‌گذاری مستقیم چندین کشور در حال اجراست و می‌تواند عراق را به یک مقصد مطمئن و مهم در زنجیره جهانی تجارت و حمل‌ونقل بدل کند. این بندر به‌واسطه اتصال ریلی به ترکیه- که خود از سرمایه‌گذاران پروژه است- از ظرفیت لجستیکی قابل توجهی برخوردار خواهد بود. نزدیکی جغرافیایی آن به دریای سرخ و مدیترانه، موقعیتی استراتژیک برای پیوند به بازارهای جهانی ایجاد می‌کند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که بندر فاو ظرفیت جابه‌جایی حدود ۱۰۰میلیون تن کالا را دارد و می‌تواند سالانه درآمدی بالغ‌بر یک تا ۳میلیارد دلار را نصیب اقتصاد عراق کند، به علاوه ایجاد هزاران فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم.
کشور عمان نیز دیگر بازیگر مهم منطقه در توسعه بنادر است. این کشور با تامین اعتبارات مالی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، رویکردی بسیار جدی و حمایتگرانه در توسعه همه‌جانبه بنادر خود در پیش گرفته است. بنادری همچون صحار، سلطان قابوس و دقم ازجمله پروژه‌های شاخصی هستند که با هدف افزایش ظرفیت تخلیه و بارگیری و توسعه زیرساخت‌های لجستیکی مدرن در دستور کار دولت عمان قرار گرفته‌اند.
در همین مسیر، کشورهای قطر، عربستان سعودی و امارات نیز حرکت‌های چشمگیری داشته‌اند و اکنون در حال ظرفیت‌سازی‌های گسترده برای تبدیل شدن به بازیگران کلیدی در حوزه حمل‌ونقل دریایی هستند. کویت نیز پس از توقف پروژه بندر مبارک، تحت تاثیر فضای رقابتی منطقه‌ای، مجددا آن را فعال کرده است.
من به عنوان یک فعال اقتصادی که قلبم برای توسعه و پیشرفت کشورم می‌تپد، با علم به محدودیت‌های اقتصادی موجود، انتظار سرمایه‌گذاری‌های گسترده و میلیاردی در حوزه بنادر ندارم اما معتقدم با مدیریت هوشمندانه و استفاده حداکثری از منابع فعلی نیز می‌توان در مسیر رشد اقتصاد بندری گام نهاد و از قافله شتابان منطقه عقب نماند.
نکته بسیار مهم دیگر که نیازمند اعتبارات کلان نیست، مساله مدیریت علمی، روان و سالم بنادر کشور است. متاسفانه گزارش‌هایی که از بندر شهید رجایی منتشر می‌شود- ازجمله انبارداری‌های شبه‌اجباری، اختلال‌های مصنوعی در ترخیص کالا، واسطه‌گری و تبعیت نکردن از استانداردهای جهانی- همگی بیانگر ضعف مدیریتی و ضرورت بازنگری در مقررات بندری و حتی قوانین گمرکی هستند. در شرایطی که امکان سرمایه‌گذاری‌های سنگین وجود ندارد، می‌توان با شفاف‌سازی، مدیریت صحیح و تدوین مقررات کارآمد، از زیرساخت‌های موجود بهترین استفاده را برد. به راستی شایسته نیست تولیدکننده‌ای که با مشکلات تحریم و کمبود ارز دست‌وپنجه نرم می‌کند، بتواند مواد اولیه را تا بندر برساند اما برای ترخیص آن، هفته‌ها و ماه‌ها درگیر شود.
اکنون زمان آن رسیده که برای شفاف‌سازی عملکرد بنادر و تسهیل فرآیندها، اقدامات عاجل و جدی انجام شود.
